اکران نوروز مکمل نوروز تلویزیون

در تحلیل چرخش نامناسب اقتصاد سینما در اکران نوروزی، برخی رویکرد تلویزیون را به پخش آثار جدید خارجی به عنوان عامل اصلی این رکود مطرح می‌کنند. نظریه‌ای که نیاز به تحلیل و بررسی موشکافانه‌تر دارد.

به گزارش خبرنگار مهر، هر سال پس از پایان جشنواره فیلم فجر تا فاصله نوروز و مشخص شدن اکران نوروزی سینماها و برنامه‌های نوروزی سیما، گزینه‌ها و تئوری‌های مختلف در تحلیل انتخاب‌های انجام شده و پیامدهای آن مطرح می‌شود و مورد توجه قرار می‌گیرد.

نگاهی به پیشینه این مقطع زمانی و رابطه متقابل آن با چینش خاص برنامه‌ها و فیلم‌های انتخاب شده بیش از هر چیز نشان از این دارد که اکران نوروزی سینماها به مثابه فصل درو می‌تواند بیشترین بهره را برای اقتصاد سینما داشته باشد اگر فیلم‌ها به تناسب این مقطع زمانی هوشمندانه انتخاب و به نوعی تنوع در مضامین و گونه‌های متنوع سینمایی در این گزینش لحاظ شود.

اکران نوروزی فیلم‌ها در سینمای قبل انقلاب به نوعی دربرگیرنده آثاری بود که صرفاً برای نمایش در این زمان و اوقات تعطیل و فراغت مخاطبان سینما تولید می‌شد. هر چند در سینمای بعد انقلاب این وجه تا حد زیادی کمرنگ شد، ولی به تدریج چینش فیلم‌های اکران نوروز بدل به تدبیری ویژه برای چرخش اقتصاد سینما شد و جای خاص خود را ـ هر چند دیر ـ ولی به گونه‌ای تدریجی پیدا کرد.

اما نکته‌ای که در چند سال اخیر به تعبیر برخی اکران نوروزی را دچار مخاطرات و مسائل خاص کرده، پخش فیلم‌های جدید  خارجی از تلویزیون است که به نظر می‌آید به اکران نوروزی سینماها لطمه زده و روند سینما رفتن در ایام نوروز را دستخوش رشد منفی کرده است.

افرادی که این فرضیه را به عنوان عامل اصلی رکود اکران نوروزی سینماها مطرح می‌کنند، به این نکته توجه دارند که در کنار همه عواملی که در طول سال سینما رفتن را از سبد هزینه‌های خانواده خارج کرده (همچون گرانی، ورود سی دی مجاز و قاچاق به بازار و ...)، نمایش فیلم‌های جدید خارجی در تلویزیون در ایام خاص نوروز به مثابه تیر خلاص این معضل را تشدید کرده است.

هر چند نسخه جرح و تعدیل شده و گاه بی‌کیفیت فیلم‌های خارجی در تلویزیون نمی‌تواند علاقمندان جدی سینما را راضی کند که نسخه کامل فیلم را با کیفیتی بهتر دیده‌اند، اما نکته مهم این است که برای مخاطب عام این وجه اهمیت دارد که یک فیلم جدید را بدون پرداخت هزینه، به زبان فارسی و ... در خانه کنار افراد خانواده تماشا می‌کند. به این ترتیب علاوه بر صرفه‌جویی در هزینه به نوعی رضایت درونی مخاطب عام هم از دیدن یک فیلم جدید خارجی بر قاب کوچک تلویزیون تأمین می‌شود.

اما در کنار طرح این فرضیه که به نوعی تعاملات تلویزیون و سینما را در وجه منفی مورد بزرگنمایی قرار می‌دهد و اشکالات و اصلاحاتی به آن وارد است، برای تعدیل کردن این نظریه می‌توان اکران نوروزی چند سال اخیر را که پرفروشی برخی فیلم‌ها را به دنبال داشته مورد توجه قرار داد.

فیلم کمدی "اخراجی‌ها" نوروز 86 به اکران سینماها درآمد و با توجه به برجسته شدن همین رویکرد رسانه ملی در نمایش آثار خارجی جدید، روند صعودی فروش را دنبال کرد و به فروشی بالاتر از یک میلیارد تومان دست پیدا کرد. هر چند می‌توان درباره فروش بالای این فیلم قالب کمدی و موضوع به نسبت حساس فیلم را هم مطرح کرد.

فیلم‌های "چهارشنبه سوری" و "من ترانه 15 سال دارم" هم که در نوروز سال‌های گذشته به نمایش درآمدند، هر چند قالب کمدی و موضوع جنجالی نداشتند ولی توانستند فروشی مناسب داشته باشند و به نوعی از حاشیه‌های تعامل سینما و تلویزیون به نفع خود استفاده کنند.

با توجه به طرح برخی نظریه‌ها در این حیطه و اینکه برخی رویکرد جدید تلویزیون را علیه پویایی صنعت سینما و برخی هم این دو رسانه را بدون تأثیر بر یکدیگر مطرح می‌کنند، اما وقتی می‌توان به یک جمع‌بندی کاربردی از این دو نظریه رسید که با نگاه متعادل تعاملات این دو رسانه کالبدشکافی شود. سینما و تلویزیون می‌توانند همراهانی خوب برای یکدیگر باشند اگر در فضای حرفه‌ای مورد نقد و بررسی قرار گیرند.