كارآفرینی چیست؟

بخش چهارم : آموزش كارآفرینی

در بخش نخستبه بررسی مفهوم كلی كارآفرینی و سیر تاریخی آن پرداختیم. در بخش دوم  ویژگی های یك كارآفرین را بررسی كردیم. در بخش سوم به ارتباط كارآفرینی با اجتماع و اقتصادپرداختیم. در این بخش به موضوع آموزش كارآفرینی و اهمیت آن خواهیم پرداخت.

آموزش كارآفرینی

اهمیت كارآفرینی انكار ناپذیر و پرداختن به آن از ضروریات حال حاضر كلیه كشورها است.براساس بررسی های به عمل آمده نقش و جایگاه كارآفرینی كاملاً مشخص و پرداختن به آن جزو برنامه های اصلی طرحهای توسعه كارآفرینی كشورها است.

اهدافی كه در برنامه های آموزش و پرورش كارآفرینان پیگیری می شود عبارتند از:تربیت كارآفرینان جدید, هدایت كارآفرینان به سمت كسب مهارتهای لازم و ارائه مهارتهای لازم به آنان به منظور بالابردن میزان موفقیت آنان در كسب و كارهایی كه شروع می نمایند.

ضرورت آموزش كارآفرینی

در حال حاضر سیر تحولات جهانی , كارآفرینان را در خط مقدم توسعه فن آوری و توسعه اقتصادی قرار داده است. تجربه موفقیت آمیز اغلب كشورهای پیشرفته و نیز برخی از كشورهای در حال توسعه در عبور از بحرانهای اقتصادی به واسطه توسعه كارآفرینی در آن كشورها, موجب گردیده تا سایر كشورها نیز برای كارآفرینی, كارآفرینان و شكل گیری كسب و كارهای نوآورانه اهمیت خاصی قائل گردند.

با عنایت به پدیده جهانی شدن اقتصاد, برخی عقیده دارند كه « بازارهای جهانی فردا از آن شركتهایی است كه به ریسك پذیری كارآفرینانه بها می دهند و برای گسترش سرمایه های فكری خود در حد كلان سرمایه گذاری می كنند, در بالندگی فردی پرتلاشند و در خط مشی گذاری, شرایط محیطی را مد نظر قرار می دهند» (به نقل از احمد پور). بر همین اساس, توسعه كارآفرینی از جنبه های گوناگون مدنظر قرار گرفته است. آموزش, یكی از جنبه های مهم در گسترش كارآفرینی است كه مورد توجه ویژه ای واقع شده است. با توجه به مطالعات مختلفی كه صورت گرفته ثابت شده كه ویژگیهای كارآفرینان اغلب اكتسابی است و نه توارثی و از این رو در حال حاضر آموزش كارآفرینی به یكی از مهمترین و گسترده ترین فعالیتهای دانشگاهها تبدیل شده است.

اهمیت و جایگاه آموزش كارآفرینی

با ورود جامعه شناسان و روانشناسان به عرصه مطالعات و تحقیقات پیرامون كارآفرینی و كارآفرینان و نتایجی كه از این تحقیقات حاصل شده,ضرورت كارآفرینی و توسعه آن (بویژه آموزش كارآفرینی ) بیش از پیش مشهود گردید و همین امر موجب افزایش تلاشها برای توسعه كارآفرینی و آموزش آن در دو دهه گذشته شده است.

از جمله كسانی كه در زمینه بررسی ویژگیهای كارآفرینان مطالعه و تحقیقاتی انجام داده اند می توان به مك كله لند,كارلند,جان استوارت میل,بروكهاوس,دیویدبرچ,تیمونز,كالینز,مور,مایر,گلدشتاین و نورد اشاره كرد.نتایج این تحقیقات بر اكتسابی بودن اغلب ویژگی های كارآفرینان تاكید دارد.لذا باید در فراهم آوردن محیط مناسب و آموزشهایی كه ویژگی ها,تجربیات و مهارتهای لازم را در افراد تقویت كند,سعی نمود. بررسیهای محققین منتج به پیش بینی و طراحی دوره های آموزشی كارآفرینی شده است, به طوری كه دوره های آموزشی كارآفرینی با هدف تربیت افرادی با اعتماد به نفس بالا, فرصت شناس و به طور كلی افرادی كه تمایل بیشتری به راه اندازی كسب و كارهای مستقل دارند,طراحی شده اند. در حقیقت هدف این بوده تا افراد در طی دوران تحصیل , افرادی موسس تربیت شوند(كاتن) این افراد شامل پیشگامان در فعالیتها, ماجراجویان,جسوران,مبتكران,فرصت طلبان,جاه طلبان و ارتقاء جویان می باشند(گیب 1987). این قبیل دوره ها به دنبال بهبود انگیزش گرایش هایی همچون تمایل به استقلال , فرصت جویی , ابتكار , تمایل به مخاطره پذیری , تعهد به كار , تمایل به حل مشكلات و لذت بردن از عدم قطعیت و ابهام می باشد.

