معرفی یك جمعیت زیست محیطی

مقدمه

دقت و اهمیت به نقش آفرینی عناصر و منابع در فرآیند توسعه ملی و محلی و خصوصا در قالب سرمایه انسانی و اجتماعی و فرهنگی اساس تفكر مشاركتی را تشكیل می دهد كه این مسئله در حال حاضر، مركز توجه صاحب نظران توسعه قرار گرفته است.

تا آنجا كه توجه عمیق به نقش مردم به عنوان مؤثرترین منبع دگرگونی و بهره گیری از سازوكارهای توانمندسازی و ساماندهی و نظم بخشی مناسب كنش های اجتماعی، حكایت از پیدایش نوعی تحول در سطح جامعه دارد.

آنچه مسلم است اینكه در چنین شرایطی، شناسایی و فراهم آوردن زمینه ها و عوامل مؤثر بر فرآیندهای مشاركتی و هویت بخشیدن به آنها بایستی در خور اهمیت باشد.

در این میان نظرات مختلفی در مورد فرآیند توسعه ارائه شده است كه اكثر آنها مسئله مشاركت را به عنوان عاملی مهم در روند توسعه ذكر كرده اند.

الگوهای ارائه شده نشان می دهند كه تحقق و اجرای مشاركت سازمان یافته و مؤثر افراد یك جامعه در قالب سازمانهای غیردولتی (Non governmental organization) مهم ترین نقش را ایفا می كنند. سازمانهایی كه در طول چند دهه اخیر شاید بیشترین درصد مشاركت مردمی را به خود اختصاص داده اند.

در این مقاله به معرفی جمعیت زیست محیطی حامیان اندیشه سبز،  می پردازیم. محور اصلی فعالیت های این نهاد، مسائل زیست محیطی است. چرا كه مسئله محیط زیست و بحرانهای مختلف آن، هر روز با گذشت زمان، بیشتر می شود و دنیای امروز با دستیابی به تكنولوژی پیشرفته در زمینه محیط زیست، دچار معضلات فراوانی شده است و شاید این بزرگترین خطری است كه بشر را تهدید می كند.

در چنین شرایطی دولت ها و سران مهم مملكتی و سازمانهای جهانی بایستی در كنار هم در مشاركت های داخلی كشورها نیز شركت كنند. چرا كه مشاركت مردمی، مشاركتی نیرومند تلقی می شود و میتوان اینگونه بیان كرد كه سازمانهای غیردولتی نقش بسیار مهم و غیرقابل انكاری در این زمینه ها دارند.

در این قسمت به معرفی جمعیت زیست محیطی حامیان اندیشه سبز می پردازیم.

معرفی جمعیت زیست محیطی حامیان اندیشه سبز

در آبان ماه سال 1374 ( اكتبر 1995) اولین كنفرانس جهانی محیط زیست برای كودكان و نوجوانان( با عنوانLeave It To Us) در شهر ایستبورن انگلستان برگزار شد و به نمایندگی از نوجوانان ایرانی طرفدار محیط زیست، پنج تن در این همایش شركت كردند.

در تابستان سال 1375 كنفرانس نوجوانان ایرانی دوستدار محیط زیست در تهران با نام" جشن سبز" برگزار شد و پس از آن، در 27 مرداد همان سال، چهار تن از شركت كنندگان در این همایش هدف خود را مبنی بر تشكیل گروهی سبز كه مسئولیت آن برعهده نوجوانان باشد، عملی نمودند و با توجه به عقاید سبزشان، نام حامیان اندیشه سبز را بر خود نهادند.

اولین فعالیت اجرایی حامیان، نصب مخازن تفكیك زباله از مبدأ در محل زندگیشان بود كه با مساعدت سازمان بازیافت و تبدیل مواد به انجام رسید و به این ترتیب جمعیت به جامعه معرفی شدند و سپس ارتباطات خود را با سازمانهای دولتی و غیردولتی دیگر نیز، گسترش دادند كه هم اكنون نیز، این همكاریها ادامه دارد.

گروه به علت نقش مهم فعالیت های فرهنگی و آموزشی و با وجود محدود بودن امكانات، در این زمینه اقدام كرده اند و نقش جوانان و نوجوانان را در تذكر و آموزش نسل های دیگر به آنان گوشزد نموده و با استفاده از توانایی و استعداد افراد گروه، اقدام به فعالیت های آموزشی و نمادین در رابطه با حمایت از محیط زیست كردند.

