کاهش یا افزایش تلفات با گاز در امسال!
سرمای شدید روزهای اخیر، آمار مرگ و میر ناشی از خفگی با گاز مونواكسید كربن را بیش از همیشه افزایش داد.
آمارها نشان میدهند سال گذشته در كل كشور 900 نفر تلفات انسانی ناشی از خفگی با گاز مونواكسیدكربن داشتیم و امسال قبل از شروع فصل سرما 20 درصد بر میزان تلفات افزوده شده بود، اما پس از موج سرمای اخیر تنها در تهران 150 نفر تلفات ناشی از گاز گرفتگی گزارش شد.
سازمان آتشنشانی و همچنین اورژانس كشور نیز با اعلام روز به روز موارد مرگ و میر ناشی از گاز مونواكسیدكربن مدام هشدار میدهند كه آمار امسال نسبت به سالهای گذشته رشد داشته است.
ضمن اینكه در لابهلای تمام این هشدارها، شایعاتی در مورد گاز طبیعی ناخالص حتی از زبان مردم شنیده میشود كه به گفته كارشناسان سازمان آتشنشانی در دست بررسی است.
با این حال ظاهرا سازمان پزشكی قانونی كه مهمترین مرجع اعلام آمار تمام این مرگ و میرهاست، هم در مورد رشد 3 برابری تعداد تلفات نسبت به سالهای گذشته و هم در مورد ناخالص بودن تركیبات گاز شهری نظری كاملا مخالف دارد.
گفتوگو با دكتر محمد حسن عابدی، سرپرست سازمان پزشكی قانونی در همین رابطه، شاید رفع كننده ابهامات در رابطه با علل افزایش تلفات با گاز مونواكسیدكربن و یا برعكس، تشدید كننده این ابهامات باشد.
آقای دكتر، از آماری كه سازمان پزشكی قانونی در مورد تعداد تلفات با گاز مونواكسید كربن دارد، شروع كنیم؟
برای شروع، 9 ماهه اول سال گذشته را با 9 ماه اول امسال مقایسه میكنم و آن هم به دلیل وضعیت خاصی است كه دی ماه امسال از نظر افزایش تعداد آمار كشتهشدگان با گاز مونواكسیدكربن داشت. 9 ماه سال گذشته در كل كشور 486 نفر مورد فوت در اثر مسمومیت با گاز مونواكسید كربن داشتیم كه در 9 ماه امسال این تعداد به 429 نفر كاهش یافت و این یعنی رشد منفی 7/11 درصدی نسبت به سال گذشته.پس منظورتان از وضعیت خاص دیماه امسال چیست؟
ببینید، چون سال گذشته و آن هم در 6 ماه دوم سال تبلیغات زیادی برای ایمنی در برابر مسمومیت با گاز مونواكسید كربن داشتیم، این خود آگاهی مردم را هم در برداشت.این روند یك روند خیلی خوب بود، اما در دیماه اخیر در كل كشور وضعیت خاصی ایجاد شد و این روند به كلی معكوس شد، به طوری كه در سال گذشته در كل كشور و در این ماه 259 نفر با گاز مونواكسید كربن فوت كردند ولی امسال این آمار به 273 نفر رسید و رشد مثبت 4/5 درصدی داشت.
پس چرا میگویید 10 ماه اول امسال نسبت به سال گذشته، رشد منفی آمار كشتهشدگان را داشتیم؟
خب، این وضعیت خاص فقط مخصوص دیماه است. اما در كل و در 10ماه اول امسال هنوز رشدمان منفی است، چون در 10 ماه اول سال پیش و البته به غیر از دیماه 759 نفر فوتی داشتیم، ولی امسال 702 نفر.مسئولان سازمان آتشنشانی از رشد 3 برابری این آمار نسبت به سالهای گذشته میگویند. همچنین در این چند وقت هیچ روزی نبود كه در روزنامهها و خبرگزاریها، آماری از مرگ و میر ناشی از مسمومیت با گاز مونواكسید كربن داده نشود. هنوز هم میگویید رشد آمار منفی است؟
بله، حرف من این است كه پزشكی قانونی آمارش مستند است. شاهد این دلیل هم آن كه ما جواز دفن داریم و علت فوتها برایمان مشخص هستند. علاوه بر این در این دو سه هفته اخیر در تهران یعنی در اواخر دیماه 82 نفر فوتی داشتیم، در حالیكه سال گذشته 89 نفر موارد فوت گزارش شد، یعنی آمارها تفاوت چندانی با هم ندارند و این نشاندهنده افزایش آگاهی مردم است.
از نظر پزشكی قانونی هم اینكه میگویند آمار مرگ و میر نسبت به سال گذشته رشد 3 برابری داشته اصلا درست نیست، چون به نظر ما این آمارها افزایش داشتهاند ولی نه به اندازه 3 برابر.
خب، سازمانهای دیگر هم بر اساس مشاهداتشان این آمار را اعلام میكنند نه بر اساس حدس و گمان.
من نه مشاهدات را تایید میكنم نه حدس و گمانها را و در این مورد 2 نظر دارم؛ یكی این كه شاید افزایش حساسیت نسبت به موضوع مسمومیت با گاز مونواكسید كربن باعث شده تا این تصور بین مردم و حتی كارشناسان جا بیفتد كه رشد مرگ و میر ناشی از گاز مونواكسید كربن امسال بیشتر بوده است و دیگر این كه عدهای در این میان با جوسازی سعی در برجسته كردن آمارهایی دارند كه كاملا غیر واقعی هستند.
اما چیزی كه مهم است این است كه در این میان رسانهها بهخصوص، در افزایش آگاهی مردم بسیار موثر بودند.
شما گفتید كه آمارهای مرگ و میر امسال افزایش داشته، ولی نه به میزان 3 برابر. پس اگر آگاهی مردم با تبلیغات سالهای گذشته بالاتر رفته و اگر رسانهها این قدر در دادن آگاهی به مردم موثر هستند، چرا امسال شاهد همین افزایش آماری كه به نظر شما زیاد هم چشمگیر نبود، بودیم؟
افزایش مرگ و میر امسال بیشتر به این دلیل بوده كه گاز مونواكسیدكربن وضعیت خاصی دارد. الان مردم نمیدانند كه این گاز بدون رنگ و بو است و هنوز تصور میكنند اگر دودی دیدند، آن دود، گاز مونواكسید كربن است.
در واقع استفاده از گاز شهری در حالیكه مردم منتظر علائم قابل مشاهده هستند، منجر به كاهش آگاهی آنها نسبت به خطرات این گاز شده است. این كاهش آگاهی مردم همراه با افزایش سرمای هوا باعث شد كه استفاده از وسایل گرمایشی آن هم به طور ناصحیح، مرگ و میرهای ناشی از خفگی با گاز مونواكسید كربن را افزایش دهد.
ادامه دارد...
سمیه شرافتی