تبیان، دستیار زندگی
سیاری از شركت‌‌ها وافرادی كه در تجارت صنعت كامپیوتر فعالیت دارند، این امیدواری كه سرانجام لینوكس یك سیستم عامل در حال حاضر موجود در دنیا كه «پنگوئن» سمبل و نماد آن است می‌تواند به رقیب جدی برای ویندوز مایكروسافت تبدیل شود؟ سی...
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

پنگوئن،فعلا در سایه!

سال‌هاست كه بسیاری از شركت‌‌ها وافرادی كه در تجارت صنعت كامپیوتر فعالیت دارند، این امیدواری كه سرانجام لینوكس یك سیستم عامل در حال حاضر موجود در دنیا كه «پنگوئن» سمبل و نماد آن است می‌تواند به رقیب جدی برای ویندوز مایكروسافت تبدیل شود؟ سیستم عاملی كه تقریباً دارد عمومی و همه‌گیر می‌شود و بیش از 90 درصد كامپیوترهای شخصی از آن استفاده می‌كنند. این صنعت – البته به جز مایكروسافت و موسس آن بیل گیتس- در حال حاضر با موج جدیدی از امیدواری مواجه هستند. آیا دلسردی و نومیدی در این باره مجدداً روی خواهد آورد؟

در چند ماه گذشته برخی از كمپانی‌های بزرگ قدرتمند تكنولوژی،‌حمایت‌های چشمگیری از لینوكس بر روی دسك تاپ به عمل آورده‌اند. Helwett-Pakard(HP) كه رقابت شانه به شانه‌ای با كمپانی Dell به عنوان بزرگ‌ترین فروشنده كامپیوتر شخصی دارد، گفته است كه این كمپانی آماده است تا كامپیوترهایی به بازار عرضه كند كه سیستم عامل آن مجانی به روی كامپیوتر ریخته شده و SuseLinux نام دارد. همچنین دیگر كمپانی رقیب مایكروسافت یعنی Microsystems Sun اعلام كرده است كه كمپانی وال مارت Wal-Mart را متقاعد ساخته است (بزرگ‌ترین كمپانی خرده فروش دنیا را) كه كامپیوترهایی كه از سیستم عامل لینوكس و مجموعه برنامه Sun's star office به جای آفیس همه جا حاضر، مایكروسافت استفاده می‌كنند را ارزان بفروشند. (این در حالی است كه این كمپانی رسماً اعلام كرده است كه عداوت و خصومت با مایكروسافت را كنار می‌گذارد). به دنبال اعلام این موضوع، كمپانی sun یك قرارداد با وزارتخانه‌های چینی منعقد كرده است كه حدود یك میلیون كامپیوتر شخصی با سیستم عامل لینوكس به چین در سال جاری بفروشد، این میزان در آینده احتمالاً‌ به ده‌‌ها میلیون افزایش می‌یابد.

آیا این آغازی بر افول انحصار مایكروسافت بر دسك تاپ خواهد بود؟

ال گیلن در یك كمپانی مشاوره‌ای معتقد است كه قطعاً خیر. امروزه حدود 94 درصد همه كامپیوترهای شخصی در سراسر دنیا از ویندوز به عنوان سیستم عامل استفاده می‌كنند فقط حدود 3 درصد از سیستم مكینتاش اپل استفاده می‌كنند، كمتر از 3درصد هم سهم لینوكس است. تا پایان دهه سهم لینوكس فقط می‌تواند 7 تا 10 درصد رشد كند.

و مطابق این برآورد به گفته‌های گیلن رشد محبوبیت لینوكس بركامپیوترهای قدرتمند سرور بسیار كمتر انتظار می‌رود. بنابراین به اعتقاد صاحب‌نظران و كارشناسان شانس لینوكس در مورد كامپیوترهای شخصی و دسك تاپ بهتر از كامپیوترهای سرور است.