كلیات و اهداف

طبق ماده 4 اساسنامه، جمعیت دارای شخصیت های حقوقی و تابعیت ایرانی است و مستقل، غیردولتی، غیرسیاسی، غیرتجاری و غیر انتفاعی می باشد.

همچنین جمعیت ملزم به رعایت قوانین و مقررات جمهوری اسلامی ایران و ضوابط فرهنگی بوده و فعالیت آن منافاتی با مبانی فرهنگی عمومی نخواهد داشت.

جمیعت برای مدت نامحدود تأسیس می گردد و منابع مالی و تأمین هزینه آن از طریق گرفتن حق عضویت، هدایا و اخذ وام و اعتبار از مؤسسات و نهادها و اشخاص حقیقی و حقوقی می باشد.

اهداف جمعیت عبارتند از:

1- مشاركت نسل جوان و نوجوان در اداره امور مختلف

2- فرهنگ سازی، اصلاح وارتقای سطح فرهنگ زیست محیطی جامعه

3- حفاظت از سه عنصر طبیعی آب، خاك، هوا

4- حمایت از منابع طبیعی و هر آنچه كه باید به صورت دست نخورده به نسل آینده تحویل داده شود.

5- مبارزه با آلودگی محیط زیست و ارائه راهكارهای علمی و عملی در این زمینه

وظایف جمعیت

1- ایجاد محیط زیستی پاك و سالم جهت ادامه حیات از طریق فعالیتهای علمی- پژوهشی و فعالیتهای عملی و میدانی.

2- تحقیق و پژوهش در رابطه با محیط زیست و ارایه راهكارهای عملی در زمینه آلودگیهای مربوط به آن.

3- آموزش در سطح پیش دبستانی، دانش آموزی و دانشجویی جهت ارتقای فرهنگ زیستی محیطی.

4- آموزش چهره به چهره، آموزش از طریق رسانه های جمعی، آموزش از طریق فعالیتهای نمادین جهت آگاه سازی و فرهنگ سازی صحیح زیست محیطی.

5- انتشار مسایل مرتبط با محیط زیست از طرق مختلف( تولیدات، انتشارات و غیره)

6- ایجاد واحدها و كمیته های مختلف جهت دستیابی به اهداف.

7- پژوهش در راستای محیط زیست، جهت سالم سازی محیط.

8- انتشار نشریه به عنوان اندیشه سبز جهت انعكاس فعالیتها و آموزش مسائل زیست محیطی.

9- آموزش در سطح كودكان زیردبستان، دانش آموزان و دانشجویان به عنوان وارثان آینده زمین ومسئولین آینده كه باید با محیط زیست خود آشنایی كامل داشته باشند و از آن حفاظت كنند.

10- آموزش اعضا به عنوان متخصصین محیط زیست و انتقال این آموزشها توسط اعضا به اقشار مختلف جامعه.

11- تهیه و تولید محصولات فرهنگی در زمینه محیط زیست.

جمعیت حامیان فعالیت های مختلفی را در جهت ارتقا و آموزش فرهنگ زیست محیطی انجام داده است. این فعالیت ها به دو صورت نمادین و اجرایی برگزار می شود.

فعالیت های نمادین آنها شامل برگزاری همایش های مختلف و جلسات سخنرانی پیرامون مسائل زیست محیطی می باشد. هم چنین از فعالیت های نمادین این گروه میتوان به اقدامات جمعی اعضای گروه در آموزش فرهنگ خاصی نام برد. برگزاری طرح پاكسازی كوهستان از جمله فعالیت هایی است كه در روز زمین پاك برگزار شد.

هم چنین از فعالیت های اجرایی این گروه می توان به برگزاری جشنواره ندای زمین اشاره كرد كه مردادماه سال 1379 برگزار شد.

جشنواره ندای زمین به منظور این باور در میان علاقه مندان و دوستداران زمین سبز و آسمان آبی بود، كه ما تنها یك زمین داریم. این جشنواره با موضوعات آب، هوا، منابع طبیعی، حیات وحش، شهرنشینی، بازیافت، مشاركت های زیست محیطی و زمینیان كوچك در 4 بخش نمایشگاه، كارگاه، مسابقه و همایش برگزار شد.

از دیگر فعالیت های این گروه اجرای طرح آموزش فرهنگ ترافیك به كودكان در پارك ترافیك می باشد.

جمعیت حامیان فعالیت های بسیاری در این زمینه ها داشته است كه تنها به ذكر چند نمونه از آن بسنده می كنیم.

