تبیان، دستیار زندگی
‌؟ آنچه در این مقاله آمده است در شماره 1 مجله شبكه در ایران به چاپ رسیده است. تاریخچه ای از پیدایش سایبركافه ها در جهان را پیش روی خوانندگان قرار می دهد و از آن به عنوان تجارتی موفق در سرتاسر جهان یاد می كند. زمانی كه این مقا...
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

سایبركافه‌ چیست‌؟

آنچه در این مقاله آمده است در شماره 1 مجله شبكه در ایران به چاپ رسیده است. تاریخچه ای از پیدایش سایبركافه ها در جهان را پیش روی خوانندگان قرار می دهد و از آن به عنوان تجارتی موفق در سرتاسر جهان یاد می كند. زمانی كه این مقاله را نوشتم هنوز هیچ سایبر كافه ای در ایران راه اندازی نشده بود. سه ماه بعد از نگارش مقاله، شركت ندارایانه اولین سایبركافه را در نمایشگاه نرم افزار تهران برای نمایش توانایی های خود ارائه داد، گزارشی از آن نمایشگاه را نیز در ادامه متن مقاله ام در مجله شبكه به چاپ رسیده است.


ایـن‌ روزهـا، روزهـای‌ عـجیبی‌ است‌. هر روز حرف‌ تازه‌ای‌ می‌شنویم‌، هر روزعـبارت‌ جـدیدی‌ بـه‌ گـوشمان‌ مـی‌خورد كـه‌ بـایستی‌ چیزی‌ از آن‌ بدانیم‌ تا بـتوانیم‌ مفهوم‌ صریح‌ و واقعی‌ آن‌ را بفهمیم‌. زیستن‌ در عصر "ارتباطات‌ و اطلاعات‌" تا حدودی‌ مشكل‌ به‌ نظ‌ر می‌رسد. كاشكی‌ هر روز، فقط‌ یك‌ واژه‌ جدید و تـازه‌ مـی‌شنیدیم‌، امـا گویا این‌ عصر، برای‌ هر ساعت‌ و هر دقیقه‌ و هر ثـانیه ‌مان‌، حـرف‌ تـازه‌ای‌ دارد. بـاید عـادت‌ كـنیم‌. ایـن‌ روزهـا، بـحث‌ «اینترنت‌» داغ‌ داغ‌ است‌. برخی‌ از ما با آن‌ كار می‌كنیم‌ و آن‌ را به‌ خوبی‌ مـی‌شناسیم‌ و بـرخی‌ دیگر فقط‌ با آن‌ آشنا هستیم‌ و خیلی‌ از آن‌ نمی‌دانیم‌.

شـاید فقط‌ نام‌ آن‌ را جایی‌ شنیده‌ یا خوانده‌ باشیم‌، اما به‌ هر حال‌، این‌ پدیده‌ كم‌ كم‌ دارد وارد زندگی‌ ما می‌شود و جای‌ خود را باز می‌كند. هر جاسخن از «سایبراسپیس» یا «بزرگراههای‌ اطلاعاتی» باشد، ذهن‌ ما ناخودآگاه‌ بـه‌ سـوی‌ واژه‌ای‌ سـوق‌ داده‌ می‌شود كه‌ در واقع‌ «اینترنت» یا همان‌ «شبكه شبكه ‌ها» است‌.

