سوال امام صادق علیه السلام از مادی‌گراها!‏

توحید مفضل 7

برای اطلاع از موضوع بحث و فرایند آن حتماً سری به مقالات پیشین این مجموعه بزنید!‏

پندار اهل طبیعت و پاسخ به آنان

مفضل می‌گوید: گفتم: آقا! برخی می‌پندارند كه این همه [اعجاز و خلاقیت] از كار ‏‏"طبیعت" است. ‏

امام صادق فرمود: از اینان بپرس كه این طبیعت كه می‌گویید، نسبت به این افعال "علم " ‏و "قدرت" دارد یا نه؟

اگر علم و قدرت را برای طبیعت ثابت كردند، پس چرا از اثبات خالق سر می‌زنند؟ این هم ‏صنعت و تدبیرش. و اگر می‌گویند كه بدون علم و قدرت، این اعمال حكیمانه و با تدبیر را ‏انجام داده، معلوم می‌شود كه كار از آفریننده‌ای حكیم است و آنچه طبیعتش می‌شمارند ‏همان سنت الهی در آفرینش اشیاست كه مطابق فرمان و حكمت الهی جریان دارد.‏

‏

هضم غذا، ساخت خون و جریان آن در تمام بدن

ای مفضل درباره تغذیه بدن و تدابیر نهفته در آن نیك بیندیش. غذا در آغاز به معده ‏می‌رسد. معده آن را می‌پزد [هضم می‌كند]. آنگاه عصاره آن از طریق مجاری بسیار ریز و ‏نازكی كه مانند یك پالنده كار می‌كنند به كبد می‌رسد. این مجاری ریز برای آن است كه ‏مبادا چیزی خشن و غلیظ به آن راه یابد؛ زیرا كبد در نهایت ظرافت و نازكی است و تاب ‏فشار و خشونت را ندارد. كبد، آن را می‌پذیرد و با تدبیر حكیم به خون تبدیل می‌شود و از ‏طریق عروق و مجاری به تمام بدن سرازیر می‌شود، بسان جویهایی كه در زمین است و ‏آب را به همه جای آن می‌رسانند. نیز مواد زاید و آلوده در ظرفهای خاص قرار می‌گیرد. ‏آنچه از صفراست به سوی كیسه صفرا، آنچه از سودا است به سمت طحال و آنچه از ‏تری و رطوبت است به جانب مثانه می‌رود. در حكمت الهی در تركیب بدن درنگ كن كه ‏چگونه هر عضوی را در جایش قرار داده و این ظرفها را چنان نهاد كه مواد زاید و فاسد را در ‏خود گرد آورند تا این مواد در سراسر بدن منتشر نگردد و جسم را بیمار و زار ننماید. چه ‏بلند مرتبه است كسی كه تقدیر را نیكو نمود و تدبیر را استوار كرد. سپاس او را چنانكه ‏شاید و سزد.‏