مظهر عمل باشید ، نه حرف
نقش پدر در تربیت فرزند (5)
برای خواندن مقاله ی قبل اینجا کلیک کنید.
در سلسله مقالات قبل به بررسی " ارزش تلاش و مجاهدت پدر " ، " روایاتی در مقام پدر" ، " اسلام و احترام پدر" ، " رابطه پدر بافرزند " و " تصور كودك از پدر" پرداختیم . حال ادامه ی مباحث :
مسئولیت تربیت
اول : حق تربیت
خانواده محیطی است كه كودك به ناچار باید در آن زندگی كند. ضوابطی كه در خانه حكمفرماست بر كودك تحمیل شده و او باید آنها را بپذیرد. تربیت كودك مهمترین حق او در قلمرو زندگی می باشد. پدر در رابطه با تربیت كودك مسئولیت مستقیم دارد. باید فرزند را به گونه ای پرورش دهد كه در آینده برای جامع مفید واقع شود.
دوم : تكلیف و مسئولیت والدین
فرزند، عزیزترین فرد برای پدر و مادر است و مسلماً او را دوست دارند و دلشان می خواهد كه در آینده با عزت و شرف به زندگی خود ادامه دهد. در این راستا پدر و مادر كودك عقلاً و اخلاقاً موظف به تربیت او هستند.
بخشش پدر و مادر نباید صرفاً در حد مال و ثروت باشد و یا اینكه قطعه زمینی را به نام فرزند قباله كنند. بلكه طبق فرموده حضرت علی (علیه السلام) بهترین بخشش و تفضل ادب نیك می باشد. و همینطور در روایت دیگری می فرمایند:
بهترین میراثی كه پدران برای فرزندان باقی می گذارند، ادب و تربیت است. براین اساس نباید آنها را به حال خود واگذاشت. پدر و مادر وظیفه دارند موجبات رشد او را از هر حیث فراهم آورند و نهال شخصیت او را پرورش دهند.
سوم : اصولی كه باید والدین در تربیت فرزندان رعایت كنند:
دوران زندگی هر فرد به سه مرحله تقسیم می شود:
مرحله اول دوره سیادت یعنی 7 سال اول زندگی.
مرحله دوم : دوره اطاعت
مرحله سوم دوره وزارت.
در دوره سیادت كه همان 7 سال اول زندگی است، اصولی باید رعایت شود كه این اصول تربیتی عبارتند از:
والدین مظهر عمل باشند نه حرف.
والدین باید با گفتارشان هماهنگ باشند و هیچ تناقضی بین رفتارو گفتارشان وجود نداشته باشد.
والدین برای ایجاد صفات خوب در فرزندان باید عملاً اقدام كنند و به تذكر و توصیه های شفاهی اكتفا نكنند و معتقد باشند كه بنا به گفته شیخ اجل سعدی علیه الرحمه: به عمل كار برآید به سخندانی نیست.
تفاوتهای فردی بین دو فرزند خود رابشناسند و هرگز فرزندان خود را با همدیگر یا دیگران مقایسه نكنند.
اگر در كودك ضعف و ناتوانی مشاهده كردند، كودك را در جمیع جهات، ضعیف و ناتوان نشمارند. والدین دلسوز والدینی هستند كه اگر در كودكشان نقطه ضعفی وجود داشته باشد، در صدد این باشند كه آن را برطرف كرده و هیچگاه نزد فامیل یا افراد دیگر بازگو نكنند زیرا اثرات سوئی بر روحیه كودك خواهد داشت.
در دوره اطاعت كه بین سالهای 14-7 سالگی است، والدین باید اصول زیر را رعایت كنند :
1- عدم تبعیض در خانواده
2- هماهنگی در تربیت
3- همكاری با مدرسه
4- وفای به عهد
5- گفتار نیك
6- انتخاب الگو
7- آزادی
8- تفریحات سالم.
اگر والدین اصولی راكه یادآوری شد بكار گیرند در تربیت فرزندان بسیار مؤثر خواهد بود.
چهارم : مسئولیت پدر خانواده
پدر در خانواده مسئولیتهای مهمی را به عهده دارد كه عبارتند از:
مسئول رشد و هدایت و تأمین عوامل سعادت فرزندان و اصلاح وضع آنها.
مسئول جهت دادن فرزندان به سوی خیر و نیكی.
مسئول تهذیب و هدایت اخلاقی.
مسئول ایجاد روحیه مقاومت در برابر شدائد.
هموار كردن راه زندگی.
آموختن ادب و وقار در زندگی.
پرهیز دادن فرزند از انحرافات.
علاوه برمسئولیتهایی كه ذكر شد، پدر در تربیت فرزند هدفی را در نظر دارد و آن هدف مسأله رشد و شكفته ساختن كامل ابعاد شخصیتی فرزند و تقویت احترام به حقوق بشر و دستیابی به آزادی های اساسی را در نظر دارد.
در مقاله ی بعد به بررسی وضایف یك پدر نمونه و شایسته خواهیم پرداخت .
منبع : برگرفته ازبرخی متون تحقیقاتی مدرسه علمیه نرجس – با تغییر و تلخیص
آنچه در مقالات قبل گذشت:
