نوزادان كدام مادران، شش ماههاند؟
تولد نوزاد نارس و زودرس، یكی از معماهایی است كه هنوز پاسخ آن بهطور كامل داده نشده؛
معمایی كه نوعی كابوس برای مادران باردار هم هست، این كه آیا رنجی كه این چند ماهه متحمل شدهاند، به ثمر مینشیند، یا باید شاهد تولد نوزادی باشند كه هنوز وزن كافی ندارد و آمادگی ریههایش برای نفس كشیدن در این دنیا كامل نشده است؟
هر روز اخبار تازهای از تلاش محققان برای گشودن راز این معما منتشر میشود و یكی از آنها، نشاندهنده رابطه بین چربیهای مضر خون مادر و زایمان زودرس او است.
جرقه ایده اصلی این پژوهش وقتی در ذهن محققان دانشگاه پیتسبورگ در پنسیلوانیای آمریكا زده شد كه چندی پیش گزارشی منتشر شد مبنی بر این كه «مادرانی كه زایمان زودرس دارند، بیشتر به بیماریهای قلبی دچار میشوند و احتمال مرگ آنها بر اثر این بیماریها بیشتر است.» محققان این طور حساب كردند كه ممكن است یك عامل مشترك در این خانمها وجود داشته كه هم آنها را مستعد بیماریهای قلبی كرده و هم مستعد زایمان زودرس.
بنابراین سعی كردند میزان تأثیر عوامل شناختهشده در بروز بیماریهای قلبی را روی زایمان زودرس بررسی كنند.
برای بررسی این تأثیر، محققان 300 نفر از زنان باردار را انتخاب كردند و میزان كلسترول و تریگلیسیرید خون آنها را طی زمان بارداری اندازهگیری كردند. همچنین نوعی پروتئین را در خون آنها اندازه گرفتند، موسوم به پروتئین واكنشی C ( CRP).
این پروتئین نشانگر وجود حالت التهابی در انسان است و در افراد مستعد بیماریهای قلبی بالاست و همچنین بهطور طبیعی در زمان بارداری بالا میرود.
تحلیل اطلاعات به دستآمده نشان داد زنانی كه قبل از هفته 21 بارداری، دچار چربی بالا در خونشان بودند، 2 برابر بیشتر از زنان با چربی متعادل، دچار زایمان زودرس شدند، یعنی نوزادشان در سن 34 تا 37 هفتگی به دنیا آمد.
همچنین آنهایی كه CRP بالاتری از سایر زنان باردار داشتند، 3 برابر بیشتر احتمال داشت كه نوزاد نارس به دنیا بیاورند. نكته قابلتامل این كه زنانی كه هر 2 عامل چربی خون و CRP آنها مشكل داشت، 6 برابر بیشتر از سایر زنان احتمال داشت كه نوزادشان زودتر از 34 هفتگی به دنیا بیاید.
هنوز این گروه تحقیقاتی توجیه مناسبی برای رابطه بین چربی خون و حالت التهابی با زایمان زودرس ندارند؛ حدس آنها این است كه شاید وجود این اختلالات، باعث شود جفت نتواند بهطور كامل تشكیل شود و همین موجب جداشدگیها یا خونریزیهای كوچك در آن شده و فرایند زایمان را جلو بیندازد.
این محققان در گزارش نتایج مطالعهشان، در شماره اول دسامبر نشریه «اپیدمیولوژی آمریكا» استفاده درمانی از این اطلاعات را به انجام مطالعات تكمیلی موكول كردهاند؛ مطالعاتی كه نشان دهد آیا این زنان قبل از بارداری هم دچار CRP و چربی خون بالا بودهاند یا نه.
آنها میگویند هنوز زود است كه بخواهیم كنترل چربی خون را بهعنوان راهی برای پیشگیری از زایمان زودرس توصیه كنیم.
این در حالی است كه مطالعات پیشین نشان داده بودند، زنانی كه اضافهوزن دارند یا چاق هستند، بیشتر از سایر زنان در معرض سقط جنین هستند. بنابراین بهتر است از روی احتیاط هم كه شده، زنان قبل از بارداری وزن خود را به حد متعادل برسانند و در هنگام بارداری هم با رعایت پرهیز غذایی لازم و نیز ورزش كردن، از اضافهوزن بیش از حد مجاز و طبیعی خود جلوگیری كنند.