تبیان، دستیار زندگی
آیا حكم اتحادیه اروپا علیه مایكروسافت نشان‌دهنده این حقیقت است كه تاریخ خود را تكرار می‌‌كند؟ واقعا، خیر. مایكروسافت، بزرگ‌ترین كمپانی نرم‌افزار جهان، متهم سوءاستفاده از قدرت انحصاری خود است. اتهام این كمپانی، بستن دایره رقا...
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

مایكروسافت، همیشه متهم

آیا حكم اتحادیه اروپا علیه مایكروسافت نشان‌دهنده این حقیقت است كه تاریخ خود را تكرار می‌‌كند؟ واقعا، خیر.
مایكروسافت، بزرگ‌ترین كمپانی نرم‌افزار جهان، متهم سوءاستفاده از قدرت انحصاری خود است. اتهام این كمپانی، بستن دایره رقابت برای كمپانی‌های دیگر با تولید هر نسخه‌ای كه از سیستم‌عامل ویندوز منتشر می‌كند، - سیستم‌عاملی كه در حال حاضر بر روی 90 درصد كامپیوترهای شخصی نصب است – و بدین ترتیب حضور دائمی برنامه‌های مایكروسافت را تضمین می‌كند و دامنه رقابت را برای دیگران تنگ می‌سازد: ناظمان قانون، تنبیهاتی را برای مایكروسافت در نظر گرفته‌اند اما این كمپانی درخواست تجدیدنظر كرده است و به نظر می‌رسد این ماجرا مدت زیادی طول بكشد.
همه این مسائل چهار سال قبل هم وجود داشت و امروز دوباره هم وجود دارد. دفعه قبل، مایكروسافت در دام حقوق‌دانان و وكلای آمریكایی افتاد وقتی این كمپانی تصمیم گرفت از انحصار خود برای شكست دادن Netscape استفاده كند، كمپانی كه نرم‌افزار Web-browser تولید می‌كند.
این‌بار مایكروسافت در اروپا با قانون مواجه شد وقتی تصمیم گرفت كه كمپانی دیگر سازنده Real Player یعنی Real Network را با اقدام مشابهی یعنی نصب Media Player مخصوص سیستم‌عامل ویندوز از میدان به در كند. در ایالات متحده و در دفعه اول، قاضی رای به قطع كار مایكروسافت در تولید Web-browser داد ولی در رای تجدیدنظر و یا دادگاه استیناف رای به كار مایكروسافت بود. در اروپا، كمیسیون اروپا به مایكروسافت جریمه 612 میلیون دلاری تحمیل كرد و علاوه بر آن به مایكروسافت 90 روز فرصت داده شده است تا نسخه سیستم‌عاملی از ویندوز ارائه دهد تا بتواند هرگونه Media Player روی آن نصب شود (نامحدود و بی‌مانع باشد).
بدین ترتیب به كاربران اجازه داده می‌شود تا Media Player از كمپانی‌های رقیب را به دلخواه بر روی سیستم‌عامل ویندوز نصب كنند.
اما با توجه به درخواست تجدیدنظری كه مایكروسافت داده است، لازم نیست این كمپانی در حال حاضر كاری انجام دهد، چراكه امیدوار است كه این مجازات عاقبت تخفیف پیدا خواهد كرد.
آیا واقعا این‌بار هم تاریخ تكرار خواهد شد؟ ممكن است به نحوی تكرار شود، اما در عین حال به واقع این‌بار با دفعه قبل متفاوت است، چراكه مجازات كمیسیون اروپا كاملا جدید است. از آنجایی كه مدل و نحوه تجارت مایكروسافت این است كه با استفاده از انحصار سیستم‌عامل ویندوز، بازار را به دست گیرد و رقبا را از میدان خارج سازد، بهترین كار این است كه فعالیت او در برخی شاخه‌ها مانند تولید Media از ابتدا و در مبدا قطع شود، اما كمیسیون اروپا واقعا نمی‌تواند به لحاظ قانونی چنین مجازاتی را به این كمپانی تحمیل نماید، اما این كمیسیون به جای اینكه مایكروسافت را شكست دهد، باید تلاش كند تا ویندوز را تكه‌تكه و منشعب سازد.
نتیجه‌گیری منطقی این رویكرد این است كه كاربران و نیز سازندگان كامپیوترهای شخصی آزاد هستند كه قطعات و تكه‌هایی از ویندوز را كه دوست دارند بخرند و مابقی تجهیزات را از كمپانی‌های دیگر جایگزین كنند. در این صورت مایكروسافت قادر خواهد بود كه نسخه‌ای از ویندوز را با همه ملحقات و ضمیمه‌های آن بفروشد ولی كسی متعهد به خرید همه آن ملحقات نیست.
واقعیت این است كه مایكروسافت با همه این قوانین، دارد با چنگ و دندان می‌جنگد و حتی پیشنهاد كرده است كه Media Player كمپانی‌های رقیب را بر روی سیستم‌عامل ویندوز نصب كند.
این مسائل تفاوت میان آنچه در ایالات متحده اتفاق افتاد و آنچه چند هفته قبل در اروپا اتفاق افتاد را نشان می‌دهد.
قوانین تنظیمات قانونی در ایالات متحده نتوانستند Netscape را نجات دهد، اما در مورد Media Player چنین چیزی صادق نیست و هنوز می‌توان برای آن كار كرد.

