فضیلت گریه بر امام حسین علیه السلام

همیشه زبان، مترجم عقل بوده ولی ترجمان عشق، چشم است. آنجا كه اشكی از روی احساس و درد و سوز می‎ریزد، عشق حضور دارد ولی آنجا كه زبان با گردش منظم خود جمله‎های منطقی می‎سازد عقل حاضر است.

بنابراین همانطور كه استدلالات منطقی و كوبنده می‎تواند همبستگی گوینده را با اهداف رهبران مكتب آشكار سازد قطره اشك نیز می‎تواند اعلان جنگ عاطفی بر ضد دشمنان مكتب محسوب گردد.

از این رو گریه حضرت زینب علیهاالسلام بر اهل بیت علیهم السّلام گریه عاطفی و گریه پیام‎آور و یك نوع نهی از منكر و شعار شورانگیز و سوزاننده و رسواگر طاغوتیان و ستمگران بود.

بر همین اساس است كه پیامبر اکرم و امامان علیهم السّلام كسی را كه آمادگی گریه كردن ندارد به تباكی (خود را به شكل گریه درآوردن) دعوت كرده‎اند تا یاد حسین در همه قرون و اعصار در خاطره‎ها زنده بماند.

در اجر و ثواب گریه بر امام حسین علیه السّلام

اجر و مزد گریه برای آن حضرت بسیار عظیم و بزرگ است و خداوند خود ضامن آن می‎باشد.

گریه برای آن حضرت سختی‎های زمان احتضار را از بین می‎برد زیرا امام صادق علیه السّلام به مسمع بن عبدالملك فرمودند:

آیا مصائب آن جناب (امام حسین علیه السّلام) را یاد می‎كنی؟

عرض كرد: بلی والله مصائب ایشان را یاد كرده و گریه می‎كنم.

حضرت فرمودند: آگاه باش كه خواهی دید در وقت مردن پدران مرا كه به ملك الموت وصیت تو را می‎كنند كه سبب روشنی چشم تو باشد.

همچنین فرمودند: ای مسمع گریه بر احوالات حسین (علیه السّلام) سبب می‎شود كه ملك الموت بر تو مهربان‎تر از مادر گردد.

گریه بر حضرت اباعبدالله الحسین (علیه السّلام) باعث راحتی در قبر، فرحناك و شادان شدن مرده، شادان و پوشیده بودن او در هنگام خروج از قبر است در حالی كه او مسرور است فرشتگان الهی به او بشارت بهشت و ثواب الهی را می‎دهند.

اجر و مزد هر قطره آن این است كه شخص همیشه در بهشت منزل كند.(1)

گریه كننده بر امام حسین علیه السّلام در بهشت با ایشان و هم درجه ایشان خواهد بود.(2)

در روایت آمده است هیچ روزی نبود كه اسم امام حسین علیه السّلام در نزد امام صادق علیه السّلام برده شود و آن امام در آن روز تبسمی بر لب بیاورند. آن حضرت در تمام روز گریان و محزون بودند و می‎فرمودند امام حسین علیه السّلام سبب گریه هر مؤمن است.

شیخ طوسی و شیخ مفید از ابان بن تغلب روایت كرده‎اند كه حضرت صادق علیه السّلام فرمودند:

نَفَس كسی كه برای مظلومیت ما محزون است تسبیح است و اندوه و ماتم او عبادت خدا و پوشیدن اسرار ما از بیگانگان جهاد در راه خداست .(3)

شیخ كشی(ره) از زید شحام روایت كرده است كه:

من با جماعتی از كوفیان در خدمت امام صادق علیه السّلام بودیم، جعفر بن عفان وارد شد . حضرت او را اكرام كردند و نزدیك خود نشاندند و فرمودند یا جعفر!

جعفر عرض كرد: جانم، خدا مرا فدای تو كند.

حضرت فرمودند: به من گفته‎اند تو در مرثیه و عزای حسین (علیه السّلام ) شعر می‎گوئی .

جعفر عرض كرد: بله، فدای تو شوم.

حضرت فرمودند: پس بخوان.

