بسمه تعالي

طرح ريزی و برپايی يک سايت

-مقدمـــــــــــه :

برای کسب نتايج بهتر در طراحی اسناد وب بايد قبل از ايجاد  هر صفحه ای که در سايت قرار خواهد گرفت اقدام به طرح ريزی و طراحی آن نمود . در اين گفتار بطور مختصر به کلياتی می پردازيم که  طراحان عموماً بايد در طراحی  سايت های وب خود مد نظر قرار دهند .

« سايت وب » مجموعه ای  از اسناد لينک شده به ويژگی های مشترک ، همانند موضوعات وابسته ، طرح  يا هدف مشترکمی باشد.

قبل از شروع به فکر کردن در خصوص ايجاد يک سايت وب ، برای اطمينان از موفقيت آميز عمل کردن سايت بايد از مراحل طرح ريزی استفاده نمائيد. حتی اگر سايت شما شامل يک يا چند صفحه ساده است که تنها برخی از دوستان و آشنايانتان از آن بازديد می کنند، عمل طرح ريزی به شما اطمينان می دهد که هر کسی قادر خواهد بود بدون مشکل به آن دسترسی داشته باشد .

1- تعييين اهداف

تصميم گيری در خصوص اهداف سايت اولين مرحله ای است که بايد مد نظر قرار گيرد. از خودتان سوال کنيد که با داشتن اين سايت وب چه اتفاقی می افتد، اهداف خود را يادداشت کنيد بطوريکه آنها را در سراسر مراحل طراحی به ياد داشته باشيد و به آنها توجه کنيد. درواقع داشتن درک درستی از اهداف به شما کمک می کند تا بر روی سايت وب تان متمرکز شده و آن را برای نياز های خاص مسير دهی کنيد.

مسلماً نمای سايت وبی که اخبار و اطلاعاتی را در موضوع مشخصی مطرح می کند با نمای سايتی که به مبحث خريد و فروشOnline در اينترنت اختصاص دارد متفاوت می باشد .اهداف پيچيده تر در مسير يابی، ابزار ايجاد کننده ای که بکار می گيريد ( بکارگيری Flash,Director و مشابه آنها ) و حتی نما و حس سايت ، همه و همه در طراحی موثر می باشند .

2- انتخاب تنوع بازديد کنندگان

بعد از تعيين اهداف ، بايد در خصوص گروه بازديد کنندگان سايت تان تصميم گيری نمائيد. از آنجا که طراحان صفحات و سايت های وب و يا اداره کنندگان چنين سايت هايی مايلند تا تمام مردم از سايت آنها ديدن کنند ، شايد طرح اين مسئله کمی عجيب به نظر برسد .

اما با توجه به اينکه مردم در  سراسر کره زمين از مرورگرهای مختلفی در سيستم شان استفاده ميکنند و حتی با داشتن يک مرورگر مشابه ممکن است از نسخه های مختلف آن بهره ببرند ،  با سرعت های مختلفی به اينترنت دسترسی داشته باشند ، يا سيستم صوتی و تصويری مناسبی در سيستم شان نداشته باشند ، توجه به اين امر در طراحی سايت امر مهمی است  و بايد تمامی فاکتور های فوق الذکر را در آن مد نظر قرار داد و به همين دليل بايد اهداف بازديد کنندگان تان را تعيين نمائيد.

درباره افرادی که جذب سايت خواهند شد و يا افرادی که بطور اتفاقی به آن علاقه مند می شوند و همچنين نوع سيستم کامپيوتری آنها فکر کنيد . اينکه از چه سيستم عاملی اســتفاده می کننــــــد ؟ ( ويندوز ، مکينتاش، لينوکس و يا ....)  سرعت ارتباطی انها در اينترنت چقدر است ؟ چه نوع مرورگری دارند و يا حتی ابعاد مانيتور آنها چيست و از چه بزرگنمائی در تنظيم کارت گرافيک شان استفاده می کنند ؟

آيا سايت شما در يک شبکه اينترانت مورد استفاده قرار می گيرد که تماس کاربران از سيستم مرورگر مشابهی استفاده می کنند. تمامی اين فاکتورها برای مشاهده صفحات وب شما مفيد و توجه به آنها حائز اهميت است.