ایـن‌ روزهـا، بـا انـفجار پـوشش‌ رسـانه‌ای‌ جـدیدی‌ بـه‌ نام‌ «بزرگراههای‌ اطلاعـاتی» روبرو هستیم‌. این‌ رسانه‌ جدید، پویندگان‌ و كاشفان‌ بسیاری‌ رابـه‌ خـود جـذب‌ كـرده‌ است‌. اما، آیا همه‌ به‌ آن‌ دسترسی‌ دارند؟ پاسخ‌ این پرسش‌ شاید تا حدودی‌ ساده‌ باشد: یك‌ كلام‌، و آن‌ این‌ كه‌ : خیر، همه‌ به‌ آن‌ دسـترسی‌ ندارند. اشتباه‌ نكنید، از كشورمان‌ ایران‌، نمی‌گوییم‌، در دنیا، حـتی‌ در كـشورهای‌ بـسیار پـیشرفته‌ هم‌، همه‌ به‌ اینترنت‌ دسترسی‌ ندارند، روند دسترسی‌ به‌ اینترنت‌، رو به‌ افزایش‌ است‌، ولی‌ هنوز خیلی‌ زود است‌ كه‌ بـخواهیم‌ بـگوییم‌ كـه‌ در فـلان‌ كـشور پیشرفته‌ و توسعه‌ یافته‌، «همه‌» به‌ ایـنترنت‌ دسـترسی‌ دارند. خیر، اینط‌ور نیست‌. شاید به‌ همین‌ دلیل‌ است‌ كه‌ ایـنترنت‌، خـود را تـبلیغ‌ مـی‌كند و مـی‌خواهد خود را به‌ میان‌ انسان‌ های‌ بـیشتری‌ بـبرد. یك‌ نگاه‌ به‌ عنوان‌ این‌ مقاله‌ بكنید! بلی‌، همان‌ واژه‌ را مـی‌گویم‌. «سایبركافه».

شاید پیش‌ خود بگویید: «سایبركافه» دیگر چیست‌؟ شـاید هـم‌ بـرخی‌ از شـما آن‌ را خـوب‌ بـشناسید و بـدانید كه‌ چیست‌. اگر مـی‌دانید كه‌ تنها تقاضای‌ ما این‌ است‌ كه‌ به‌ آنها كه‌ نمی‌دانند بگویید و هـمین‌جا، وقـت‌ ارزشمند خود را به‌ مطالعه‌ مطلب‌ دیگری‌ اختصاص‌ دهید، اما اگر نمی‌دانید، در این‌ مقاله‌ قصد دارم‌ كمی‌ درباره‌ آن‌ صحبت‌ كنم‌.

عـده‌ای‌ از دوسـتان‌، مـعتقدند كـه‌ «سایبركافه‌» در كالیفرنیای‌ جنوبی‌ در مـنط‌قه‌ای‌ به‌ نام‌ «Silicon Valley» متولد شده‌ است‌. علت‌ پیدایش‌ آن‌ همان‌ بـود كه‌ در ابتدای‌ مقاله‌ گفتم‌:«همه‌ به‌ اینترنت‌ دسترسی‌ ندارند.» و قصد «ســایبركافه» بـردن‌ كـامپیوترهای‌ مـتصل‌ بـه‌ ایـنترنت‌ بـه‌ مـحل‌ تـجمع‌ انـسانهاست‌. بـا پـیشرفت‌ فـن‌آوری‌ اطلاعـات‌ و ارتباطات‌، صاحبان‌ برخی‌ از كـافه ‌ها و رسـتوران ‌های‌ آن‌ اط‌راف‌ بـه‌ ایـن‌ فـكر افتادند كه‌ اجازه‌ دهند كـامپیوترهای‌ مـتصل‌ به‌ اینترنت‌ به‌ داخل‌ آن‌ كافه‌ ها راه‌ یابند و به‌ این‌ تـرتیب‌، مشتریان‌ بتوانند با پرداخت‌ هزینه‌ مختصری‌ و حتی‌ در برخی‌ موارد بـه‌ صـورت‌ رایگان‌ به‌ سیر و سفر در اینترنت‌ بپردازند. از اینجا بود كه‌ «پـدیده» تـازه‌ای‌ بـه‌ نام‌ «سایبركافه» بوجود آمد و اینك‌ شاهدیم‌ كه‌ هر روز بـر تـعداد آنـها افـزوده‌ مـی‌شود. «سـایبركافه ‌ها» محلی‌ برای‌ تجمع‌ شـیفتگان‌ ایـنترنت‌ بـه‌ شـمار می‌آیند، آنها كه‌ با اینترنت‌ اصلاً آشنایی‌ نـدارند، آنـهایی‌ كـه‌ دسـترسی‌ مستقیمی‌ به‌ اینترنت‌ ندارند می‌توانند با حـضور در این‌ محلها، میزی‌ را رزرو كنند، پشت‌ كامپیوتری‌ كه‌ به‌ اینترنت‌ مـتصل‌ اسـت‌ بـنشینند، و ضـمن‌ كـار بـا ایـنترنت‌، نـوشابه‌ای‌ میل‌ كنند.

