یادی از خسرو شایگان ـ پیشكسوت دوبله‌ی ایران
در نخستین سالروز درگذشت
یادی از خسرو شایگان ـ پیشكسوت دوبله‌ی ایران
این روزها مصادف است با نخستین سالروز درگذشت خسرو شایگان، از پیشكسوتان و تاثیرگذاران دوبله‌ای ایران.
شادوران شایگان كه از سال1341 به جرگه مدیران دوبلاژ پیوسته بود از آخرین كارهایش در مقام مدیر دوبلاژ می‌توان به «فوتبالیست‌ها»،««خاله سارا»،«بازمانده»،«هلیكوپتر امداد»،«رییس بزرگ»،« جزیره گنج»،« بازگشت زمان»،«فوروارد شماره 9» اشاره كرد.
او همچنین هدایت كننده‌ی صدای دوبله‌ی «دی دی» از سری آثار كمدین مشهور آلمانی دیتر هالروردن است. شایگان همچنین از 1358تا 1372 ریاست انجمن گویندگان و سرپرستان گفتار فیلم را برعهده داشت.
خسرو شایگان 20 اسفند ماه سال 85، پس مبارزه‌ای طولانی با بیماری سرطان درگذشت و پیكرش 22 اسفند ماه به خاك سپرده شد.
از ویژگی‌های صدای خسرو شایگان، انعطاف صوتی است كه همكارانش به آن تاكید دارند و معتقدند وقتی حالتی از تیپ صدای جدی با لایه‌ای از طنز را می‌گیرد، سرانجام آن نقش‌گویی به جای چارلز برانسون در نسخه دوبله ویدئویی «هفت دلاور» می‌شود یا نوعی از خباثت و شرارت در شخصیت شیطان فیلم ایوب پیامبر (ساخته فرج‌الله سلحشور) یا وقار و مردانگی در «صدا» در نقش‌گویی به جای پرسوناژ تئودن در دوبله سه‌گانه ارباب حلقه‌ها.
شایگان خود در آخرین مصاحبه‌ای كه با ایسنا داشت با بیان این كه نقش‌های زیادی وجود داشته كه به صداپیشگی آن‌ها علاقمند بوده، گفته بود: یكی از نقش‌هایی را كه اصلا فكر نمی‌كردم، به من پیشنهاد بشود، نقشی در«عصر یخ» بود. این فیلم دو هنرپیشه داشت پس از این كه آن را دیدم، سعید شرافت به عنوان مدیر دوبلاژ متنی را به دست من داد و از من خواست همان نقش را بگویم.
***
محمود قنبری كه چندی پیش ریاست انجمن گویندگان و سرپرستان گفتار فیلم را برعهده داشت، درباره‌ی مرحوم شایگان می‌گوید: او به كارش عشق می‌ورزید و به كیفیت آثاری كه دوبله می‌كرد یا در آن گویندگی می‌كرد، اهمیت زیادی می‌داد. او همچنین چندین سال رییس انجمن گویندگان بود و از نسل قدیمی دوبله‌ی ایران به شمار می‌آمد.
وی می‌افزاید: شایگان روحیه بسیار بالایی داشت و به همین علت توانست چندین سال با بیماری مبارزه كند.
حسین عرفانی- از صداپیشگان فعال تلویزیون و صداپیشه‌ی آثار كمدی «دی دی» - در مصاحبه‌یی با ذكر این نكته كه بدون هیچ‌گونه تعارفی، شخصیت خسرو شایگان احترام برانگیز بود درباره ویژگی‌های شخصیت شایگان می‌گوید: بسیار متواضع و فروتنانه با همكارانش برخورد می‌كرد. اوج این رفتار را به شخصه در دوبله فیلم«دی دی و ارثیه فامیلی»دیدم. در این فیلم ،آن كمدین، در هشت نقش بازی كرده بود و به هنگام دوبله باید در هشت تیپ صدایی گویندگی می‌كردم كه بسیار سخت و طاقت فرسا بود. اما مرحوم شایگان طوری همه ما را هدایت كردند و طوری فضای كار را با صمیمت اداره نمودند كه تمام آن لحظات برایم خاطره شد و هنوز لذت می‌برم».
مهین شعشعانی از مدیران دوبلاژ سیما نیز معتقد است كه نبود خسرو شایگان لطمه‌ی زیادی به دوبلاژ می‌زند و با وجود آن كه پسر او، علیرضا شایگان وعروسش، مریم نوری درخشان، در عرصه‌ی دوبله فعال هستند، ولی هیچ‌كس نمی‌تواند فقدان خسرو شایگان را پر كند.
این سرپرست گفتار اضافه می‌كند: خسرو شایگان مدیر دوبلاژ بسیار خوب و دقیقی بود و در زمان فعالیت خود از سرپرستان گفتار و گویندگان پر كار به شمار می‌رفت و صدای بم خاصی داشت.
***
خسرو شایگان در سال 1317در تهران چشم به جهان گشود. او بازی در تئاتر را از سال 1334 تجربه كرد و در سال 1347 با فیلم «گناه مادر» بر پرده‌ی سینماها ظاهر شد. این پیشكسوت صداپیشگی از سال 1336 و هنگامی كه كلاس ششم دبیرستان بود، وارد كار دوبله شد.
شایگان سال گذشته در بستر بیماری زمانی كه خبرنگار ایسنا به دیدن وی رفته بود از «نصرت‌الله حمیدی» به عنوان هنرمندی كه با او در تئاتر فردوسی كار می‌كرد و پیشنهاد ورود به عرصه ی دوبله را به وی داده، یاد كرد.
شایگان ضمن انجام فعالیت‌های هنریش، تحصیلات خود را تا اخذ مدرك كارشناسی ادبیات فارسی ادامه داد. صدای او درمجموعه‌های قدیمی تلویزیون چون كوجك (نقش‌گویی به جای تلی ساوالاس)، سفر با اسلحه، دود اسلحه، پیتون پلیس، دكتر كیلدر، جستجو برای دوستداران دوبله، یادآور خاطراتی است؛ اما چند نقش شاخص با صدای شایگان باقی مانده است، مانند دوبله فیلم «بدنام» آلفرد هیچكاك، نقش‌گویی به جای لوئیس كلهرن، بیلیاردباز (مایرون مك كورمك)، كازابلانكا (پل هنرید) و پاپیون (صدای مردی كه همراه پاپیون در قایق و زندان است).
خسرو شایگان در آستانه‌ی نوروز 86 با همكارانش وداع گفت و 22 اسفند ماه به خاك سپرده شد.
منبع : ایسنا