3- ايجاد سايتهای سازگار با مرورگرها

هنگاميکه سايت را ايجاد می کنيد بايد از انواع مرورگرها که به طور معمول بازديد کنندگان از آن استفاده می کنند اطلاع و آگاهی داشته باشيد. حتی اگرتنها مرورگرهایIE و ياNS بعنوان هدف و مقصد شما است، کداميک بوسيله اکثريت کاربران استفاده می شود و اينکه آيا کسی از نسخه های قديمی تر اين مرورگرها استفاده می کند يا خير؟

اگر سايت تان در وب قرار دارد ممکن است بزودی و در آينده نزديک بوسيله مرورگرهای جديدی مورد بازديد قرار گيرد و يا حتی بوسيله مرورگرهای قديمی و يا متنی همانند مرورگرlynx .

در بيشتر شرايط، برای سايت های وبی که بعنوان يک محل عمومی طراحی شده اند، قابل مشاهده بودن سايت در اغلب مرورگرها يک هدف بسيار مناسب می باشد. هر چند ايجاد چنين سازگاری بسيار مشکل و پيچيده است ولی شما می توانيد يک يا دو مرورگر را بعنوان مرورگر کاری خود انتخاب کرده و سايت را برای آن دو مرورگر انتخاب کرده و سايت را برای آن دو مرورگر طراحی کنيد. سپس سعی کنيد تا سايت تکميل شده را با انواع مرورگرها نيز مشاهده کنيد تا مفاهيم ناهماهنگ در سايت را يافته و حتی الامکان از بکار بردن آنها اجتناب کنيد .

همچنين می توانيد پيغامهايی را برای چند تن از دوستانتان ارسال نماييد و از آنها درخواست کنيد تا از سايت شما بازديد کنند و نتيجه آن را به شما اعلام نمايند که اين امر روش مناسبی برای بازخورد از يکسری بازديد کنندگان می باشد.

تمام مرورگرها نمی توانند جاوا اسکريپت ها را اجرا کنند . برای مثال يک صفحه از طرح متنی که از هيچ کارکتر خاصی استفاده نمی کند بطور قطع در تمامی مرورگرها قابل مشاهده است. اما چنين صفحاتی بالطبع جاذبه کمتری خواهد داشت، همانند طرح بندی ، گرافيک ها و يا آثار فعل و انفعال.

در طراحی سايت بهتر است سعی خود را برآن بگذاريد که بين طراحی افکت ها و حداقل توانايی مرورگرها برابری برقرار کنيد. يک روش مفيد نيز ايجاد چندين نسخه از صفحات مهم همانند صفحه اصلی سايت است که هريک با مرورگر خاصی عمل می کنند. برای مثال از آنجا که فريم ها يکی از عناصری هستند که برخی مرورگرها آنها را نشان نمی دهند، می توانيد از يک صفحه هم نسخه ای دارای فريم و هم نسخه ای بدون فريم را ايجاد کنيد سپس در صفحه وب عملکردی را قرار دهيد که بطور اتوماتيک بازديد کنندگان عادی را به صفحه دارای فريم و ساير بازديد کنندگان را که قادر به مشاهده فريم نيستند را به صفحه مطابق با نسخه بدون فريم مرورگر ارجاع دهد.

4- سازماندهی ساختار سايت

سازماندهی دقيق سايت زمان عمل را برای شما حفظ می کند.اگر اسنادتان را بدون فکر در خصوص طبقه بندی پوشه هايتان قرار دهيد ، احتمالاً در پايان با يک پوشه بزرگ نامرتب پر از فايل مواجه خواهيد شد و يا با فايلهای پراکنده در پوشه هايی با نام های مشابه.

روش معمول ايجاد يک پوشه در هارد ديسک است که تمامی فايلها و پوشه های مربوط به سايت را در خود جای داده (پوشه سايت محلی) و ويرايش و يا ايجاد اسناد جديد در داخل آن پوشه می باشد.

در مرحله بعد و هنگاميکه آماده انتشار سايت شده ايد نيز فايلها را به يک سرور کپی خواهيد کرد تا به عموم افراد اجازه مشاهده آن را بدهيد.

دراين روش می توانيد تغييرات سايت محلی را قبل از دسترس قرار دادن عموم آزمايش کرده و سپس هنگاميکه کليه مراحل را به پايان رسانيد ، فايلهای محلی را به سرور منتقل کرده وتمام سايت عمومی را بيکباره بروزآوری کنيد.

5- طبقه بندی و خرد کردن سايت در داخل گروهها و دسته ها

سعی کنيد تا صفحات مرتبط را دريک پوشه قرار دهيد . برای مثال اطلاعات رسمی شرکت دريک پوشه و صفحات کاتالوگ و عناصر وابسته در پوشه ديگر و در مواقع ضروری از زير پوشه ها استفاده کنيد.

