تاثیر نماز بر بیماری های همه گیر (اپیدمیك)
آنتونی بارنت (1) می نویسد: عادت به استحمام كه در عصر جدید در مغرب زمین متداول شده است، شاید در پیشگیری از بیماری ها همان اندازه ای موثر بوده است كه مراقبت از منابع آب اثر داشته است. در سال 1842 وقتی كه از یك كارگز معدن در “ لانكاشایر” می پرسند، كارگران زغال كش هر چند وقت یك بار بدن خود را می شویند؟ او جواب می دهد: آنها هیچوقت بدن خود را نمی شویند !؟! من هم هیچوقت بدن خود را نمی شویم، پیراهن من، چرك بدنم را پاك می كند …!؟
و از آن گویاتر، یاداشت های روزانه دریا سالار "ساموئل پپیز" است كه با شادی درباره پیدا كردن بیست شپش در یك شب، در موهای سر خود نوشته است. "روزهای روز بود كه این اندازه نداشتم، بنابراین امشب با رضایت خاطر فراوان به رختخواب رفتم؟!"
گفته های این نویسنده آمریكایی نشانگر این موضوع است كه غرب به ظاهر متمدن، تا گذشته نه چندان دور، به اهمیت استحمام و دوری از كثافات در پیشگیری از بیماری ها ناآگاه بوده است و شاهد این مدعا نیز بروز اپیدمی های بزرگ بیماری هایی مانند تیفوس است كه در قرن اخیر به علت عدم رعایت نظافت شخصی به مرگ و میرهای وحشتناك و نابودی انسان های بسیاری منتهی شده است. در حالی كه تاریخ مسلمانان به ندرت شاهد اپیدمی های اینچنین مرگ بار، حتی در قرن های دور بوده است. اما "حدث اكبر" در مبانی فقهی شیعه به مواردی مانند جنابت و حیض و … اطلاق می شود كه مانعی برای اقامه صحیح نماز به حساب می آیند و "غسل" به عنوان برطرف كننده حدث اكبر، از واجبات نماز در این قبیل موارد به حساب می آید.
علاوه بر غسل های واجب در مكتب شیعه، موارد متعددی از غسل های مستحب را می توان یافت (2) كه در مجموع مثلا "در طول یك هفته ، غسل های متوالی (اعم از واجب یا مستحب) توسط یك مسلمان معتقد نمازگزار به وقوع می پیوندد.
به این ترتیب روشن است كه سر نهادن به فرمان غسل كه عمدتا برای "اقامه صحیح نماز" صورت می پذیرد، در بُعد نظافت شخصی از اپیدمی شدن برخی بیماری ها مانند گال و تیفوس و در بُعد نظافت عمومی (یعنی اطاعت همه اعضای جامعه اسلامی از آن) از اپیدمی شدن برخی بیماری های دیگر مانند طاعون جلوگیری می كند.
نویسنده : دكتر مجید ملك محمدیپی نوشت:
(1)- در كتاب (A Biology of man) ترجمه محمد رضا باطنی، از انتشارات نشر نو، صفحه 300(2)- از جمله در مساله 638 رساله فقهی حضرت آیت ا.. العظمی اراكی (ره) موارد متعددی از غسل های مستحب درج شده است.
*مطالب مرتبط:
تأثیر نماز بر عفونت های گوارشی