عمارت تاریخی ذوالفقاریی

عمارت تاریخی ذوالفقاریی یکی از بناهای تاریخی استان زنجان است که به سبک معماری دوره قاجاریه بنا نهاده شده است. محل این بنا در مرکز بافت قدیمی شهر زنجان بوده و معماری آن به اواخر دوره قاجاریه نسبت داده می شود. پلان این بنا ایرانی و سبک ساختمانی آن از بناهای گوتیک اروپایی تقلید شده است. این عمارت از ساختمان های بیرونی،اندرونی و اداری تشکیل یافته و نمای آن با آجرهای قالبی و پیش بر تزیین شده است.

بنای بیرون عمارت که از 2 طبقه و یک سردابه تشکیل شده، جالب ترین قسمت آن است که در جریان اخداث خیابان طالقانی، آسیب جدی دیده و بخشی از اهمیت خود را از دست داده است.پیش از ساخت این خیابان ساختمان های اندرونی و بیرونی و اداری عمارت از طریق شبکه ارتباطی طبقه همکف و زیرزمین به هم راه داشتند، ولی اکنون این قسمت تخریب شده است.

طبقه همکف که اکنون کاربرد اداری دارد،با دو ستون و سقف سرپوشیده به هشتی منتقل می شود. طبقه دوم دارای دو راه پله است و تالارهای پذیرایی ،اتاق خواب،اتاق های نشیمن و  سرویس های بهداشتی را شامل می شود.

هسته مرکزی بنای این عمارت به سبک چهارتاقی و با سقف گنبدی ساخته شده و سنگینی سقف را جرز و دیوارهای باربر تحمل می کنند.پوشش بیرونی بام ساختمان شیروانی است که البته تا زمان احداث  بنا سابقه ای در این شهر نداشت.در بالای هسته مرکزی بنا، نور گیر زیبایی تعبیه شده که به کلاه فرهنگی معروف است.این نورگیر 8 ضلعی با روش گره سازی و به طرز زیبایی لمه کاری شده است. از میان هنرهای بکاررفته در تزیینات داخل طبقه همکف بنا،می توان به کاشی کاری سبک دوره قاجار اشاره کرد که طرح معروف نیلوفرآبی (لوتوس) در آن اجرا شده است.

تزیینات نمای بنا بسیار جالب توجه است. قرینه سازی های آن از هنر ایرانی و ستون های آن از معماری قرن 19 اروپا تاثیر گرفته است. پنجره های بنا بیشتر از 2 لنگه هستند،حاشیه مشبک دارند و با شیشه های رنگین تقارن جالبی را در داخل اتاق ها بوجود آورده اند. این عمارت با شماره 1852 به ثبت رسیده است.

این بنا هم اکنون به موزه ای برای نگهداری از مردان نمکی مكشوفه‌از معدن نمك روستای "چهرآباد"  تبدیل شده است . قدمت اجساد مكشوفه، مربوط به دو دوره‌ی زمانی " بیش‌از یك‌هزارو ‪ ۷۰۰‬و دو هزار و ‪ ۳۰۰‬سال پیش " تخمین زده شده‌است.

پی نوشت:

1- در زمستان سال 1372 ، درروستای "چهرآباد"  در زنجان، توسط معدن کاران نمک به طور کاملآ اتفاقی کشف شد. از آن روز بود که کاوش در این منطقه آغاز و چیز هایی مانند شلوارک، یک ساق پا درون چکمه ی چرمی، چاقو، طناب چرمی، قلاب سنگ، گردو، پارچه های منقوش و ... کشف شد.روستای "چهرآباد"، در ‪ ۷۵‬كیلومتری جنوب شرقی مركز استان زنجان واقع شده است. (برای مطالعه بیشتر به مطلب "مردان نمکی" در تبیان مراجعه کنید )

منبع:

تبیان زنجان