اين نوع سازماندهی به شما کمک می کند تا به آسانی سايت را مديريت کنيد و درآن به جستجو بپردازيد.

دراين حالت می توانيد با قرار دادن تمامی تصاوير دريک موقعيت مناسب عمل کنيد بطوريکه پس از وارد کردن يک تصوير به داخل صفحه ، بدانيد که در کجا به آن دسترسی پيدا خواهيد کرد.

می توانيد پوشه ای با نامAssets را در سايت ايجاد کنيد و تمامی آيتم ها و عناصر سايت را کهhtmlنيستند درآن پوشه ها ويا زير پوشه ها ی آن قرار دهيد.( همانند پوشهImages برای تصاوير،پوشهsounds برای فايلهای صوتی، پوشهPhotos برای عکس ها و ....)

6- ايجاد نمای طراحی

اگر قبل از اجرای عملی طرح بندی و صفحه بندی سايت اقدام به طرح ريزی کنيد می توانيد در زمان و وقت خود صرفه جويی نماييد . ساده ترين روش پياده سازی طرح سايت مورد نظر بر روی کاغذ است. و يا در روش حرفه ای تر استفاده از برنامه ها يی همچون فری هند و يا فايرورکز می باشد.

داشتن هماهنگی و انسجام در طراحی و طرح بندی نيز حائز اهميت است به عبارتی ديگر بازديد کنندگان و کاربران بايد بتوانند بدون گيج شدن در سراسر سايت مفاهيم را بخوبی کليک کنند و استفاده لازم را از برنامه ببرند و براحتی بدانند که در کجای سايت شما قرار دارند.

7- طراحی الگوی مرور و جستجو

محيط ديگری که به طرح بندی شما نتيجه مطلوبی می دهد محيط مرور است . هنگام طراحی سايت به تجربه بازديد کنندگان سايت فکر کنيد . يک بازديد کننده چگونه می تواند از صفحه ای به صفحه ديگر باز گردد. توانايی مرور و راهنمای موضوعی می تواند به آنها در يافتن موضوعات و مطالبی که به  دنبال آن هستند کمک شايانی نمايند.

امکان مرور بايد در سراسر سايت در دسترس قرار داشته باشد و سعی کنيد تا يک نوار مرور را در قسمت بالايی تمامی صفحات تان حفظ کنيد.

8- طرح ريزی و گرد آوری متعلقات:

هر زمان که دريافتيد طرح بندی و صفحه بنديتان چگونه بايد باشد می توانيد اقدام به جمع آوری و گرد آوری متعلقات مورد نيازتان کنيد (عکس ها، تصاوير ، صداها، و متون ويا.....) و درسايت اين متعلقات را به نحو سازماندهی کنيد که به آسانی به آنها دسترسی داشته باشيد.

با به کارگيری الگوها و عناصر کتابخانه ای به آسانی امکان استفاده مجدد از طرح های صفحه و عناصر صفحه وجود دارد و در واقع اعمال الگوها و عناصر کتابخانه ای موجود بسيار  آسان تر از ايجاد صفحات جديد می باشد.

1-      الگوها يا Templates :

هنگامی که قصد ايجاد صفحاتی با طرح بندی يکسان داريد می توانيد يک الگوی پايه ای را برای طرح ريزی ايجاد نماييد. و درصورتی که پس ازاتمام طراحی ها نياز داشته باشيد تا تغييری در تمامی صفحات ايجاد کنيد کافی است تا به آسانی و فقط فايل الگوی اصلی را تغيير دهيد تا تغييرات به تمامی صفحات اعمال شود.

البته ايجاد تغييرات در الگوها دارای محدوديتهايی نيز می باشد. الگوها بيشتر در محيطهای گروهی و چند کاربره  مورد استفاده قرار می گيرند تا مطمئن شويد که هر شخصی از يک محيط صفحه و طرح بندی استفاده می کند. در خارج از محيط های گروهی بکارگيری آيتم های کتابخانه ای انعطاف پذيری بيشتری دارد.

2-      آيتم های کتابخانه ایيا Library Items :

اگر فکر می کنيد که يک آيتم همچون يک فايل تصويری در صفحات زيادی از سايت شما مورد استفاده قرار می گيرد می توانيد از آيتم های کتابخانه ای استفاده کنيد .

مفهوم مورد نظرتان را يکبار طراحی کرده و سپس آن را بعنوان يک آيتم کتابخانه ای تعريف نماييد.

سپس اگر آن آيتم را بعدها تغيير دهيد تمامی نسخه های مربوط به آن آيتم که در سايت مورد استفاده قرار گرفته اند بروز آوری می شوند.