جریمه نقدی و یا پادزهر؟


مسأله اصلی این است كه آیا جریمه نیم میلیارد یورویی كه كمیسیون اروپا برای مایكروسافت در نظر گرفته است، می‌تواند جلوی انحصار این كمپانی را بگیرد؟ حرفش را هم نزنید. این جریمه 612 میلیون دلاری (497 میلیون یورو) حداقل نگرانی و دغدغه كمپانی است كه در عرض یك هفته خیلی بیشتر از آن مبلغ را درمی‌آورد و حساب مالی بسیار بزرگ‌تر از حد انتظار را دارد. آن چیزی كه مایكروسافت را نگران كرده است، جریمه مالی نیست، تقاضای كمیسیون اروپا برای ساختن نسخه جدیدی از ویندوز است كه هر چیزی یعنی برنامه‌ها و نرم‌افزارهای كمپانی‌های رقیب بتواند بر روی آن نصب شود و از همه مهم‌تر، مهلت 90 روزه‌ای كه برای این كار به این كمپانی داده شده است.
این همه به خاطر این است كه مایكروسافت همواره تلاش كرده است تا از انحصار خود بر ویندوز استفاده كند و برای محافظت از این انحصار همه اشكال و تجهیزات منحصر برای نصب روی ویندوز را بسازد. ویندوز در حال حاضر بر روی 90 درصد كامپیوترهای شخصی در دنیا نصب است و هر چیزی كه بر روی آن نصب شود مانند Web-browse كمپانی Netscapc یا Real Player كمپانی Real Network كه به‌طور جداگانه‌ و مجزا نصب می‌شوند از میدان خارج خواهند شد.
مایكروسافت، Netscapc را همین‌گونه از دور خارج كرد و حالا كمیسیون تصمیم گرفته است تا مایكروسافت را در تصمیم جدیدش مبنی بر ساخت Media Player و نصب آن بر روی سیستم‌عامل ویندوز محدود سازد و بدین‌وسیله مانع از انحصار كامل بازار توسط مایكروسافت و از بین رفتن رقابت و ابتكارات و نوآوری‌ها گردد و بدین‌وسیله تست انتخاب مشتریان را نیز بیشتر سازد.
نسخه جدید ویندوز كه لانگهورن Lang Horn نام دارد در سال 2006 به بازار خواهد آمد، شامل جست‌وجو، پایگاه داده‌ها ( data base ) است كه مطمئنا سر و صداهای زیادی برپا خواهد كرد و تنظیمات قانونی جدیدی را می‌طلبد.
اما مایكروسافت برای حفظ خود از چنین محدودیت‌هایی در طی مذاكرات با كمیسیون اروپا، پیشنهاد كرد كه ویندوز را طوری طراحی می‌كند كه مدیا پلی‌یرهای رقیب را هم بتواند دربر گیرد، به جای اینكه مدیا پلی‌یر محصول خود مایكروسافت را كاملا حذف ‌كند. حالا دیگر مایكروسافت ناگزیر است به لحاظ قانونی، مدیا پلی‌یر خود را محصور و محدود نكند.
این یك گام بزرگ است به سوی ویندوز « a la cante » اما آیا این واقعا كار خواهد كرد؟
ممكن است اگر مایكروسافت بتواند گزینه‌های مختلف برای استفاده‌كنندگان و كاربران ارائه دهد به جای استفاده اجباری و ناگزیر از تجهیزات و نرم‌افزارهای تولید خود مایكروسافت شرایط رقابت برای همگان به وجود خواهد آمد، چه كاربران در چنین وضعیتی می‌‌توانند آن وسیله‌ای را كه شایسته‌تر و بهتر تشخیص می‌دهند استفاده كنند. البته مایكروسافت در حال حاضر دارد راه خودش را دنبال می‌كند، این كمپانی نسخه‌هایی از ویندوز را برای كاربران خانگی، همچنین یك نسخه خیلی پیشرفته « pro » برای كاربران تاجر و بازرگان و یك نسخه كاملا اصلاح شده برای كامپیوترهای Tablet ارائه داده است. كمپانی‌ها و كسانی كه مجوز استفاده از این نوع ویندوز را دارند، می‌توانند اشكال و چیزهایی را برای استفاده و نصب روی ویندوز انتخاب كنند و بعضی چیزها را كه لازم ندارند را حذف كنند.