جعفر شروع به خواندن مرثیه نمود، حضرت امام صادق علیه السّلام و حاضرین مجلس گریستند.

حضرت آنقدر گریست كه اشك چشم مباركش بر محاسن شریفش جاری شد.

پس از آن حضرت صادق علیه السّلام فرمودند:

بخدا سوگند، كه ملائكه مقرب در اینجا حاضر شدند و مرثیه تو را كه در مصائب حسین (علیه السّلام ) خواندی شنیدند و بیشتر از ما گریستند و حق تعالی در همین ساعت بهشت را با تمام نعمت‎های آن برای تو واجب گردانید و گناهان تو را آمرزید.

پس امام فرمودند: ای جعفر می‎خواهی كه زیادتر بگویم ؟

جعفر عرض كرد: بله، ای سید من.

حضرت فرمود: هر كه در مرثیه حسین (علیه السّلام) شعری بگوید و بگرید و بگریاند، حق تعالی او را بیامرزد و بهشت را برای او واجب می‎گرداند. (4)

شیخ صدوق (ره) در امالی از ابراهیم بن ابی المحمود روایت كرده كه امام رضا علیه السّلام فرمودند:

ماه محرم ماهی بود كه اهالی جاهلیت، جنگ و قتال را در آن ماه حرام می‎دانستند، ولی این امت جفاكار خون‎های ما را در آن ماه حلال دانستند و حرمت ما را هتك كرده و زنان و فرزندان ما را در آن ماه اسیر كردند. آتش در خیمه‎های ما افروخته و اموال ما را غارت كردند. حرمت حضرت رسالت (صلی الله علیه و آله) را در حق ما رعایت نكردند.

پس باید بر حسین بگریند، همانا گریه بر آن حضرت گناهان بزرگ را فرو می‎ریزد.

سپس حضرت رضا علیه السّلام فرمودند:

پدرم چون ماه محرم داخل می‎شد كسی آن حضرت را خندان نمی‎دید. و اندوه و حزن پیوسته بر او غالب می‎شد تا روز عاشورا. آن روز، روز مصیبت و حزن و گریه او بود و می‎فرمود: امروز روزی است كه حسین (علیه السّلام) شهید شده است.

و همچنین شیخ صدوق از آن حضرت روایت كرده: هر كه روز عاشورا روز مصیبت و اندوه گریه او باشد حق تعالی روز قیامت را برای او روز شادی و سرور گرداند و دیده‎گانش در بهشت به نور ما روشن شود. (5)

از ریان بن شبیب روایت شده است كه گفته روز اول محرم به خدمت امام رضا علیه السّلام رسیدم حضرت فرمودند:

... ای پسر شبیب اگر بر حسین (علیه السّلام) گریه كنی و آب دیده‎گان تو بر روی تو جاری شود حق تعالی جمیع گناهان صغیره و كبیره تو را می‎آمرزد خواه اندك باشد و خواه بسیار .

ای پسر شبیب: اگر می‎خواهی خدا را ملاقات كنی در حالی كه هیچ گناهی نداشته باشی حسین (علیه السّلام) را زیارت كن.

ای پسر شبیب اگر می‎خواهی كه در غرفه‎ای از بهشت با رسول خدا و ائمه طاهرین محشور شوی قاتلان حسین (علیه السّلام) را لعنت كن.

ای پسر شبیب اگر بخواهی مانند شهدای كربلا باشی و ثواب آنها را داشته باشی هر گاه مصیبت آن حضرت را یاد كردی بگو:

یا لَیتَنی كُنتُ مَعَهُم فَاَفُوزَ فَوزًا عَظیماً؛ ای كاش من با ایشان بودم و رستگاری عظیمی می‎یافتم.

ای پسر شبیب اگر می‎خواهی در درجات عالیه بهشت با ما باشی پس برای اندوه ما اندوهناك باش و در شادی ما شاد. بر تو باد ولایت و محبت ما كه اگر كسی سنگی را دوست داشته باشد حق تعالی او را در قیامت با آن محشور می‎گرداند. (6)

ابن قولیه با سند معتبر روایت كرده از ابی هارون مكنوف كه گفت:

به خدمت حضرت صادق علیه السّلام مشرف شدم آن حضرت فرمودند. كه برای من مرثیه حسین (علیه السّلام) بخوان. من نیز شروع كردم به خواندن .