نتیجه گیری

گرچه سالها از موجودیتNgo ها می گذرد اما ارتقاء و عمومیت یافتن این سازمانها را باید مربوط به بعد از خرداد1376 دانست. اما هم اكنون نیز این نهادها با مشكلات فراوانی روبرو هستند. بزرگترین مشكل این نهادها عدم باور درست به بازگرداندن حقوق ملت به خودشان است و اینكه حمایت های لازم از جانب دولت صورت نمی گیرد.

در حالی كه بیشتر جوامع كنونی به اهمیت و ضرورتNgo ها اعتقاد پیدا كرده اند و در جهت گسترش آن عمل می كنند چرا كه نقش تسهیل كننده سازمانهای غیردولتی را در توسعه برای حل مسائل میان بخشی و عاملی در تغییر شناخت، باور كرده اند.

و به این نتیجه رسیده اند كه كنش و مشاركت جمعی برای برخورد با مسائل و مشكلات در بسیاری مواقع نتایج مثبتی به همراه داشته است و این مسئله بازهم به نقش و اهمیت مشاركت برمی گردد . به این معنا كه ایجاد فرصت هایی كه همه اعضای یك جامعه را قادر به مشاركت فعال در فرآیند توسعه و بهره برداری از ثمرات و منافع توسعه نمایند.

بنابراین می توان این طور نتیجه گرفت كه برای ارتقاء نهادهای غیردولتی در جامعه ما، دولت بایستی به حمایت این بخش بپردازد و با قراردادن امكانات مناسب در اختیار این نهادها، در جهت ارتقای سطوح فرهنگی و اجتماعی جامعه عمل نماید.

در این میان جمعیت حامیان اندیشه سبز با هدف اصلی فرهنگ سازی و ارتقای سطح فرهنگ زیست محیطی در تهران تأسیس شد. جمعیتی كه با همت و اراده نوجوانان به وجود آمد نوجوانانی كه بخش مهمی از جمعیت كشور را تشكیل می دهند و در واقع هیچ نسلی این چنین پرشمار نبوده است و اینها نسل هایی هستند كه بایستی با تحولات دنیای جدید آشنا شوند تا بتوانند با تحولات جهان آینده كنار بیایند. چرا كه نوجوانان ما حق شركت در همه سطوح اجتماعی را دارند. و هم اكنون پس از گذشت هشت سال از تأسیس جمعیت حامیان می توان این گونه نتیجه گرفت كه حامیان اندیشه سبز نسبتاً گروه موفقی بوده اند و این موفقیت را در عرصه های گوناگون عملكرد آنها می توان مشاهده كرد و این نشان می دهد كه تلاش و اراده جمعی اگر به گونه ای صحیح انجام شود، ثمربخش خواهد بود به طوری كه طبق گفته مدیرعامل حامیان، جمعیت در رسیدن به اهداف، بسیار موفق بوده است چرا كه همیشه علاوه بر برگزاری مراسم اجرایی و روبنایی به اهداف و فعالیت های زیربنایی هم اهمیت بسیاری داده است و به همین علت علاوه بر هنر زنده بودن توانسته است، كارهای بزرگ تری را انجام دهد.

هم چنین درجایی دیگر موفقیت حامیان در انتقادپذیربودن اعضای آن و وجود حس همدلی و رفاقت و اتحاد كه به نوعی همان مشاركت روانی می باشد، تعریف شده است و علاوه بر آنچه مشخص است جمعیت حامیان نسبت به سایر نهادهایی كه هم عرض آن هستند با توجه به محدودیت امكانات و متخصص نبودن همه اعضاء در كار اجرایی و ستادی خوب عمل كرده است و با توجه به روندی كه در طول این چند سال طی كرده است مشخصا رو به پیشرفت است و برای رسیدن به این منظور به بازسازی خود می پردازد.

در كل می توان نتیجه گرفت كه اكثر اعضای جمعیت، عملكرد آن را در زمینه های فرهنگی و اجتماعی مثبت ارزیابی نمودند و علاوه بر این موفقیت های بارز جمعیت حامیان در برگزاری برنامه های اجرایی همچون جشنواره ندای زمین، با حوزه تأثیرگذاری وسیع و هم چنین ارائه برنامه های مختلف آموزشی و نمادین نشان دهنده این است كه حامیان از قدرت تأثیرگذاری خوبی برخوردار است و چنانچه موقعیت های مناسب برای آن فراهم باشد قادر است ایفا كننده نقش مؤثر و برجسته تری در سطوح مختلف جامعه باشد.