آنها دلایل زیادی برای چرایی آن برمِی‌شمرند. اولاً، كیفیت لینوكس – كه شبیه دیگر نرم‌افزارهای Open-saUrce كه به وسیله مجموعه‌ای از داوطلبان كه كار را مجانی تقسیم می‌كنند- آرام آرام و پیوسته افزایش پیدا كرده است. كامپیوترهای شخصی لینوكس دیگر صرفاً geek نیستند. ثانیاً، مایكروسافت خودش را تادیب شده و البته نه ضعیف می‌بیند. یك مجموعه از كرم‌ها و ویروس‌ها بر ویندوزهای كامپیوترهای شخصی ویرانی و خرابی به بار آوردند.  مایكروسافت این هفته با پریشانی در مورد چند منفذ امنیتی در مورد نرم‌افزار خود هشدار داد. در مقایسه با ویندوز، لینوكس كمتر مورد هدف هكرها قرار گرفته است. در نتیجه عدم اطمینان به مایكروسافت به عنوان انحصارگر، همچنان بالا باقی می‌ماند. ماه گذشته مایكروسافت با جریمه 497 میلیون یورویی (2/6 میلیون دلار) كمیسیون اروپا مواجه شد كه از مایكروسافت انتظار رفتار بهتری را دارد.

البته چنانكه گفته شده است، دو نسخه از ویندوز قرار بود افتتاح شود، یكی از آنها كه نسخه دیگری از ویندوز است، Longhorn نام داردتا اوایل 2006 در بازار نخواهد بود و در واقع عرضه آن به بازار به تعویق افتاد، اساساً‌ به این دلیل كه مایكروسافت در صدد است تا درباره امنیت این نسخه از ویندوز كاملاً مطمئن شود. بنابراین تا دو سال دیگر كمپانی‌ها و كاربران خانگی درباره به روز كردن سیستم عامل كامپیوتر خود هستند، این در حالی است كه آنها اكراه دارند تا نسخه‌ای از ویندوز یعنی ویندوز XP كه در حال حاضر در بازار موجود می‌باشد، بخرند، چرا كه می‌دانند به زودی این نسخه از دور خارج می‌شود. بنابراین ممكن است آنها به طور جدی به یك جایگزینی مناسب فكر كنند. اگر لینوكس طی این مدت بتواند شهرت خوبی دست و پا كند، این سیستم عامل می‌‌تواند حتی از Longhorn هم كه احتمالاً گران خواهد بود و سخت‌افزارهای جدیدی را طلب می‌كند، بیشترجذابیت داشته باشد. از همه اینها گذشته، لینوكس می‌تواند خیلی ارزان تمام شود، برای مثال 100 دلار برای هر كاربر. همچنین این سیستم عامل می‌تواند از اینترنت مجانی هم دانلود شود.

دیگر فرصت برای لینوكس می‌تواند كشورهای فقیر باشند. برعكس كشورهای ثروتمند كه بر روی تعداد زیادی از كامپیوترها، سیستم عامل ویندوز نصب می‌باشد بسیاری از كاربران در آسیا و آمریكای جنوبی در آغاز خط قرار دارند. یكی از تحلیلگران این صنعت در كمپانی sun به نام شوارتز می‌گوید، برای كشوری مثل چین، جذابیت نرم‌افزار Open-saurce آشكار است. برای اینكه ارزان‌تر است، بنابراین ارزان بودن لینوكس انگیزه آنها را برای استفاده از سیستم عامل تقلبی كاهش می‌دهد (بسیاری از نسخه‌های ویندوز در بازار چین تقلبی هستند) و در عین حال به چین هم كمك می‌كند تا روابط خود را با سازمان تجارت جهانی ‌ WTO گسترش دهد. همچنین این موضوع به چین اجازه می‌دهد كه از اینكه به یك فروشنده مشخص قفل شود و به طور مشخص به یك فروشنده آمریكایی، اجتناب كند.

از طرف دیگر، لینوكس، علی‌رغم پیشرفت‌های بسیار با موانع جدی روبه‌رو است.لینوكس و نصب آن هنوز هم برای كاربران خانگی یك بختك است مگر اینكه این سیستم عامل  به عنوان بخشی از یك محصول بزرگ‌تر تجاری مثل كالاهای كمپانی sun فروش رود.