این موضوع ادعای مایكروسافت را كه ویندوز را سیستمی می‌داند كه به‌طور كلی یك محصول جامع است كه جدا كردن بخشی یا تكه‌ای از آن ممكن نیست و در صورت جدا شدن بخشی از آن، سیستم مختل می‌گردد را باطل می‌‌سازد. یكی از كارشناسان Real Network در این‌باره می‌گوید: مایكروسافت، نسخه‌های ویندوز را در جاهایی كه خود در آن بازارها مسلط نیست و بر آن كنترلی ندارد، اصلاح می‌‌كند ولی در بازارهای اصلی، این كار را نمی‌‌كند.
اما به هر حال با پیشنهاد كمیسیون اروپا هم مشكلاتی وجود دارد. یكی از مشكلات این است كه كاربران معلوم نیست باید چه اندازه پول برای قطعات دیگری كه باید روی ویندوز نصب شود، پول پرداخت كنند.
این در حالی است كه كمیسیون اروپا تأكید كرده است كه مایكروسافت نباید انگیزه‌های به‌خصوصی را برای كاربران ارائه دهد تا آنها استفاده از قطعات مایكروسافت را بر دیگران ترجیح دهند.
(احتمالا منظور از قیمت‌های ارزان‌تر و یا حتی گران‌تر است).
با این وجود، كاربران ترجیح می‌دهند كه یك نسخه كامل ویندوز را استفاده كنند. برخی از كمپانی‌ها، امروزه با برخی دیگر از كمپانی‌های رقیب همكاری كنند مثلا كمپانی Helwetl -Packard محصولات خود را برای كامپیوترهای شخصی همراه با نرم‌افزار Apple می‌فروشد.
بنابراین به نظر می‌رسد كه بهتر است مایكروسافت را هم وارد چنین روابط تجاری دوجانبه‌ای با دیگر كمپانی‌ها كرد، حالا چرا كمیسیون اروپا قصد دارد تا Media Player این كمپانی را به كلی حذف كند، یكی از مقامات كمیسیون مدعی است كه این عمل كمیسیون به خاطر این است كه مایكروسافت نتواند رقابت را از میدان به در كند.
یكی از مشاوران مایكروسافت معتقد است كه با رد كردن پیشنهاد مایكروسافت (درباره طراحی ویندوزی كه هر قطعه‌ای از رقبا روی آن نسخه قابل نصب باشد) كمیسیون فرصت مذاكره و گفت‌وگو برای حل مشكلات را از بین برد و این موضوع، مایكروسافت را برانگیخته تا حكم را به دادگاه تجدیدنظر ببرد.
موقعیت مایكروسافت در حال حاضر در تولید نرم‌افزار به لحاظ سرعت و میزان فروش چنان است كه به سختی یك مجموعه قانونی می‌تواند مانع آن شود.
مقامات كمپانی معتقدند كه در عین حال باید با هر مسأله جداگانه و مجزا بررسی شوند. البته این مسأله به مایكروسافت اجازه خواهد داد تا آن‌طور كه می‌خواهد قضایا را پیش‌ ببرد، چه هریك از این موضوعات سا‌ل‌ها زمان می‌برد تا حل شود، یعنی دادگاه رفته، تنظیمات و تدابیر قانونی لازم برای آن اندیشیده شود.
البته كمیسیون اروپا همه اینها را می‌‌داند و حكم آقای مونتی دبیر كمیسیون اروپا ممكن است استیاف و تجدیدنظرخواهی نداشته باشد و بنابراین از آهستگی و كندی كه مقامات مایكروسافت احتیاج دارند، بپرهیزد.
بنابراین اگر رقابت لازم است كه در این حوزه باقی بماند و صنعت نرم‌افزار تشویق شود، چنین تمهیداتی قطعا شایسته و لازم است.

ترجمه: امیر كوچك سرابندی

منبع: اكونومیست

به نقل از دنیای اقتصاد