انواع كارت‌های هوشمند؛ مشكل‌گشای شما

مقدمه

تنوع موجود در كارت‌های بانكی و حتی غیر بانكی كه برای كاربردهایی غیر از كارهای مالی نیز استفاده می‌شوند و اسامی مختلفی كه در این میان وجود دارند، معمولاً موجب سردرگمی بسیاری از افراد می‌شود، حتی شماری از دارندگان این كارت‌ها نیز قادر به توصیف درست و دقیقی از كارت خود و قابلیت‌های آن نیستند. در این مقاله سعی كرده‌ایم شما را با انواع رایج این كارت‌ها كه به طور گسترده‌ای در سطح جهان و نیز در داخل ایران مورد استفاده هستند، آشنا كنیم.

Credit card (كارت اعتباری)

كارتی پلاستیكی و از نوع كارت‌های مغناطیسی و به طور معمول به ابـعاد 98/53 × 6/85 مـیلی‌متر است. مـطابق دایره‌المعارف بریتانیكا (Britanica) استفاده از كارت‌های اعتباری اولین بار در دهه 20 در امریكا مطرح شد، زمانی‌كه مراكزی مانند شركت‌های نفتی و هتل‌های زنجیره‌ای نسبت به صدور چنین كارت‌هایی برای مشتریانشان اقدام كردند، اما استفاده از این كارت‌ها به طور قابل ملاحظه‌ای پس از جنگ جهانی دوم گسترش یافت. اولین كارت اعتباری بین‌المللی كه در موارد مـختلفی قابـل اسـتفاده بود توسط شركت Diners' Club در سال 1950 معرفی شد.

امـروزه كارت‌هـای اعتـباری رایـج‌ترین ابـزار پـرداخت‌ online هسـتند، ضـمن اینكه این كارت‌ها می‌توانند در دستگاه‌های خودپـرداز (ATM) بـرای برداشـت پـول تا مـیزان اعـتبار كارت مورد استفاده قرار گیـرند. هـر ماه بـرای دارنده كارت، صورتحسابی ارسال می‌شـود كه خریدهای انجام شده توسط كارت و نیز كل بدهی صاحب كارت در آن مشخص است. پس از دریافت صورتحساب، دارنده كارت مـوظف اسـت تا موعد مقـرری، حـداقل مـبلغی را پـرداخت كنـد یا اینـكه ممكن است مجبور باشد صورتحساب را به طور كامل پرداخت كند. Visa و MasterCard هم اكنون به عنوان رایج‌ترین و گـسترده‌ترین شبكه كارت اعتباری دنیا مطرح هستند.

این دو شركت معظم روی هم بیش از 15 میلیون تراكنش را به طور روزانه دریافت و انجام می‌دهند. American Express و Discover نیز از دیگر كارت‌های اعتباری معروف هستند كه به ویژه در امریكا و كانادا طیف استفاده وسیعی دارند.

Debit Card (كارت بدهی)

این نوع كارت، امكانی برای پرداخت وجه به جای ارائه پول نقد در بسیاری از خریدهای رایج است. بنابراین در مقایسه با كارت‌های اعتباری كه شیوه‌ای برای پرداخت در آینده (Pay Later) هستند، Debit Card ابزار پرداخت در لحظه خرید است و در بسیاری از سوپر ماركت‌ها،‌ فروشگاه‌ها و رستوران‌ها مورد پذیرش است.

از این رو Debit Card شیوه مناسبی برای كنترل و مدیریت هزینه‌هاست زیرا فقط می‌توانید به اندازه‌ای كه پول در حساب دارید، خرج كنید و برخـلاف كارت‌های اعتبـاری، نـمی‌توانید پرداخت‌ها را به آخر ماه و یا ماه‌های بعد موكول كنید.

البته در بسیاری از كشورها، Debit Card یك كارت چندمنظوره است و به طور مثال، به عنوان كارت ATM برای دریافت پول از دستگاه‌های خودپرداز نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد.

در هر حال، انواع Debit Card مانند كارت‌های اعتباری از ابزارهای رایج پرداخت‌های اینترنتی هستند كه استفاده از آنها در سراسر دنیا از جمله ایران رو به گسترش است.

Gift Card (كارت هدیه)

این گونه كارت‌ها مانند كارت‌های اعتباری و كارت‌های بدهی، نمونه‌ای از كارت‌های مغناطیسی هستند.

كارت هدیه به صورت بی‌نام و با مبالغ معین از سوی بانك صادر می‌شود و ایده مناسبی جهت هدیه به اقوام و دوستان است.

در حـقیقت به جای اینكه مـجبور باشید جـهت خرید هدیه برای كسی كه به جـشن تـولدش دعوت شده‌اید، چـند ساعتی را در خیابان‌ها وقت صرف كنیـد و تـازه پـس از خـرید، نگران این موضوع باشید كه آیا وی از آنچه كه خریده‌اید خوشحال خواهد شد یا نه، می‌توانید با مراجعه به بانك و خرید یك كارت هدیه و اهدای آن به وی، از این بابت آسوده خاطر بوده و مطمئن باشید كه وی نیز از این هدیه بسیار خرسند خواهد بود، چرا كه توسط این كارت وی می‌تواند در بسیاری از فروشگاه‌ها و مراكز خرید آنچه را كه مایل است، خریداری كند.

