جنگ فوتبال ایران، ژاپن و كره جنوبی
سایت فیفا در گزارشی چهار تیم ایران، عراق، كرهجنوبی و ژاپن را از سال 1993 تا پایان سال 2007 میلادی مورد بررسی قرار داد.
به نقل از فارس، در گام نخست بد نیست كه دلیل انتخاب این چهار تیم آسیایی روشن شود. ایران از بدو تاسیس فدراسیون در این كشور، همواره از تیمهای صاحب سبك، بازیكنان خوش تكنیك، هواداران بی شمار و تقریبا كم نظیر و مربیانی كوشا، بوده است. ایران در سالهای اخیر همواره از تیمهای موفق بوده كه در رنكینگ جهانی رتبه قابل توجهی داشته است.
كره جنوبی در 10 سال اخیر سرمایهگذاری معنیداری در این رشته داشته است؛ میزبانیهای متعدد از قهرمانان اروپا، تاسیس چندین آكادمی بینالمللی و تیم ملی منسجمی كه همواره از قدرتهای برتر آسیا بوده است.
عراق هرگز صاحب یك فوتبال ریشهدار و اهل تكنیك و تاكتیك نبوده؛ اما تاریخ نشان میدهد همواره تیمی دردسرساز و صد البته، پر فراز و نشیب بوده است. برای مقامات فیفا، فدراسیون فوتبالی كه همواره در تلاش برای كشف راهی به سوی موفقیت است، ارزش بسیاری دارد. عراق چنین رفتاری را به خصوص در دو دهه گذشته، باوجود تمام مشكلات سیاسی و اقتصادی داشته است.
ژاپن نیز همیشه به عنوان یك قطب انكار ناپذیر در قاره كهن مطرح بوده است. سرمایهگذاری و فرهنگسازی اكنون یك مثال آشكار و واضح برای سرمایه كشورها شده تا بیاموزند چگونه میشود در جهان فوتبال از هیچ، به خیلی رسید.
قیاس فیفا در مورد این چهار كشور از سال 1992 میلادی آغاز میشود؛ زمانیكه ایران در رتبه 61 جهان قرار داشت، ژاپن 5 پله پائین تر از ایران بود؛ اما كره جنوبی در جایگاه 49 جا خوش كرده بود. عراق در آن سال رتبهای بهتر از 82 نداشت.
فیفا در ماه ژانویه 1992 نامه ای مینویسد به تمام ارگانها، نمایندگیها و فدراسیونها تا میزان علاقه مندی و سرمایه گذاری برای رشد در رنكینگ و رسیدن به سطح استانداردهای جهانی را اعلام كند. این یك فرصت بزرگ برای جهش كشورها و رسیدن به رتبهای قابل توجه محسوب میشد. در آن سال فقط ژاپن با اختصاص مبلغی قابل توجه، از فیفا خواست تا ضمن ارسال بازرسان خود، سطح آنها را با ارائه برنامهای منسجم مشخص كرده و بالا ببرند.
تاثیر این اقدام در جولای همان سال مشخص شد؛ بدین شكل كه ایران در رتبه 54 قرار گرفت و ژاپن با صعودی چشمگیر، به رتبه 43 جهان رسید. كره جنوبی پیشرفت خوبی داشت و خود را به رتبه 36 جهان رساند. در این میان عراق به خاطر تاسیس 18 آكادمی با هزینه دولت، به رتبه 57 جهان دست یافت.
از این بعد، شاهد افت عجیب فوتبال ایران هستیم؛ جنگی نابرابر میان ایران و عراق است كه ناخودآگاه منحنیهای رشد را دستخوش تغییرات زیادی میكند. كره و ژاپن با جدایی از ایران، بار خود را بسته و به سمت رتبههای بهتر جدول میروند.
فاصله فوتبال ایران با شرق دور، روز به روز افزایش پیدا میكند؛ به طوریكه 5 ژوئن سال 1996 رتبه این تیم در جهان 122 است. حال آنكه ژاپن در پله 26 و كره در پله 51 جهان ایستادهاند. به راستی علت این افت شدید چیست؟
آنطور كه در علل كارشناسی شده فیفا ثبت است، مسائل مهمی كه در زیر به آنها اشاره شده، باعث افت شدید فوتبال ایران شدهاند.
1- نداشتن مدیریت صحیح در ورزش به خصوص در مقوله باشگاهداری
2- گزارش بسیار منفی بازرسان فیفا از وضعیت و امكانات باشگاههای معتبر ایران از قبیل كیفیت چمن، بدنسازی، ورزشی، روان شناسی و ...