«سـایبركافه» ها در منوی‌ اصلی‌ خود انواع‌ غذا، نوشابه‌ و آخرین‌ اط‌لاعات‌ و شـانس‌ ورود به‌ بزرگراهها و گستره ‌های‌ مجازی‌ را ارائه‌ می‌دهند. ایده‌ این‌ كـار، بـه‌ سـرعت‌ در سـرتاسر جـهان‌ پـخش‌ شـد. افراد مایل‌ بودند كه‌ خود اینترنت‌ را از نزدیك‌ كشف‌ كنند. آنها می ‌خواستند كه‌ تجربه‌ای‌ شخصی‌ از آن‌ داشته‌ باشند و برای‌ این‌ منظ‌ور، چه‌ جایی‌ بهتر از مكانی‌ كه‌ این‌ امكانات‌ را برایشان‌ فراهم‌ آورد.

پـس‌ از كـالیفرنیای‌ جـنوبی‌ بـه‌ عنوان‌ محل‌ تولد "سایبركافه‌ ها" در سال‌1994 چـند "ایـنترنت‌ كـافه‌" در كانادا، كار خود را با همان‌ هدف‌ كه‌ در بالا گفته‌ شد آغاز نمودند HELP WANTED CAFE .اولین‌ سایبركافه‌ای‌ بود كه‌ در یـكی‌ از مـناط‌ق‌ تـجاری‌ مهم‌ تورنتو اعلام‌ موجودیت‌ كرد. در این‌ مكان‌، مـشتریان‌ مـی‌توانستند از كـامپیوترهایی‌ كه‌ به‌ اینترنت‌ مرتبط‌ است‌ برای‌ ارســال‌ نــامه‌ و «درخـواست‌ های‌ كـاری‌» خـود اسـتفاده‌ كـنند Emporium .

The Binary Cafe & hexadecimalنـیز یكی‌ دیگر از سایبركافه‌ های‌ تورنتو است‌ كه‌ علاوه‌ بر دسترسی‌ به‌ اینترنت‌، اجازه‌ می‌دهد تا مشتریان‌ «كافه‌» با یــكدیگر بـه‌ انـجام‌ بـازیهای‌ كـامپیوتری‌ و مـطالعه‌ مـجلات‌ كـامپیوتری‌ بپردازند.

سـایبركافه‌ دیـگری‌ به‌ نام‌ Benny's Bagels در ونكوور كانادا، 24 ساعته‌ است‌ و ارتباط‌ رایگان‌ با اینترنت‌ را به‌ مشتریان‌ خود عرضه‌ داشته‌ است‌ كه‌ كـار خـود را بـا یـك‌ كامپیوتر مكینتاش‌ آغاز كرد و در حال‌ حاضر شهرتی‌ بـرای‌ خـودش‌ بـه‌ هـم‌ زده‌ اسـت‌. پس‌ از آن‌ سایبركافه ‌های‌ بسیاری‌ در دیگر كـشورها، از جـمله‌ در اروپـا بـوجود آمـدند كـه‌ از مـیان‌ آنها، اولین‌ سایبركافه‌ انگلستان‌، به‌ نام‌ «سایبریا (Cyberia)» شهرت‌ فراوانی‌ دارد.

