تبیان، دستیار زندگی
به دنبال مطلب قبلی با عنوان " کاهش یا افزایش تلفات با گاز در امسال! " ، در این مقاله ادامه ی گفتگو با دكتر محمد حسن عابدی، سرپرست سازمان پزشكی قانونی...
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

رسانه‌ها مقصرند؟ هم بله، هم نه!

به دنبال مطلب قبلی با عنوان " کاهش یا افزایش تلفات با گاز در امسال! " ، در این مقاله ادامه ی گفتگو با دكتر محمد حسن عابدی، سرپرست سازمان پزشكی قانونی را پیگیری می کنیم.

دكتر عابدی، سرپرست سازمان پزشكی قانونی

بحث دیگر این است كه اگرچه به عقیده شما، رسانه‌ها در امر اطلاع‌رسانی به مردم تلاش زیادی كردند، اما از طرفی همین رسانه‌ها به مردم در زمینه گرفتن تمام درزها و روزنه‌ها توصیه‌های زیادی داشتند. به نظر شما این خودش عامل مهمی در افزایش تلفات نبود؟

ببینید، اگر مبنای تولید گاز مونواكسید كربن را بررسی كنیم، تولید این گاز به علت سوخت ناقص مواد فسیلی و كربن‌دار است و این را باید قبول كنیم كه تمام سیستم‌هایی كه با این مواد می‌سوزند، سوختشان به طور كامل نیست و گاز مونواكسید كربن تولید می‌كنند.

برای همین است كه مدام هشدار می‌دهیم كه این وسایل باید لوله خروجی مناسب داشته باشند. از طرفی وقتی رسانه‌ها در‌ز‌‌گیرها را تبلیغ می‌كنند، شرط دوم آن را نمی‌گویند.

به طور كلی وقتی ما می‌خواهیم گرما را در یك فضای بسته حفظ كنیم، یكی از راه‌هایش این است كه درزها را تا حد ممكن بگیریم.

منتها اگر این فضای بسته ثابت بوده و درزها كامل بسته شوند، حتی اگر لوله خروجی هم داشته باشیم، افراد با كمبود اكسیژن مواجه می‌شوند.

این یك طرف قضیه است. از طرف دیگر سوخت فسیلی هم اكسیژن را كاهش می‌دهد و در این حالت وسایل گرمایشی هم كه برای سوختشان نیاز به اكسیژن دارند، حتی اگر استانداردهای كافی را داشته باشند، سوختشان ناقص می‌شود و در این حالت گاز مونواكسید كربن تولید می‌شود.

حال اگر سیستم خروجی هم نشتی داشته باشد، واكنش منفی در فضا به‌وجود می‌آید، یعنی از یك طرف اكسیژن در حال كم شدن است و از طرف دیگر نشتی گاز مونواكسید كربن وجود دارد. این دو مساله وضعیت خطرناك را تشدید می‌كند.

میزان جذب گاز مونواكسید كربن در سیستم خونی كه وظیفه‌اش انتقال اكسیژن به مولكول‌هاست، 200 برابر بیشتر از اكسیژن است، پس گاز مونواكسید كربن به سرعت در سطح خون افرادی كه در این فضای خطرناك هستند، زیاد می‌شود.

تا حدی، چنین وضعیتی برای فرد قابل تحمل است، ولی اگر بیشتر شود، اول علائم بالینی برای فرد ایجاد می‌كند و در صورت پیشرفت مسلما مرگ را به دنبال دارد. این چرخه ای است كه پشت سر هم ایجاد می‌شود و منجر به مرگ افراد بیشتری می‌شود.

پس رواج استفاده از بخاری‌های ثابت بدون دودكش هم یك عامل افزایش مسمومیت به حساب می‌آید؟

بله به طور قطع، این بخاری‌ها اصلا نسبت به گاز مونواكسید كربن حساس نیستند و خیلی سریع گاز مونواكسید كربن نشت شده از آن‌ها منجر به مرگ می‌شود. برای همین است كه توصیه می‌شود این بخاری‌ها در ساختمان‌های بزرگ‌تر كه هوا در حال تهویه است استفاده شوند.

با همه این اوصاف، بالاخره شما معتقد به نقش مثبت رسانه‌ها در افزایش آگاهی مردم هستید یا نه؟

هم بله و هم نه.

