شهید چمران به روایت اسناد ساواک

دعوت به همکاری در دانشگاه آریا مهر

گزارش خبر

شماره: 111/315                                                                       تاریخ: 13/3/46

موضوع : استخدام دکتر چمران ساوه ای

یکی ازهدف های دکتر مجتهدی( رئیس دانشگاه صنعتی آریا مهر) از مسافرت به آمریکا استخدام دکتر چمران ساوه ای بود و چون نامبرده تا سال 1968 با دانشگاه قرار داد بسته و نمی تواند قبل از این تاریخ به ایران مراجعت نماید.

مشخصات ظاهری- شخصی است محجوب- مؤدب- با شخصیت- باسواد- مرموز- دیر باور- بدبین- دقیق- ضعیف الجثه و بالاخره شیک پوش.

ضمناً نامه پیوست از طرف اداره مهاجرت به سرپرستی ارسال شده مبنی بر اینکه از آدرس دکتر چمران ساوه ای خبری ندارد.

نظریه: اداره مهاجرت با آنهمه عرض و طول و هزاران نفر کارمند ورزیده و صدها میلیون دلار بودجه سالیانه نتوانسته است از نامبرده خبری داشته باشد در کشوری مانند آمریکا که همه چیز حساب و کتاب و نظم دارد و اداره مهاجرت آن از کوچکترین کارهای اتباع خارجی آگاهست چطور ممکنست که آدرس شخصی را که مدت 5 یا 6 سال است در یکی ازدانشگاه های معتبر آمریکا تدریس می کند معلوم نباشد.

توضیح:

1- دکتر مجتهدی بنیان گذار و اولین رئیس دانشگاه صنعتی شریف( آریامهرآن زمان) قبلاً رئیس دبیرستان البرز بود. زمانی که دکتر چمران در دبیرستان دارالفنون مشغول تحصیل بود. در دو سال اخر وی را بدون شهریه به دبیرستان البرز آورد( درآن زمان شهریه هر دانش اموز در آن دبیرستان 800 تومان بود که مبلغ بسیار سنگینی بود) دکتر مجتهدی به شدت به وی ابراز علاقه می نمود و پس از ورود چمران به دانشکده فنی نیز مرتباً از وی سراغ می گرفت و احوال می پرسید.

وی قصد داشت دکتر چمران را که از مقام علمی ممتازی برخوردار شده بود به استخدام آن دانشگاه در آورد.

فعالیت های چمران از نظر ساواک

سازمان اطلاعات و امنیت کشور

شماره:315                                                        تاریخ: 25/3/46

موضوع: آقای دکتر مصطفی چمران دانشجوی ایرانی مقیم آمریکا

منظور: موافقت با استخدام نامبرده بالا دردانشگاه صنعتی آریا مهر به سمت استادی

سابقه: مشارالیه که پس از طی دوره مهندسی رشته برق در دانشکده فنی تهران در سال 36 جهت ادامه تحصیل با گرفتن کمک هزینه تحصیلی به آمریکا مسافرت نموده دارای سوابق به شرح زیر می باشد.

1- در سال 40 به عضویت انجمن دانشجویان ایرانی مقیم شمال کالیفرنیا انتخاب و باشرکت در تظاهرات 10 جولای و 24 جولای 1961 شروع به فعالیت نموده.

2- در سال 41 هنگام تشریف فرمایی شاهنشاه آریا مهر به آمریکا به اتفاق همسرآمریکائیش در تظاهرات بر علیه معظم له شرکت داشته.

3- در سال 43 به اتفاق عده ای از دانشجویان در جلسه ای که به منظور بررسی طرح مربوطه به برگزاری تظاهرات بر علیه تشریف فرمایی شاهنشاه آریا مهر به آمریکا در خانه ایران تشکیل شده بوده شرکت و پیشنهاد وی در مورد تعیین سه نفر جهت فراهم کردن تظاهرات مورد قبول واقع می گردد.

4- از تاریخ 6 الی 11 شهریور 43 با شرکت در یازدهمین کنگره دانشجویان وابسته به جبهه ملی طی یک سخنرانی اظهار داشته دولت ایران به سفارتخانه ها و کنسولگری های شاهنشاهی در ممالک خارج دستور داده که پاسپورت عده ای از دانشجویان منحرف لغو گردد و در بعضی از قسمتها اسامی دانشجویانی که توسط مشارالیه خوانده می شده که ساواک در اختیار وزارت امورخارجه گذاشته عیناً تطبیق می نموده.

5- از گردانندگان فدراسیون دانشجویان ایرانی درآمریکا و یکی از رهبران کمیته مرکزی جبهه ملی در آن کشور میباشد.

اینک دانشگاه صنعتی آریامهر صلاحیت شخص منظور را جهت استخدام در آن دانشگاه به سمت استاد خواستار گردیده است.