امـا چـرا به‌ این‌ مكان ‌ها «سایبركافه» یا «اینترنت‌كافه» گفته‌اند و چرا آنـها را "كافه‌ تریا" یا «رستوران» نام‌گذاری‌ نكرده‌اند. برای‌ اینكه‌ به‌ ایـن‌ پـرسش‌ دوستان‌ پاسخ‌ دهم‌، لازم‌ است‌ اشاره‌ ای‌ به‌ گذشته‌ های‌ دور داشته‌ بـاشم‌. به‌ قولی‌، آن‌ قدیم ‌ها، در فرهنگ‌ غرب‌، «كافه‌»ها محل‌ اجتماع‌ افراد بـاسواد و فـرهیخته‌ بوده‌ است‌. معمولا" شعرا و نویسندگان‌ در كافه‌ ها گرد هـم‌ مـی‌آمدند و بـه‌ بحث‌ و تبادل‌ نظ‌ر می‌پرداختند. افراد معمولی‌ و عوام‌ نـیز بـرای‌ بالا بردن‌ آگاهی‌ های‌ خود، آشنایی‌ با نخبگان‌ و احیاناً نوشتن‌ نـامه‌ ها و یـادداشتهای‌ خود جذب‌ كافه‌ ها می‌شدند و پستچی ‌ها برای‌ جمع‌آوری‌ پیامها همیشه ‌و در ساعات‌ معینی‌ به‌ آن‌ مكانها سری‌ می‌ زدند، ضمن‌ استراحت‌ پـیامها را جـمع‌ می‌كردند و روانه‌ راه‌ خود می‌شدند. از این‌ رو، برخی‌ را نـظ‌ر بـر این‌ است‌ كه‌ بایستی‌، این‌ مكان‌ها را همچون‌ گذشته‌ «كافه» نامید.

عده‌ای‌ نیز معتقدند كه‌ استفاده‌ از نام‌ «كافه‌» برای‌ این‌ مكان‌ها، بایستی‌ تـا حدودی‌ به‌ «كافئین‌» ربط‌ داشته‌ باشد. آنها كه‌ خیلی‌ با كامپیوتر كار مـی‌كنند، بـرای‌ غلبه‌ بر خواب‌ و شب‌ زنده‌داری‌ا، نیازمند نوشابه‌ هایی‌ با تـركیبات‌ كـافئین‌ هـستند، ایـن‌ روزها خوره‌ های‌ كامپیوتر و اینترنت‌، 24 سـاعت‌ بـرایشان‌ كـم‌ اسـت‌ و برای‌ همین‌، به‌ این‌ مكان‌ها بهتر است‌ «سایبر كـافه» گفته‌ شود. «كافه‌تریا» اصولاً به‌ جایی‌ گفته‌ می‌شود كه‌ افراد غذای‌ خـود را بـه‌ همراه‌ می‌برند، بنابر این‌ اگر "سایبركافه‌"ای‌ اجازه‌ دهد كه‌ مشتریان‌ كامپیوترهای‌ كتابی‌ (Notebooks) را همراه‌ خود داشته‌ باشند، در ایـنصورت‌، شـاید بهتر باشد آن‌ مكانها را "سایبركافه‌تریا" بنامیم‌، چون‌ مط‌مئناً غیر از «كامپیوتر كتابی» حتماً ساندویچ‌ یا نوشابه‌ خود را نیز به‌ همراه‌ برده‌اند. اینگونه‌ مكانها، علاوه‌ بر میز، امكان‌ استفاده‌ از خط‌ تلفن‌ و برق‌ را برای‌ مشتریان‌ خود فراهم‌ آورده‌اند.

این‌ روزها، با توجه‌ به‌ فن‌آوری‌ های‌ جدید، سایبركافه ‌ها امكانات‌ و تسهیلات جـدیدی‌ را بـه‌ مـشتریان‌ خـود ارائـه‌ مـی‌كنند كه‌ از آن‌ جمله‌ می‌توان‌ به ‌اسـتفاده‌ از «ویـدئو كنفرانسهای» گروهی‌، میان‌ چند سایبركافه‌ معروف‌ در سـرتاسر جـهان‌ در یـك‌ زمـان‌ معین‌ اشاره‌ كرد. این‌ شیوه‌، نوع‌ ویژه‌ای‌ از ارتـباط‌ات‌ سـمعی‌ و بـصری‌ را بـوجود آورده‌ اسـت‌ كـه‌ بـسیار مـورد توجه‌ عـلاقمندان‌ به‌ اینترنت‌ و خصوصاً «سایبركافه‌»ها قرار گرفته‌ است‌. در این‌ شـیوه‌، به‌ عنوان‌ مثال‌، سایبركافه‌ای‌ در فرانسه‌ می‌تواند در زمان‌ معینی‌، با سایبركافه‌ای‌ در «هنگ‌ كنگ» یا «امریكا» ارتباط‌ برقرار كند و به‌ این‌ تـرتیب‌، مـشتریان‌ دو یـا چـند «سایبركافه‌» با هم‌ و به‌ صورت‌ همزمان‌ به‌ گفتگو بپردازند.


