چه كنیم تا فرزندانی صالح داشته باشیم؟
چه كنیم تا جوان و نوجوانمان به انحراف كشیده نشود؟( قسمت دوم )
سخت گیری نسبت به جوانان تا چه حد درست است؟
سخت گیری از ترس این كه جوان دچار افراط نشود مطلقاً ممنوع است. اما سخت گیری تلطیف شده به معنای اصرار محبت آمیز بر رفتار خوب تنها راه مناسب برای تشویق جوان در انجام كارهای واجب و ترك كارهای حرام است. دلسوزی های منطقی والدین همراه با استفاده از اهرم های تشویقی همیشه توانسته است جوان را به سوی كارهای خیر هدایت كند و او را از رفتار ناشایست منع سازد.یكی از اساتید بزرگ حوزه نقل كردند: نوجوانشان كه 15 سال داشت هنگام نماز صبح خیلی سخت از خواب بیدار می شد. این استاد فرزانه، فرزندش را با نوازش و خواهش از خواب بیدار می ساخت، بازویش را می گرفت و به پشت خود سوار می كرد و دور خانه می چرخاند تا او به نشاط آید و با عشق به نماز رو آورد.
اصرار با بیان های محبت آمیز و گفتار و رفتار برگرفته از عشق تنها راهی است كه می توان جوان را آرام آرام جذب معنویت كند. در غیر این صورت جوان به انجام آنچه مورد نظر والدینش است گرایش پیدا نمی كند.
چه كنیم تا بهترین دوستان فرزندانمان باشیم؟
هم سطح شدن پدر و مادر با نوجوان و جوان از راه های ایجاد رفاقت بین این دو نسل است. وجود رفاقت بین این دو باعث می شود تا آینده جوان بیمه شود و برای همیشه در چتر حمایتی والدین بماند. راه هم سطح شدن با جوان ، تواضع و كوچك شدن است. چنان كه در روایات داریم: وقتی به بچه می رسید مثل او شوید و بچگی كنید.پدری كه در خارج از منزل مدیرعامل است ، در منزل باید یك پدر مهربان و با حوصله باشد. اگر می توانید به خواسته های خود در تربیت فرزندتان برسید، وگرنه هیچ توقعی از فرزند خود نداشته باشید. چه بسا جوان هایی كه متأسفانه به خاطر افراط والدین در حمایت، هدایت و نظارت فرزندشان از خانه فراری می شوند و این خود باعث پیدا شدن عواقب بعدی می شود.
چرا برخی از جوانان ما به آن گونه كه مورد توقع والدین و مسئولان تربیتی آنهاست گرایش به دین و مذهب ندارند؟
- خوشبختانه در جامعه كنونی ما جوانان هنوز به صورت نگران كننده ای به سوی مادیات و انحرافات كشیده نشده اند. تنها اقلیتی از جوانان به عللی دچار سردرگمی و انحرافات هستند. همانطور كه می دانید همه ما در برابر احتمال به انحراف كشیده شدن حتی یك جوان مسئول هستیم و باید آن را جدی بگیریم. متأسفانه در بعضی از صحبت ها و مصاحبه ها می شنویم كه عده ای با وضعی نگران كننده به جوانان این كشور نگاه می كنند. علت پیدایش این نگرانی و این نظریه كه جوانان به سوی فرار از دین و معنویت گرایش پیدا كرده اند شاید این باشد؛ (هر چند این مسئله اقلیت جوانان را در بر می گیرد) كه جرایم ارتكابی، جرایم مشهودی است و در منظر دیدگان جامعه قرار دارد و همین باعث شده تا ناظران به همین لایه رویی جامعه بنگرند و احساس نگرانی و وحشت كنند. در نتیجه جوانان به فرار از دین متهم می شوند.از طرفی خاصیت انحرافات و مفاسد به گونه ای است كه خودش را به عینه نشان می دهد. یك جوان متدین و متین به گونه ای در خیابان كه در منظر جامعه است رفتار نمی كند تا جلب توجه كند و در آمارها گنجانده شود.
با توجه به مشغله های فكری و اقتصادی خانواده ها و حضور كم آنها در جمع های خانوادگی، چگونه می توان جوان را در مسیر صحیح زندگی قرار داد؟
اگر با دید روانشناسانه به روایات نگاه كنید دقیقاً پاسخ این سؤال را پیدا خواهید كرد. مسئولیتی كه دین بر عهده والدین گذاشته و تصویرهایی كه دین به والدین برای نحوه برخورد آنها با جوانان ارائه می دهد همگی نشان دهنده این حقیقت است كه اسلام از قدم اول به دنبال رسیدن به همین هدف بوده است. این كه چگونه یك جوان و یك انسان پس از دوران طفولیت و سپری كردن دوران نوجوانی ، دین و معنویات را با صفای باطن و از خلوص قلب بپذیرد و تشنه معنویات بشود همگی در دین به آن اشاره شده است. اگر به دستورات دینی توجه كنید این حالات از دوران جنینی مشاهده شده است.همان طور كه می دانید اسلام سفارشات متعددی در مورد تربیت به والدین كرده است و در قدم اول ، آنان را مسئول قرار داده است. بیشترین مسئولیت به عهده پدر و مادر هست. آشنایی كامل والدین با رفتارهای روانشناسانه دینی برای تربیت مذهبی جوان بسیار اهمیت دارد. پدری اعتراف می كرد: من با دست خودم جوانم را منحرف كردم. او می گفت: پسرم به موی سرش علاقه زیادی داشت. برای این كه این علاقه را از او بگیرم و با این تصور كه نكند علاقه باعث انحرافش شود از روی نادانی او را به زور به دكان سلمانی بردم و سرش را تراشیدم. (در حالی كه علاقه به آینه و زیبایی و آراستگی جزو ویژگی های یك جوان است.) حالا جوان من دیگر حاضر به انجام تكالیف دینی خود نمی باشد.
نحوه برخورد پدر و مادر با یك جوان اهمیت زیادی دارد و دین مقدس اسلام بیشترین توصیه ها را در این زمینه داشته است. از این رو اولین محیطی كه در سرنوشت و ساخته شدن جوان تأثیر بسیاری دارد، " خانواده" است و بیشترین مسئولیت در مورد جوانان با والدین می باشد. متأسفانه در عصر ما پدر و مادرها از مسئولیت ها و وظایف خود غفلت می كنند و در مواردی از انجام آن سرباز می زنند.
محیط خانواده مكانی است كه شخصیت جوان در آن شكل می گیرد. لذا پدر و مادر باید كاملاً آموزش ببینند و متصدیان امر فرهنگی جامعه اعم از مساجد، روحانیون، آموزش و پرورش و یا نهادهای رسانه ای جامعه باید در این مورد به آنان كمك كنند. در جامعه كنونی ما این ضعف به شدت احساس می شود كه پدر و مادر مهمترین مسئولیت خودشان را برآوردن نیازهای جسمانی بچه تلقی می كنند. در حالی كه این تنها بخشی از مسئولیت بزرگ آنها در قبال فرزندان است و هزار نكته باریك تر از مو در تربیت یك جوان وجود دارد.
ادامه دارد...
در قسمت بعد به این مطلب می پردازیم كه تبلیغات چه نقشی در تربیت فرزندان دارد .