امام فرمود: به این صورت نخوان به همان سبك و سیاقی كه نزد خودتان متعارف است و نزد قبر حسین (علیه السّلام) می‎خوانید بخوان. پس من خواندم .

حضرت گریستند و من ساكت شدم .

فرمود: بخوان، من خواندم تا آن اشعار تمام شد.

حضرت فرمود: باز هم برای من مرثیه بخوان، من شروع كردم به خواندن این اشعار:

یا مَریَمُ قومُی فَاندُبی مَولاكِ وَ عَلیَ الحُسَین فَاسعَدی بِبُكاكِ

پس حضرت بگریست و زن‎ها هم گریستند و شیون نمودند و هنگامی كه از گریه آرام شدند فرمودند: ای اباهارون هر كس برای حسین (علیه السّلام) مرثیه بخواند و یك نفر را بگریاند بهشت بر او واجب می‎شود. و سپس فرمودند: هر كس امام حسین علیه السّلام را یاد كند و بر او گریه كند بهشت بر او واجب می‎شود. (7)

به سند معتبر از عبدالله بن بكر روایت كرده‎اند كه گفت:

روزی از حضرت صادق علیه السّلام پرسیدم كه یابن رسول الله اگر قبر حضرت امام حسین علیه‎السّلام را بشكافند آیا در قبر آن حضرت چیزی خواهند دید؟

حضرت فرمود: ای پسر بكر چه بسیار عظیم است سؤال تو به درستی كه حسین بن علی علیهماالسّلام با پدر و مادر و برادر خود در منزل رسول خدا صلی الله علیه و آله می‎باشند و با آن حضرت روزی خورده و شادمانی می‎كنند. گاهی بر جانب راست عرش آویخته و می‎گوید پروردگارا وفا كن به عهدی كه با من بسته‎ای و نظر می‎كند بر زیارت كنندگان خود، ایشان را با نام‎هایشان و نام پدرانشان می‎شناسند. و نظر می‎كنند به سوی آنهائی كه بر او گریه می‎كنند و برایشان طلب آمرزش كرده و از پدرانشان می‎خواهند كه برای آنها استغفار كنند و می‎گویند:

ای گریه كننده بر من اگر بدانی خدا چه جیزی برای تو مهیا كرده از ثواب‎ها، هر آینه شادی تو زیادتر از اندوه تو خواهد شد.

آن بزرگوار از حق تعالی درخواست می‎كند كه هر گناه و خطا كه گریه كننده بر او كرده است بیامرزد. (8)

ارزش قطره اشک برای امام حسین علیه السلام

قطره‎ای از آن اگر در جنهم بیفتد آتش و حرارت آن را خاموش می‎كند.

ملائكه خود آن اش‎كها را گرفته و در شیشه‎ای ضبط می‎كنند. (9)

برای هر عملی ثواب محدودی است جز ثواب آن اشك كه اجر آن محدودیتی و یا اتمامی ندارد.

چشم گریان در عزای امام حسین علیه السّلام و ارزش آن:

اگر اشك بر امام حسین علیه السّلام دارای این همه اعتبارست یقینا چشمی كه در عزای او گریان باشد نیز خواص و ویژگی‎های مربوط به خود را دارد.

خواص چشم گریان در عزای امام حسین علیه السلام

آن چشم در نزد خداوند از تمام چشم‎ها محبوب‎تر است.(10)

همه چشم‎ها در روز قیامت گریانند مگر چشمی كه بر امام حسین علیه السّلام گریه كرده باشد. (11)

آن چشم روشن شود به نور كوثر و نظر به آن. (12)

آن چشم را ملائكه تبرّك می‎كنند و اشك را خود از آن پاك می‎كنند.(13)

خواص گریه برای امام حسین علیه السلام

هر كسی كه تا به حال خداوند این مرحمت را در حق او نموده باشد و توانسته باشد قطره اشكی در عزای آن حضرت از دیدگان جاری سازد به خوبی آثار و بركات نورانی و حالات معنوی وصف ناشدنی آن را در یافته اما گریه برای آن حضرت خواصی مربوط به خود را دارد كه ما اجمالاً بعضی از آن را ذكر می‎كنیم: صله حضرت محمد صلی الله علیه و آله است. (14)

