تبیان، دستیار زندگی
قمه‎زنی مراسمی است که در بعضی شهرستان‎ها و بلاد شیعی و توسط برخی از عزاداران امام حسین علیه السلام اجرا می‎شود و در تأسی به مجروح و شهید شدن سیدالشهداء (علیه السلام) و شهیدان کربلا و به عنوان اظهار آمادگی برای خون دادن و سر باختن در راه امام حسین علیه الس
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

قمه‎زنی چیست؟

قمه

قمه‎زنی مراسمی است که در بعضی شهرستان‎ها و بلاد شیعی و توسط برخی از عزاداران امام حسین علیه السلام اجرا می‎شود و در تأسی به مجروح و شهید شدن سیدالشهداء (علیه السلام) و شهیدان کربلا و به عنوان اظهار آمادگی برای خون دادن و سر باختن در راه امام حسین علیه السلام انجام می‎گیرد. شرکت کنندگان در این مراسم، صبح زود روز عاشورا، با پوشیدن لباس سفید و بلندی همچون کفن، به صورت دسته جمعی قمه بر سر می‎زنند و خون، از سر بر صورت و لباس سفید جاری می‎شود. بعضی هم برای قمه‎زنی نذر می‎کنند، برخی هم چنین نذری را درباره کودکان خردسال انجام می‎دهند و بر سرِ آنان تیغ می‎زنند، تا از محل آن خون جاری گردد.

در اینجا به توصیف صحنه‎هایی از دسته قمه‎زنی در شهر کاظمین به نقل از کتاب «تراژدی کربلا» می‎پردازیم:

گروه سرشکافته و خون‎آلود قمه‎زنان، چنان منظره دهشتناکی پدید می‎آورند که وحشت و اندوه، سراسر وجود تماشاچیان را فرا می‎گیرد... خون، با نخستین ضربه فوران می‎زند؛ اما گاه برخی آنچنان به شور و هیجان می‎آیند که ضربه‎های محکمی بر سر فرود آورده و خون بیشتری از سر خود جاری می‎سازند.

«روز عاشورا در بیشتر شهرها و روستاهای عراق، روز حزن و اندوه و سوگ است. دیدگان اشکبار و رنگ سیاه پرچم‎ها و چهره‎های خاک آلود، در همه جا به چشم می‎خورد؛ تنها کفن‎های قمه‎زنان به رنگ سفید و با لکه‎هایی از خون دیده می‎شود. مردانی که شعار «فداییان حسین» را بر کفن‎ها نگاشته، قمه، شمشیر و یا خنجری بر دستان گرفته و بر سرهای تراشیده خود زخم‎هایی گاه بسیار عمیق و شدید وارد می‎آورند. دسته بیضوی شکل آنها با عبور از خیابان اصلی کاظمین به حرم وارد می‎شود ... عزاداران با رسیدن به حرم کاظمین، با حماسه بسیار، فریاد «حیدر ... حیدر» سر می‎دهند و با هر ضربه طبل و نوای شیپور، ضربه‎ای بر فرق سر می‎زنند. گاه این ضربه‎ها چنان شدید است که فرق سر را شکافته و خون بسیاری از آن جاری می‎سازد. در برخی موارد نیز افراد از هوش رفته و بر زمین می‎افتند و یا از شدت ضربه‎ها جان می‎دهند ...

گروه سرشکافته و خون‎آلود قمه‎زنان، چنان منظره دهشتناکی پدید می‎آورند که وحشت و اندوه، سراسر وجود تماشاچیان را فرا می‎گیرد... خون، با نخستین ضربه فوران می‎زند؛ اما گاه برخی آنچنان به شور و هیجان می‎آیند که ضربه‎های محکمی بر سر فرود آورده و خون بیشتری از سر خود جاری می‎سازند. برخی نیز با سطح قمه بر سر ضربه می‎زنند تا خطر کمتری برایشان داشته باشد. قمه‎زنان بلافاصله پس از پایان مراسم به حمام‎های عمومی رفته و پس از مداوای زخم‎هایشان به شیوه‎ای سنتی، خود را شسته و بهبود می‎یابند. آماده‎سازی قمه‎ها و کفن‎ها و گروه‎های موزیک و دیگر لوازم مورد نیاز، بر عهده هیئت‎های عزاداری است. جمع‎آوری کمک‎های مردمی و دادن مبلغی به شاعر، نوحه‎خوان، سخنران و دیگر مخارج نیز بر عهده هیأت‎ها است.» (1)

قمه‎زنی نیز مثل شبیه‎خوانی، از دیرباز مورد اختلاف نظر علما و پیروان و مقلدین آنان بوده و به استفتاء و افتاء مبنی بر جواز یا عدم جواز آن می‎پرداخته‎اند.

پی‎نوشت‎:

1- تراژدی کربلا، ابراهیم حیدری، ترجمه علی معموری .

منبع:

دست پنهان، دفتر فرهنگی فخرالائمه(علیهم السلام)

مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.