سال‌روز درگذشت "جیمز جویس" است
"جیمز جویس" - نویسنده و شاعر پرآوازه‌ی ایرلندی و از تأثیرگذارترین نویسندگان قرن بیستم - 67 سال پیش در سیزدهم ژانویه‌ی 1941 چشم از جهان فروبست.
"جیمز آگوستین آلویسیوس جویس" روز دوم فوریه‌ی 1882 در دوبلین ایرلند متولد شد. شهرت "جویس" بیش‌تر به‌واسطه‌ی رمان «اولیس» (1922) و رمان جنجال‌آمیز «بیداری فینگان‌ها» (1939) است، كه در این میان، مجموعه‌ی داستان كوتاه «دوبلینی‌ها» (1914) و رمان نیمه شرح حال «تصویر مرد هنرمند در جوانی» به آوازه‌ی این نویسنده‌ی قرن بیستم بیش از پیش افزوده‌اند.
اگرچه "جویس" بیش‌تر عمرش را خارج از ایرلند گذراند، اما دنیای داستانی و روان‌شناسانه‌ی او، قویا در زادگاهش "دوبلین" ریشه دوانده؛ شهری كه مكان وقوع بسیاری از داستان‌هایش بوده است.
او در یك خانواده‌ی رومان كاتولیك در حومه‌ی دوبلین متولد شد و بزرگ‌ترین فرزند در خانواده‌ی 12نفره بود. در سال 1898 در كالج تازه تأسیس‌شده‌ی دوبلین پذیرفته شد و به مطالعه‌ی زبان‌های معاصر، بویژه انگلیسی، فرانسوی و ایتالیایی پرداخت.
"جویس" برای تحصیل در رشته‌ی پزشكی به پاریس رفت؛ اما طولی نكشید كه به علت مشكلات مالی به دوبلین بازگشت.
در سال 1900، اولین اثر "جیمز جویس" به چاپ رسید، كه نقد او درباره‌ی «درام جدید» "ایسبن" بود.
او داستان‌های كوتاه خود را در كتابی به‌نام «دوبلینی‌ها» جمع‌آوری كرد و در سال 1914 به علت آن‌كه ناشری حاضر به چاپ آن شد، با خرج خود، كتاب را منتشر كرد. این كتاب تحلیلی جالب از انحطاط و فلج بودن جامعه‌ی دوبلین آن زمان ارایه كرده است. داستان پایانی كتاب كه معروف‌ترین داستان این مجموعه است، «مردگان» نام دارد كه در سال 1987 فیلمی بر اساس آن ساخته شد.
اثر بعدی "جویس"، رمان «تصویر مرد هنرمند در جوانی» بود كه بازنویسی كامل رمان نیمه‌تمام «استفن هرو» است. این رمان تحولات زندگی و معاشرت‌های نویسنده را به تصویر كشیده است و در سال 1977، "جوزف استریك" فیلمی بر اساس آن ساخت.
با وجود علاقه‌ی فراوانی كه "جویس" به تئاتر داشت، اما تنها یك نمایش‌نامه به‌نام «تبعیدی‌ها» نوشت كه به فاصله‌ی كمی پس از آغاز جنگ جهانی اول در سال 1914 نگارش آن را شروع كرد و در سال 1918 منتشر شد. این نمایش‌نامه كه رابطه‌ی میان یك زن و شوهر را به تصویر كشیده است، نگاهی به داستان "مردگان" در «دوبلینی‌ها» دارد و زمینه‌ای برای رمان «اولیس» فراهم می‌كند.
"جیمز جویس" همچنین چند كتاب شعر نوشت كه اولین آن‌ها در سال 1904 منتشر شد. اما اولین مجموعه‌ی بلند شعر او «اتاق موسیقی» نام داشت كه شامل 36 غزل كوتاه بود.
"جویس" زمانی‌كه در سال 1906 مجموعه‌ی داستان «دوبلینی‌ها» را كامل می‌كرد، نگارش رمانی را آغاز كرد كه هم عنوان و هم طرح اصلی داستان آن را در سال 1914 تهیه كرده بود. این رمان كه «اولیس» نام داشت، در اكتبر 1921 به پایان رسید و ویرایش آن سه ماه به طول انجامید.
رمان «اولیس» به لطف "ازرا پوند" - سردبیر مجله‌ی "لیتل ریویو" - به شكل پاورقی از سال 1914 در این نشریه منتشر شد. به‌رغم مشكلات متعددی كه در مسیر انتشار این رمان بود، سرانجام در سال 1922 به چاپ رسید. سال 1922، در تاریخ ادبیات انگلیسی‌زبان از اهمیت زیادی برخوردار است. از یك‌سو، رمان «اولیس» "جیمز جویس" به چاپ رسید و در سوی دیگر شعر «سرزمین هرز» "تی.اس. الیوت" منتشر شد.
رمان «اولیس» 18 فصل دارد كه هر فصل، یك ساعت از روز را شامل می‌شود؛ به‌طوری‌كه فصل آغازین آن در ساعت 8 صبح آغاز می‌شود و فصل آخر در ساعت 2 نیمه‌شب به پایان می‌رسد. هر یك از 18 فصل «اولیس» یك سبك نگارشی ویژه و هركدام به یك اپیزود مشخص از «اودیسه»ی "هومر" اشاره دارد.
"جویس" پس از آن‌كه نگارش «اولیس» را به پایان رساند، چنان خسته بود كه تا یك سال بعد، دیگر نتوانست قلم به‌دست بگیرد. اما در مراسم جشن چهل‌وهفتمین سال تولدش، عنوان آخرین كتابش را اعلام كرد، كه «بیداری فینگان‌ها» بود كه در می 1939 منتشر شد.
"جیمز جویس" در چند دهه فعالیت ادبی‌اش از بزرگانی چون "هومر"، "دانته"، "ارسطو"، "شكسپیر"، "چخوف" و "تولستوی" الهام گرفت و توانست نفوذ چشم‌گیری بر نویسندگان نسل‌های بعد از خود چون "ساموئل بكت"، "خورخه لوییس بورخس"، "اومبرتو اكو"، "ویرجیینا وولف"، "ویلیام فاكنر" و "جورج اورول" داشته باشد.
"جویس" روز سیزدهم ژانویه‌ی 1941 در سن 58سالگی در زوریخ سوییس چشم از جهان فروبست.