مساعدت و یاری حضرت زهرا سلام الله علیها است زیرا آن مكرمه هر روز در عزای فرزندنش می‎گرید. (15)

اداء حق پیامبر صلی الله علیه و آله، خدا و ائمه هدی علیهم السّلام است. (16)

گریه برای آن حضرت تأسی به انبیاء، ملائكه و عبادالصالحین خداوند است.

اداء مزد رسالت پیامبر است زیرا در قرآن آمده كه مزد رسالت پیامبر مودّت ذی القربی (دوستی با خاندان رسول خدا) است. ترك آن جفا به آن حضرت است. (17)

تسلی دهنده دل از جمیع گریه‎ها و اندوه‎ها است. (18)

خواص مجالس ذكر مصائب امام حسین علیه السّلام

كسانی كه در مجالس ذكر او شركت می‎كنند به خوبی حال و هوای آنجا را درك كرده و ارتباط معنوی عمیقی با حضرتش برقرار می‎سازند، اما بر طبق احادیث و روایات متعدد مجالس آن حضرت دارای ویژگی‎هایی است:

1

- هر كس بنشیند در مجالسی كه در آن به امر ائمه علیهم السّلام پرداخته شده و ذكر مصائب آنان است دل او نمی‎میرد در آن روزی كه دل‎ها می‎میرند. (19)

2- اینگونه مجالس محبوب خدا، رسول او و ائمه علیهم السلام می‎باشد.(20)

3- نَفَس فرد عزادار در آن مجلس تسبیح خداوند است.(21)

4- این مجالس محل نَظَر حضرت امام حسین علیه السّلام است. زیرا آن جناب در عرش است و از آنجا به سوی سرزمین كربلا و زوّار و گریه‎كنندگان خود نظاره می‎كنند. (22)

5- ملائكه مقرب خداوند درآن مجلسی حاضر می شوند.

6- مجلس عزای امام حسین علیه السّلام هر جا بر پا شود آنجا قبه و بارگاه اوست .

7- معراج گریه‎كنندگان است زیرا كه محل نزول صلوات و رحمت الهی و غفران ذنوب و ... است.

8- این مجالس از دیگر مجالس اشرف و افضل است.(23)

پی‎نوشت‎ها:

1- بحارالانوار، ج44، ص289 و كامل الزیارات باب32، ص101

2- بحارالانوار /278/44/ امالی صدوق مجلسی 17/ ص68

3- منتهی الآمال ، ج 1، ص 538

4- منتهی الآمال ، ج 1، ص 539

5- منتهی الآمال ، ج 1، ص 540

6- منتهی الآمال ، ج 1، ص 541

7- منتهی الآمال ، ج 1، ص 542

8- منتهی الآمال ، ج 1، ص 543

9- منتخب طریحی/140/2

10- بحارالانوار /207/45، كامل الزیات باب26 ص81

11- بحارالانوار /293/44، عوالم /534/17

12- بحارالانوار /290/44، كامل الزیارات باب 32 ص102

13- بحارالانوار /305/44، تفسیر امام حسن عسگری (علیه السّلام) ص369

14- بحارالانوار /207/45، كامل الزیارات باب 26 ص81

15- بحارالانوار /209/208/45، كامل الزیارات باب ص82

16- بحارالانوار /207/45، كامل الزیارات باب 26 ص81

17- بحارالانوار ، ج 45، ص 205 وكامل الزیارات ، باب 26، ص 79

18- ترجمه خصائص الحسینیه ، ص 257

19- بحارالانوار /278/44، امالی صدوق مجلسی 17 ص68

20- بحارالانوار /282/42، قرب الاسناد ص) 18

21- بحارالانوار /278/44، امالی صدوق ، مجلس 17، ص 68

22- بحارالانوار /292/44، كامل الزیارات باب 32ص103

23- ترجمه خصائص الحسینیه ، ص 256