آقای دكتر، صحبت‌هایی در مورد مسمومیت با گاز مونواكسید كربن از زبان كارشناسان در روزهای اخیر شنیده شد؛ به طوری كه عده‌ای از آن‌ها عدم نصب صحیح دود‌كش‌ها و سیستم‌های گرمایشی غیراستاندارد را مهم ترین عامل مرگ و میر می‌دانستند و عده‌ای هم ساختمان‌سازی نامناسب را به عنوان عامل اصلی قلمداد می‌كردند. شما به عنوان سرپرست سازمان پزشكی قانونی و با توجه به مراجعات موارد فوت به این سازمان كدام عامل را مهم ترین عامل این تلفات می‌دانید؟

البته عدم نصب صحیح دود‌كش و سیستم‌های گرمایشی غیر استاندارد هم در این میان موثرند، اما باز هم تاكید می‌كنم كه بیشترین علت مرگ و میر همان عدم آگاهی مردم است.

استفاده از كپسول گاز برای گرم‌كردن ماشین، روشن كردن شعله‌ها در داخل آشپزخانه یا استفاده از بخاری‌های بدون دودكش در منزل نیز موید این عدم آگاهی است.

حتی ما موارد زیادی را در مورد رانندگان ماشین‌های سنگین در جاده‌ها داریم كه برای گرم‌كردن ماشین از گاز پیك‌نیك استفاده می‌كنند و متاسفانه موارد زیادی از مرگ و میر این افراد، هر ساله به پزشكی قانونی ارجاع داده می‌شود.

حتما شما هم شایعات در مورد ناخالص بودن گاز شهری و اضافه‌كردن تركیبات به آن به‌دلیل افت فشار گاز را شنیده‌اید.  نظر شما چیست؟

ما ناخالصی گاز را به هیچ وجه تایید نمی‌كنیم. فقط برداشت اشتباهی كه هر ساله وجود داشته این است كه خیلی از مردم فكر می‌كنند سوخت  گاز شهری، مونواكسید كربن تولید نمی‌كند و فقط مواد فسیلی این گاز را دارند، در حالی‌كه مونواكسید كربن در انواع این سوخت‌ها با مقادیر مختلف وجود دارد.

شما قبل از بررسی‌های لازم می‌توانید كلا این ادعا را رد كنید؟

بررسی، وظیفه ما نیست. من هم عرض كردم در مورد گاز ناخالص بعید به نظر می‌رسد كه چنین گازی در اثر سوخت، گازمونواكسید كربن بیشتری تولید كند.

این نظر شما از نظر علمی هم تایید‌شده است؟

البته باید برای تایید نهایی روی آن بررسی‌های علمی صورت گیرد. تا جایی كه من اطلاع دارم چنین مساله‌ای صحت ندارد.

یك سؤال دیگر، شما به عنوان تنها مرجعی كه بر اساس مستندات آمارها را اعلام می‌كنید، تا چه حد توانستید علاوه بر این كار در امر اطلاع‌رسانی به مردم هم تلاش كنید یا اصلا چنین كاری كرده‌اید؟

برای خود ما مسلم است كه در امر اطلاع‌رسانی اقدامات زیادی داشتیم، هم در روزنامه‌های مختلف و هم در صدا و سیما.

این اطلاع‌رسانی بیشتر شامل دادن آمار  می‌شود. نه؟

ببینید، ما به سازمان‌های مرتبط مثل آتش‌نشانی و وزارت‌بهداشت اطلاع‌رسانی می‌كنیم. البته ارتباط مستقیمی با آن‌ها نداریم، بلكه اول آمارها را اعلام می‌كنیم و هشدار می‌دهیم كه آمار كشته‌شدگان در حال افزایش است. ما علت فوت‌ها را می‌گوییم و روشی كه باعث فوت شده است، مثل عدم آگاهی مردم و اشكال در سیستم‌های گرمایشی. بنابراین از سازمان‌های مربوطه انتظار اعمال اقدامات پیشگیرانه را داریم. البته اطلاع‌رسانی عمومی از طریق رسانه‌ها هم جزو اقداماتی است كه انجام می‌دهیم. علاوه بر این، استانداردهای دستگاه‌ها را به موسسه استاندارد گوشزد می‌كنیم.

روابط عمومی ما هم بخش آموزش دارد كه اقدام به تولید فیلم‌های مستند در این زمینه هم خواهد كرد؛ منتها به تنهایی نمی‌توانیم اطلاع‌رسانی كنیم و هر سازمانی در جای خودش نسبت به این امر باید اقدام كند.

سمیه شرافتی

منبع : همشهری

مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.