از همه بهتر اینكه لینوكس هنوز كاربرد محدودی دارد، كمتر از 1درصد بازی‌های كامپیوتری با لینوكس كار می‌كنند. نرم‌افزارهایی كه برای كنترل و حسابرسی مالی و سازماندهی عكاسی دیجیتال استفاده می‌شوند هم نمی‌توانند از لینوكس استفاده كنند. در تئوری هم این برنامه‌ها می‌توانند نوشته شوند اما بدون افزایش زیاد و انبوهی در تعداد كاربران، نویسندگان به خود زحمت این كار را نمی‌دهند.

این مساله است كه نشان می‌دهد كه چرا بعضی از حامیان و پشتیبانان لینوكس برای این سیستم عامل آرزوها و جاه‌‌طلبی‌های معتدل و میانه‌‌ای دارند و به جای آن سعی دارند تا مایكروسافت را عقب برانند.

جذابیت اصلی لینوكس برای كمپانی‌های بزرگ است تا كاربران خانگی نیز حتی كمپانی‌هایی كه ویندوز را محدود به كامپیوتر شخصی آن عده از كاركنان خود كه مایكروسافت به آنها كارگران اطلاعاتی می‌گوید مثل وكلا، حسابداران، مشاوران می‌كنند. به عبارت دیگر لینوكس عالی است برای استفاده از مراكز تلفن، شمارشگر‌های پرداختی بانك‌ها، بخش‌های حمایت از مصرف كننده و دیگر كارهایی كه لازم است كاركنان فقط از یك یا دو كاركرد كامپیوتر استفاده كنند و نیز كارهایی كه كاركنان واقعاً باید از وقت گذرانی و اشتباه اجتناب كنند، حال آنكه كاربردهای متعدد ویندوز برای آنها ممكن است این وسوسه را ایجاد كند. آقای فینك می‌گوید هدف او به جای «كارگر اطلاعات» «فعالیت كارگری» است.

این مساله برای لینوكس ممكن است آینده‌ای بر روی كامپیوترهای شخصی در نظر بگیرد. كمپانی‌هایی مثل ‌ HP   آن را به عنوان چیزی كه آیا پول می‌‌سازد،‌ نگاه‌ نمی‌كنند، بلكه آن را به عنوان راهی برای فروش كامپیوترهای سرور در كمپانی‌‌هایی كه مركز داده‌ها و اعلامات هستند می‌نگرد و به عنوان بخشی از راه‌حل تكمیل لینوكس در نظر می‌گیرند.

براساس تحقیق پاپ كوبورن محقق بانك UBS احتمالاً‌ هدف كمپانی sun منحرف كردن توجه مردم و مصرف‌كنندگان از مایكروسافت است با این توجیه كه ویندوز بر روی دسك تاپ باعث مصرف می‌شود، البته وقتی كه لینوكس كامپیوترهای سرور را در اختیار گرفته باشد.

البته مایكروسافت نباید و نیازی هم نیست كه خیلی نگران حضور، لینوكس بر روی كامپیوترهای شخصی باشد. لینوكس حداكثر همان كاری را انجام می‌دهد كه اپل تا به حال انجام داده است و مایكروسافت همان كاری را با لینوكس باید انجام دهد كه با اپل كرده است، به این معنی كه نشان دهد كه مایكروسافت انحصار را در دست ندارد، و این می‌تواند در مبارزات و دعواهای قانونی نیز به نفع مایكروسافت باشد.

اما آینده نامعلوم است. لینوكس می‌تواند تهدید جدی‌تری برای مایكروسافت در زمینه‌های دیگر ایجاد كند. تاكنون هیچ سیستم عامل استانداردی برای تلفن همراه، ربات‌‌ها، ساعت‌ها، تلویزیون‌ها، پرینتر، دستگاه‌های اتومبیل و دیگر ابزار نیامده است. طبیعتاً‌ مایكروسافت می‌‌خواهد تسلط خود را بر این حوزه تسری دهد و به جای دسك تاپ اینجاست كه لینوكس می‌تواند تهدید واقعی برای این كمپانی قدرتمند آمریكایی باشد.

اكونومیست – ترجمه امی ر كوچك سرابندی

روزنامه دنیای اقتصاد