یك من عسل 1
اندر آداب معاشرت و فواید اخلاق نیك و مضرات بدخلقی
خوش‌خلقی معجزه می‌كند!
توجه: قبل از خوندن مطلب حتما این لینك رو باز كنید تا بفهمید ماجرای "یك من عسل" از چه قراره!
اِنَّكَ لَعَلی خُلُقٍ عَظیمٍ(1)؛ بدرستی كه تو به اخلاق پسندیده و بزرگی آراسته شده‌ای.
حـُسـن خـلق و گـشـاده رویـی از بـارزترین صفاتی است كه در معاشرتهای اجتماعی باعث نفوذ مـحـبـّت شـده و در تـأثیر سخن اثری شگفت انگیز دارد. به همین جهت خدای مهربان، پیامبران و سـفـیـران خـود را انـسـانهایی عطوف و نرمخو قرار داد تا بهتر بتوانند در مردم اثر گذارند و آنان را به سوی خود جذب نمایند.
این مردان بزرگ برای تحقّق بخشیدن به اهداف الهی خود، بـا بـرخـورداری از حُسن خُلق و شرح صدر، چنان با ملایمت و گشاده رویی با مردم روبه رو می‌شـدنـد كـه نـه تـنـهـا هـر انسان حقیقت جویی را به آسانی شیفته خود می‌ساختند و او را از زلال هدایت سیراب می‌كردند، بلكه گاهی دشمنان را نیز شرمنده و منقلب می‌كردند.
مـصـداق كـامـل ایـن فضیلت، وجود مقدّس رسول گرامی اسلام صلی اللّه علیه و آله است. قرآن كـریـم، ایـن مزیّت گرانبهای اخلاقی را عنایتی بزرگ از سوی ذات مقدس خداوند دانسته، می‌فرماید:
فـَبـِمـا رَحـْمـَةٍ مـِنَ اللّهِ لِنـْتَ لَهـُمْ وَ لَوْ كـُنـْتَ فـَظـّاً غـَلیـظَ الْقـَلْبِ لاَ نـْفـَضُّوا مـِنـْ حَوْلِكَ(2)؛ در پـرتـو رحـمـت و لطـف خـدا بـا آنـان مـهـربـان و نـرمـخـو شـده‌ای و اگـر خـشـن و سنگدل بودی، از گِردت پراكنده می‌شدند.
بـسـیار اتفاق می‌افتاد كه افرادی با قصد دشمنی و به عنوان اهانت و اذیّت به حضور ایشان می‌رفـتـنـد، ولی در مـراجـعـت مـشـاهـده می‌شـد كـه نـه تـنـهـا اهـانـت نـكـرده انـد، بـلكـه بـا كـمـال صـمـیمیّت اسلام را پذیرفته و پس از آن رسول اكرم صلی اللّه علیه و آله محبوبترین فرد در نزد آنان به شمار می‌رفت.
ارزشـی كه اسلام برای انسان خوش رفتار قائل است، تنها به مؤ منان محدود نمی‌شود، بلكه غـیـر آنـان نـیـز اگـر ایـن فـضیلت را دارا باشند، از مزایای ارزشی آن بهره مند می‌شوند. در تاریخ چنین آمده است:
عـلی عـلیـه السـلام از سـوی پـیـامـبـر خدا صلی اللّه علیه و آله مأمور شد تا با سه نفر كه برای كشتن ایشان هم‌پیمان شده بودند، پیكار كند. آن حضرت، یكی از سه نفر را كشت و دو نفر دیـگـر را اسـیر كرد و خدمت پیامبرخدا(ص) آورد. پیامبر، اسلام را بر آن دو عرضه كرد و چـون نـپـذیـرفـتـنـد، فـرمـان اعـدام آنـان را بـه جـرم تـوطـئه گـری صـادر كـرد. در ایـن هنگام جـبـرئیـل بـر رسـول خـدا(ص) نـازل شـد و عـرض كـرد: خـدای مـتـعال می‌فرماید، یكی از این دو نفر را كه مردی خوش خلق و سخاوتمند است، عفو كن. پیامبر نـیـز از قـتل او صرف نظر كرد، وقتی علّت عفو را به فرد مزبور اعلام كردند و دانست كه به خـاطـر داشـتـن ایـن دو صـفـت نـیـكـو مـورد عـفـو الهـی واقـع شـده، شهادتین را گفت و اسلام آورد. رسول خدا(ص) درباره‌اش فرمود:
"او از كسانی است كه خوشخویی و سخاوتش او را به سمت بهشت كشانید" (3)
1- قلم (68)، آیه 4.
2- آل عمران (3)، آیه 159.
3- بحارالانوار، ج 71، ص 390.
آداب معاشرت؛ سید محمد مقدس نیا؛ محمد مهدی محمدی