در حقیقت مثل این است كه شما پول نقد به وی هدیه داده‌اید. در ایران نیز مدتی است كه برخی از بانك‌های خصوصی نسبت به ارائه و عرضه كارت‌های هدیه با مبالغ مشخص اقدام كرده‌اند.

ATM Card (كارت خود پرداز یا عابر بانك)

ATM Card كه به آن Cash Card نیز گفته می‌شود از جانب یك بانك یا موسسه مالی صادر می‌شود و فقط در دستگاه‌های خودپرداز قابل استفاده است.

استفاده اصلی این كارت‌ها برای برداشت و یا به حساب گذاشتن پول، مشاهده وضعیت حساب و تراكنش‌های مالی انجام شده (معمولاً 10 تراكنش آخر) شبكه بانكی است.

بـرخلاف كارت‌هـای Debit، كارت‌های خـودپرداز فـقط بـرای تراكنش‌های حضـوری قابل استفاده هستـند، نه خـریدهای از طریق تلفن، فاكس و یا اینترنت كه نیاز به احراز هویت از طریق Personal Identification Number) PIN) دارند و این بدان معناست كه كارت‌های خـودپرداز توسط فـروشـندگان كالا و اجناس مختلف، قابل پذیرش و پشتیبانی نیستند.

Smart Card (كارت هوشمند)

كارت‌های هوشمند نسل جدید و پیشرفته‌تری از كارت‌ها هستند كه در مقایسه با كارت‌های مغناطیسی، طیف استفاده وسیع‌تری دارند. كارت‌های هوشمند از دو دیدگاه قابل بـررسی و طبقه‌بندی هستند، یك دیدگاه بـر اساس ساخـتار كارت هـوشمند است و دیدگاه دیگر بر اساس نوع ارتباط كارت با دستگاه كارت‌خوان.

در دیدگاه اول كارت‌ها به دو گروه تقسیم می‌شوند:

الف- كارت‌هایی كه دارای ریزپردازنده همراه با حافظه‌ای شبیه به RAM هستند كه به این‌گونه كارت‌ها Microprocessor Chip Cards و یا Integrated Circuit Cards گفته می‌شود و در قیاس با كارت‌های مغناطیسی، دارای حافظه بیشتر و امنیت بالاتری هستند.

از آنجا كه این كارت‌ها دارای ریزپردازنده هستنـد، قادرند با بهره‌گیری از نرم‌افزارهای مختلف، داده‌های مختلفی را پردازش كنند؛ بنابراین صرفاً برای تعاملات مالی استفاده نمی‌شوند. كارت هوشمند سوخت نمونه‌ای از به كارگیری این‌گونه كارت‌های هوشمند است.

ب- كـارت‌های حـافـظه یـا در اصـطلاح Memory Cards كه قادرند تا چـند كیلوبایت داده را در تـراشه حافـظه خود نگهداری كنند و چون فاقد ریزپردازنده هستند، توانایی پـردازش داده‌ها را ندارند؛ از این رو صرفاً برای یك منظور و كاربرد خاص آن هم در شرایطی كه سیستم مذكور فاقد پیچیدگی و حالات مختلف باشد، استفاده می‌شوند.

كارت‌های اعتباری تلفن كه با قیمت 16هزار ریال از جانب شركت مخابرات فروخته می‌شوند و دارای 20هزار ریال اعـتبار هستند، نمونه‌ای از این‌گونه كارت‌ها به شمار می‌روند.

نگاه دیگر

در دیدگاه دوم، كارت‌های هوشمند از نظر تماس یا عـدم تماس با دستگاه كارت خوان به دو دسته تقسیم می‌شوند:

نـوع اول كه به آنـها Contact Smart Cards گفتـه می‌شـود، دارای یـك مدار یـكپارچه (IC) یـا تـراشـه (Chip) بـا تـوانایی پردازش داده‌ها هستند و ممكن اسـت دارای حافظه و یا فاقد آن باشند و برای مـشاهده یا دریافـت داده‌هایشان بایـد آنها را در دستگاه یا ماشین مربوطه قرار داد تا تماس فیزیكی بین كارت و دسـتگاه یا ماشین كارت خوان مربوطه برقرار باشد. این كارت‌ها ابـزاری مناسـب برای پرداخـت‌های الكتـرونیكی در تـعاملات online هسـتند، كارت‌های شـناسایی (ID Card) و كارت‌های سلامت (Health Card) نمونه‌هایی از این كارت‌های هـوشمند تماسی هستند.

نوع دوم از این كارت‌ها كه به آنها Contactless Smart Cards گفته می‌شود، دارای فناوری جدیدتری هستند كه آنها را از تماس فیزیكی بین كارت و دستگاه بی‌نیاز می‌كند.

در حقیقت به جای صفحه تماس، دارای آنتنی هستند كه قادر است در فاصله‌ای مناسب با دستگاه مربوطه ارتباط برقرار كند.

اما این آنتن برخلاف آنتن رادیو و یا آنتن گوشی تلفن همراه، به صورت بخشی زائد و بلند نیست بلكه به صورت یك لایه در داخل خود كارت،‌ قرار گرفته است.

گذرنامـه‌های الكترونیـكی (Electronic Passport) كارت‌های مـربوط به پرداخت هزینه در برخی پاركینگ‌های عـمومی، برخی از كارت‌های شناسایی و یا كارت‌های ورود و خروج پرسنل، از نوع كارت‌های هوشمند بدون تماس هستند.

منبع: ماهنامه وب

مطالب مرتبط:

رهگیری کارت سوخت از طریق پیامک