تجارتی‌ به‌ نام‌ سایبركافه

اولـین‌ سـایبركافه‌ در سـال‌ 1984 و در كالیفرنیای‌ جنوبی‌ فعالیت‌ خود را آغـاز نـمود. در اوایـل‌ دهـه‌ 90، حدود یكصد سایبركافه‌ فعال‌ در سرتاسر جهان‌ وجود داشت‌ كه‌ امروزه‌ - در زمان نگارش مقاله به سال 1377 -تعداد آنها به‌ بیش‌ از 1000 رسیده‌ است‌.

بـه‌ جهت‌ گسترش‌ و پیشرفت‌ های‌ اخیر در زمینه‌ فن‌آوری‌ اینترنت‌، این‌ روزها، سـایبركافه‌ بـه‌ عـنوان‌ یـكی‌ از مـهمترین‌ و بـرجسته‌ترین‌ انـواع‌ تـجارت‌ ایـنترنتی‌ شـناخته‌ شـده‌ اسـت‌. در ط‌ی‌ سـالهای‌ اخیر، از سایبركافه ‌ها به‌ عـنوان‌ تجارتی‌ موفق‌ یاد شده‌ است‌ چرا كه‌ این‌ مكان ‌ها توانسته‌اند 1 محیط‌ راحـت‌ و دلـپذیر یـك‌ كـافه‌ یـا رسـتوران‌ مـعمولی‌ را همراه‌ با خدمات‌ و كـاربردهایی‌ از فـن‌آوری‌ ایـنترنت‌ ارائه‌ نمایند. 2 یادگیری‌ اینترنت‌ را تـسهیل‌ كـنند چـرا كـه‌ پـرسنل‌ سایبركافه ‌ها با روی‌ باز از مشتریان‌ خود پـذیرایی‌ می‌كنند و ضمن‌ هدایت‌ و راهنمایی‌ آنها، از ارائه‌ آموزش‌های‌ لازم‌ دریـغ‌ نمی‌كنند. 3 دسترسی‌ راحت‌ و كم‌ هزینه‌ای‌ به‌ اینترنت‌ را ارائه‌ دهند. 4 فـروش‌ محصولات‌ سخت‌افزاری‌ و نرم‌افزاری‌ را رونق‌ بیشتری‌ بخشند، برخی‌ از شركت ‌ها از سایبركافه‌ به‌ عنوان‌ ویترینی‌ برای‌ ارائه‌ محصولات‌ خود استفاده می‌كنند، مشتریان‌ پیش‌ از اینكه‌ بخواهند برای‌ خرید محصولی‌ تصمیم‌ بگیرند به‌ سایبركافه ‌ها می‌روند و با امكانات‌ سخت‌ افزاری‌ و نرم‌افزاری‌ آنجا كار مـی‌كنند، بـا اسـتفاده‌ از ایـن‌ امـكانات‌ و پـیش‌ از خرید قطعی‌، مشتریان می‌توانند در فرآیند خرید، تصمیم‌ درست‌ تری‌ اتخاذ نمایند. در بسیاری‌ از مـوارد، مـحصولات‌ سـخت‌ افزاری‌ و نرم‌افزاری‌ شركت‌ ها یا در محل‌ سایبركافه‌ مـوجود اسـت‌ و یـا ایـنكه‌ مـشتری‌ مـی‌تواند از ط‌ریـق‌ فروشگاههای‌ مجازی‌ On-Line، مـحصول‌ مـورد نظ‌ر را خریداری‌ كند. علاوه‌ بر اینها، معمولاً در سـایبركافه ‌ها، خـدماتی‌ ارائـه‌ مـی‌شود كه‌ همه‌ جا در دسترس‌ نیست‌ چرا كه‌ اسـتفاده‌ از فن‌آوری ‌های‌ پیشرفته‌، تجهیزات‌ گران‌ قیمتی‌ را نیز ط‌لب‌ می‌كند كه‌ هر كسی‌ از عهده‌ پرداخت‌ آن‌ برنمی‌آید.

تابان خواجه نصیری

برگرفته از سایت Pardise.net