نظریه: با عرض مراتب فوق و با توجه به این موضوع که سمپاشی های وی و سایردوستان منحرفش در آمریکا باعث گمراهی دانشجویان ساده لوح و احیاناً دانشجویانی که تازه به آن کشور مسافرت می کنند می گردد و تقریباً جلوگیری از ادامه فعالیت این قبیل افراد در خارج از کشور میسر نیست. ضمناً مخالفت با استخدامش نیز باعث جری شدن وی و در نتیجه ایجاد تحریکات و تولید حس بدبینی در سایر دانشجویان خواهد نمود و به علاوه در ایران می توان این قبیل اشخاص را کاملاً تحت مراقبت قرار داد در صورت تصویب با استخدامش در دانشگاه صنعتی آریا مهرموافقت و در ایران اعمال و رفتارش تحت مراقبت قرار گیرد.

زیرنویس ازارتشبد نصیری بشرطی که مراقبت از او مانند مراقبت از اعمال کسانی که موجب واقعه 21 کاخ مرمر نباشند.

توضیح:

1- واقعه 21 کاخ مرمر:

در21 فروردین سال 1344 محمدرضا پهلوی شاه مقبورایران در کاخ مرمر توسط یکی از سربازان گارد کاخ به نام رضا شمس آبادی با مسلسل مورد حمله قرار گرفت  شاه از این مهلکه به سلامت جست. محافظان در جا شمس آبادی را به رگبار بستند ولی وی علی رغم رگبار گلوله با بدنی چاک چاک به سمت شاه سینه خیز حرکت کرده و فریاد می زند: من باید این جلاد را بکشم.

2- البته منظور نصیری ریاست ساواک این نبوده که دکتر چمران مثل رضا شمس آبادی چنان عمل خواهد کرد. بلکه منظور آن بوده که نکند با ورود دکتر چمران به داخل کشور فرصتی برای مبارزه برای وی فراهم سازیم.

تعجب ساواک از ساده زیستی چمران

گزارش خبر

به : 315                                                                       شماره: 1236/315

از : آمریکا                                                                     تاریخ : 6/6/47

موضوع: دکترمصطفی چمران ساوه ای

نامبرده فارغ التحصیل در رشته مهندسی الکترونیک- متاهل و دارای چهار فرزند دو پسر و دو دختر می باشد. همسر وی آمریکایی است و نام او پروانه است. دکتر چمران در لانایت زندگی می کند و یک زندگی بی نهایت ساده بدون تجمل دارد مثلاً دراطاق پذیرایی وی که درحدود10 در14 فوت است یک نیمکت و یک قالیچه ایرانی خیلی کوچک بیش نیست این خانه متحرک در قسمتی از زمین منزل پدر زن او گذاشته شده است و بچه های وی می توانند از استخر شنای پدر بزرگشان استفاده نمایند. نامبرده دارای یک اتومبیل فولکس واگن می باشد و از افراد جبهه ملی بوده و آدمی است بینهایت مطلع در موضوعات مختلف از نظر مذهب بسیار متدین است و عده ای از دوستان و دانشجویان از این نظر با او مخالفت می کنند و می گویند یک دانشمند مثل دکتر چمران حیف است که تا این اندازه پایبند دین و مذهب باشد ولی او با خونسردی عجیب که مخصوص اوست به این موضوع می نگرد. و در مواقع بحث چون از اغلب آنها مطلع تر و با سوادتر است آنها را قانع می نماید حتی چندی قبل طی یک سخنرانی با بکار بردن فرمول های ریاضی ایده طبیعیون را رد کرد و وجود خدا را ثابت نمود و او مورد احترام فرد فرد دانشجویان می باشد بی نهایت متواضع و متین است همیشه می کوشد جلوی کسی راه نرود و سعی می کند قبل از اینکه کسی به او سلام کند او سلام کرده باشد نسبت به کمونیست ها بسیار بدبین است ولی طرفدار سوسیالیست می باشد و از توده ای های ایران بسیار بد می گوید و معتقد است آنها از سیاست خارجی تبعیت می نمایند و به مراتب نشان دادند که در مواقع ضروری و دقایقی که ایران و ایرانی به آنها احتیاج داشته از کمک خودداری کرده اند و می گوید لذا آنها قابل اعتماد نمی باشند. طرفدار تصوف می باشد و در گفته های خصوصی همیشه از فرمایشان حضرع علی (ع) مثال می آورد با دولت ایران و حکومت ایران مخالف است و در صحبت هایش همیشه متذکر این موضوع می گردد.

دکتر چمران طرفدار جنبش های انقلابی است بخصوص سیاه پوستان آمریکایی از چه گوارا همیشه به نیکی نام می برد او معتقد است انقلاب همیشه باید به وسیله ملیون صورت گیرد و انقلابی مثمر ثمر خواهد بود که ملت آنرا تشکیل بدهند نه به دولت های خارجی متکی باشد ایشان فعلاً در یک موسسه کار می کنند.