باتوجه به ضرورتهای آموزش كارآفرینی , اولین دوره های آموزشی در این زمینه از اواخر سال 1960 در آمریكا شروع شدو در حال حاضر دانشكده ها و دانشگاههای بسیاری از كشورهای دنیا دوره های آموزش كارآفرینی را در برنامه های آموزشی خود گنجانده اند.

اهداف آموزش كارآفرینی

به طور كلی هدفهای مورد نظر در آموزش كارآفرینی به شرح ذیل می باشند:

الف)تحریك انگیزه ها:یكی از اهداف در آموزش و ترویج كارآفرینی تحریك انگیزه ها در افرادی است كه دارای خصوصیات كارآفرینانه می باشند.شناخت این افراد از توانایی های خود و آگاهی دادن در این زمینه و برانگیختن آنها از اصلی ترین وظایف آموزش كارآفرینی است.تحریك انگیزه هایی از قبیل:میل به كسب ثروت,توفیق طلبی ,استقلال طلبی, تمایل به ساختن چیزی نو , قبول نداشتن شیوه های موجود, قرار نگرفتن فرد در پایگاه اجتماعی كه لیاقتش را دارد و نظایر آن موجب می شود كه فرد را در مسیر كارآفرین شدن قرار دهد.

ب)پرورش ویژگی ها:چنانكه ذكر شد ویژگی هایی كه موجب می گردد فرد كارآفرین شود,توارثی نیست بلكه اكتسابی است.بنابراین پرورش این ویژگیها در افراد مختلف لازم است.برخی از افراد در محیط هایی پرورش می یابند كه زمینه برای تحریك انگیزه ها و پرورش ویژگی های آنان فراهم است , بنابراین در صورتی كه این افراد كسب و كاری را شروع نمایند ,مطالعات نشان داده كه اغلب با موفقیت همراه خواهد بود.اما بیشتر مردم در چنین محیط هایی قرار ندارند, لذا ایجاد انگیزش و پرورش ویژگی ها از طریق برنامه های آموزشی برای آنان لازم است.این ویژگی ها شامل مواردی همچون آموزش تفكر خلاق,بالابردن ریسك پذیری ,بالابردن قدرت تحمل ابهام, دادن اعتماد به نفس , فرصت شناسی , دادن اطلاعات آموزشی نسبت به خصوصیات روانی شخص از قبیل مركز كنترل می باشد.

ج)آموزش مهارتها:این آموزشها به سه بعد تقسیم می گردند:

- قبل از تاسیس شركت

- زمان تاسیس شركت

- بعد از تاسیس شركت (اداره شركت)

قبل از تاسیس باید فرد كارآفرین چگونگی راه اندازی یك كسب و كار و مراحل آن,چگونگی انجام كارهای گروهی و مهارتهای ارتباطی و نظایر آن را بیاموزد. در زمان تاسیس باید در زمینه مسائل مالی,شناخت بازار,اصول مدیریت, بیمه,اقتصاد,قانون كار وامور حقوقی، آگاهی و تبحر لازم را كسب نماید.توانایی مدیریت توسعه و رشد شركت , یافتن شیوه های جدید,رقابت و حفظ موقعیت در بازار,یافتن بازارهای جدید نیز از

جمله مهارتهای مورد نیاز كارآفرین بعد از تاسیس شركت هستند.

كلیه هدفها و مراحل فوق به منظور ایجاد انگیزش در بین افراد و ایجاد كارآفرینان جدید,آگاهی دادن,هدایت و تشویق كارآفرینان به سوی كسب مهارتهای لازم و ارائه آموزشهای لازم برای كسب مهارتهای مورد نیاز به كارآفرینان صورت می گیرد و گذراندن این دوره ها برای موفقیت كارآفرینانی كه قبلاً هیچگونه سابقه و زمینه محیطی لازم برای آنان فراهم نبوده ,ضروری است.