3- كسب نتایج بسیار ناامید كننده در سطح ملی
پیروزی معروف ایران مقابل كره جنوبی با آن 6 گل معروف، باعث شد تا فیفا نگاهی تازه به این كشور بیندازد؛ نگاهی نوین كه باعث شد به یك باره از رتبه 122 كه بدترین رتبه تاریخ فوتبال ایران در فیفا است، به 57 صعود كند.
آیا حضور در جام جهانی، جام ملتها یا یك پیروزی پرگل میتواند فوتبال یك كشور را تا این حد در رنكینگ فیفا پررنگ كند؟ قطعا فاكتورهای دیگری در این میان وجود دارند كه باعث شدهاند فیفا، آنها را با نگاهی دیگر مورد ارزیابی قرار بدهد.
اول جولای سال 1996 فوتبال عراق به بدترین روزهای تاریخ خود رسید. این كشور به رتبه 139 تنزل پیدا كرد.
صعود 50 پله ایران بلافاصله شكسته شد و كارشناسان این موفقیت مقطعی را حاصل یك شوك مدیریتی یا شانس دانستند. ایران باز هم افت كرد و تا 1997 روزهای تلخی را تجربه كرد. این برای اولین بار بود كه فوتبال ایران پائین تر از عراق در رنكینگ جای میگرفت؛ ایران به رقم 87 قناعت كرد و این در حالی بود كه ژاپن خود را به رتبه 16 می رساند. علت رشد منطقی فوتبال ژاپن از دید فیفا در 4 مقوله مهم خلاصه میشود.
* سرمایه گذاری صنایع بزرگ اتومبیل و ... در بخش خصوصی به عنوان حامیان مالی
* ارتباط گسترده با فیفا در بخش آموزش و انتقال اطلاعات جدید و مورد استفاده
* توجه گسترده و حرفهای رسانهها و مطبوعات ژاپن و برگزاری كلاسهای آموزشی خبرنگاری ورزشی و فوتبال
* كسب نتایج مثبت در سطح باشگاهی و ملی
پس از آن، ایران دیگر به رتبه عجیب 87 نرسید و همواره در حال صعود بود؛ اما میشود اینطور نتیجه گرفت كه هرگز نخواست حق خود را از رنكینگ بگیرد.
جنگ شدید 3 فوتبال مطرح آسیا كره، ژاپن و ایران در سال 1999 دیدنی بود. ایران در رتبه 27، ژاپن 20 و كره جنوبی 17 جهان؛ این فوق العاده بود و خیلی از كارشناسان هنوز هم در تحلیلهای خود از آن سالها به عنوان سالهای خوش یاد میكنند. این صعود ارزشمند باز هم ادامه پیدا كرد.
گویا ایران سر همراهی دو رقیب خود را نداشت و كره و ژاپن با سرعتی تحسین برانگیز پیش میرفتند تا جاییكه فوتبال ژاپن به رتبه 9 و كره به رتبه 20 رسید. ایران همچنان حوالی رتبههای 40 تا 50 حركت میكرد.
سال 2000 سال انتقام ایران از شرق دور بود. ایران خود را به رتبه 43 رنكینگ جهان رساند و ژاپن با افتی شدید، به رتبه 58 رسید.
پیشرفت عجیب عراق از همین سال آغاز شد تا جاییكه در سال 2002 عراق به رتبه 50 رسید. این برای فدارسیون این كشور یك پیروزی ارزشمند محسوب میشد.
جام جهانی 2002 كه به صورت مشترك میان كره جنوبی و ژاپن برگزار میشد، برای رشد این دو كشور به خصوص كره، فرصتی بسیار مناسب بود؛ اما پس از آن دیگر جهش جدی از این دو كشور در رنكینگ ندیدیم.
جنگ در عراق فوتبال این كشور را در ابتدای سال 2006 به رتبه نگران كننده 74 و سپس 94 رساند؛ اما قهرمانی در آسیا همه چیز را عوض كرد. آسیا مجبور شد با عینكی جدید، فوتبال عراق را زیر نظر بگیرد. در ابتدای سال 2007 ایران بالاتر از ژاپن و كره جنوبی بود؛ اما افت ایران از رتبه 32 به سمت رتبه 47 باعث شد ژاپن بار دیگر قطب برتر آسیا باشد.