تغذیه در پیوند كلیه
در صورتی كه اخیراً پیوند كلیه انجام داده باشید، شاید این سئوال برایتان پیش آید كه آیا رژیم غذایی اتان باید با قبل از پیوند متفاوت باشد یا همان رژیم غذایی قبلی را دنبال كنید. در این صورت شما می توانید برای تنظیم برنامه غذایی خود به پزشك یا متخصص تغذیه مراجعه كنید.
آیا رژیم غذایی خاصی موردنیاز است؟
پس از پیوند عضو، رژیم غذایی نقش مهمی در بهبود فرد دارد. در صورتی كه شما قبل از پیوند، تحت درمان با دیالیز بوده اید به راحتی متوجه می شوید كه رعایت رژیم غذایی پس از پیوند بسیار راحت تر است.
آیا داروهای مصرفی بر رژیم غذایی اثر می گذارند؟
داروهایی كه برای جلوگیری از پس زدن پیوند استفاده می شوند ، بر رژیم غذایی اثر دارند. برخی از داروهای ضد پس زدن پیوند كه می توانند بر روی رژیم غذایی اثر بگذارند، عبارت اند از:
- كورتن ها( پردنیزون)
- سیكلوسپورین (Gengraf , Neoral , Sandimmune)
- تاكرولیموس(Prograf)
- آزاتیوپرین(Imuran)
- مایكوفنولات(Cellcept)
این فهرست با توجه به تولید داروهای جدید قابل افزایش است.
آیا افزایش وزن وجود دارد؟
بسیاری از بیماران پس از پیوند كلیه، اشتهای بهتری پیدا می كنند و به طور ناخواسته دچار افزایش وزن می شوند؛ بنابراین برای جلوگیری از افزایش وزن، خودتان را همیشه وزن كنید؛ همچنین از خوردن غذاهای پركالری مانند غذاهای چرب، شیرینی ها، كلوچه و سایر غذاهای غنی از چربی یا شكر، خودداری ورزید.
با خوردن غذاهای زیر می توانید، دریافت كالری را كنترل كنید:
- سبزی ها و میوه های تازه
- گوشت بدون چربی، مرغ بدون پوست و ماهی
- فرآورده های شیری بدون چربی
- نوشابه های بدون شكر مانند نوشابه های رژیمی
كنترل وزن، شما را از مشكلاتی مانند بیماری قلبی، دیابت و فشار خون بالا، محافظت می كند. در صورتی كه ناخواسته دچار افزایش وزن شدید، فعالیت جسمی خود را افزایش دهید و از رژیم غذایی كم كالری پیروی كنید. از پزشك بخواهید شما را به یك كارشناس تغذیه برای تنظیم رژیم غذایی كم كالری، معرفی كند.
آیا توصیه ای برای میزان كلسترول و تری گلیسرید وجود دارد؟
میزان چربی( كلسترول یا تری گلیسرید) در خون شما، ممكن است بالا باشد. میزان بالای كلسترول و تری گلیسرید می تواند باعث بیماری قلبی شود. اقدامات زیادی برای كاهش چربی و كلسترول خون قابل انجام است.
آیا در مورد غذاهای حاوی كربوهیدرات بالا، توصیه ای وجود دارد؟
شما باید نكات مهمی را در مورد غذاهای كربوهیدراتی بدانید:
- كربوهیدرات ها از طریق مصرف شكرها و نشاسته ها به دست می آیند.
- آن ها سوخت و انرژی بدن را تأمین می كنند.
- زمانی كه داروهای كورتن مصرف می كنید، استفاده از مقادیر زیاد كربوهیدرات برای بدن شما، مشكل زا است و می تواند منجر به افزایش قند خون و ایجاد دیابت شود.
آیا بعد از پیوند، رژِیم غذایی كم نمك لازم است؟
بسیاری از گیرندگان پیوند، هنوز نیاز به محدودیت دریافت نمك دارند، هر چند میزان محدودیت، در هر فرد متفاوت است. داروهای پیوند به ویژه كورتن ها، ممكن است باعث تجمع مایعات در بدن شوند و نمك این مشكل را بدتر می كند، چرا كه احتباس مایعات را افزایش و فشار خون را بالا می برد. كنترل فشار خون برای پیوند، بسیار اهمیت دارد كه البته پزشك در مورد میزان دریافت سدیم، تصمیم می گیرد.
در مورد پروتئین چه توصیه ای وجود دارد؟
به دلیل نقش پروتئین در ساخت و ترمیم عضلات و بافت ها و التیام زخم پس از جراحی ، مصرف آن از اهمیت زیادی برخورداری است.
میزان پروتئین مصرفی پس از پیوند، باید بیشتر از میزان طبیعی باشد تا در ساخت بافت های عضلانی كه به علت بیماری كلیوی یا به وسیله مقادیر بالای داروها، تجزیه می شوند، كمك كند. پس از آن می توانید میزان دریافت پروتئین را متعادل كنید.
در مورد كلسیم چه توصیه ای وجود دارد؟
شما باید توجه ویژه ای به میزان كلسیم و فسفر داشته باشید. در صورتی كه سابقه بیماری كلیوی طولانی باشد، ممكن است تعادل كلسیم و فسفر(برای سلامت استخوان ها اهمیت دارند) به هم بخورد. در ماه های اولیه پس از پیوند، پس از آزمایش، تشخیص داده خواهد شد كه دچار پوكی استخوان شده اید یا خیر و بر همین اساس، بهترین روش برای حفظ سلامت استخوان ها را به شما خواهند گفت. به طور متوسط هر فرد بزرگسال روزانه به دو واحد( هر واحد معادل یك لیوان) از فرآورده های شیری( شیر، پنیر، ماست) نیاز دارد. در صورتی كه پزشك یا متخصص تغذیه، دریافت این غذها را محدود نكرده است، سعی كنید این غذاها را در وعده های غذایی خود بگنجانید. در صورتی كه پزشك تشخیص دهد كه شما به میزان بیشتری كلسیم و فسفر نیاز دارید، ممكن است برایتان مكمل تجویز كند. با این حال هیچ موقع بدون تجویز پزشك از مكمل ها استفاده نكنید؛ زیرا ممكن است بر روی پیوند شما اثر بگذارد.
در صورت وجود دیابت چه باید كرد؟
پس از پیوند، رژیم غذایی، دارای میزان بیشتری پروتئین و میزان كمتری كربوهیدرات های ساده به علت اثرات كورتن و سایر داروها، می باشد. با پزشك و رژیم شناس در خصوص برنامه غذایی خود برای تنظیم میزان قند خون صحبت كنید.