تابلو هنرهای تجسمی ایران كامل شد
حركت قلم‌موی حبیب‌الله صادقی بر بوم هنرهای تجسمی كه این روزها هر روز نقش تازه‌ای را به رخ می‌كشد، با اعلام برگزاری یك جشنواره دیگر، كامل شد.
حالا این تابلو با 8 دوسالانه و یك جشنواره بین‌المللی كه از سال آینده به جمع جشنواره‌های فجر اضافه خواهد شد، آماده حضور در عرصه رقابت جهانی است، اما هنوز هم حضور هنرهای تجسمی ایران در رویدادهای بین‌المللی جهان، به سختی و هر از گاهی اتفاق می‌افتد.
اتفاقی كه اگرچه مانع دیدن تلاش‌های پیگیرانه مدیر كل دفتر امور هنرهای تجسمی وزارت ارشاد نمی‌شود، اما فقدان حلقه مفقوده این زنجیره زیبا را بیش از پیش یادآوری می‌كند.
حبیب‌الله صادقی در نشست تخصصی مدیران اداره كل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان‌ها، وقتی كه درباره برنامه‌های تدارك دیده به مناسبت پیروزی انقلاب اسلامی حرف می‌زد، گفت: «كاری كه در حوزه تجسمی صورت می‌گیرد به امكانات بستگی ندارد بلكه به خلاقیت و ایده بستگی دارد و باید هنر را در كنار مردم تعریف كرد، برگزاری مراسم تنها در یك روز است و باید اندیشید كه در این یك روز چه كارهایی باید انجام داد.»
این البته مقدمه‌ای بود كه نهایتاً رسید به اینجا: «نخستین جشنواره بین‌المللی هنرهای تجسمی فجر در سال آینده برگزار خواهد شد و برای این كار دبیرخانه دائمی نیز در موزه هنرهای معاصر تشكیل شده است».
با این وصف می‌توان امیدوار بود كه سال آینده حتما یك جشنواره دیگر به جمع جشنواره‌های فجر اضافه می‌شود؛ جشنواره فیلم، جشنواره تئاتر، جشنواره موسیقی، جشنواره شعر و حالا جشنواره هنرهای تجسمی.
احیای دوسالانه‌ها
این اتفاق اما وقتی معنادارتر می‌شود كه حركت شتابان حبیب‌الله صادقی را در 2 سال گذشته برای برگزاری جشنواره‌ها و دوسالانه‌های این عرصه در نظر داشته باشیم.صادقی كه حضورش در موزه هنرهای معاصر و سپس مركز هنرهای تجسمی، كوبنده و توفنده آغاز شد، از همان ابتدا نشان داد كه با توپ پر آمده است.
درست یك هفته پیش از انتصاب، قانون معروف نیم درصد از قوانین حمایتی كشور حذف شد.
این قانون به نهادهای دولتی اجازه می‌داد نیم درصد از بودجه جاری‌شان را صرف خرید آثار تجسمی كنند و صادقی از حذف آن‌چنان برآشفت كه گفت: «اگر لازم باشد به مجلس می‌روم و نمایندگان را قانع می‌كنم و...»
اگرچه صادقی به مجلس نرفت و قانون هم حذف شد و آبی هم از آب تكان نخورد، اما رئیس جدید مركز هنرهای تجسمی توانست با برگزاری منظم دوسالانه‌های نامنظم این حوزه، بازار را تكان دهد و این امید را زنده كند كه اساساً هنرمندان هنرهای تجسمی ایران، نیازی به آن نیم درصد ندارند.
فرح اصولی درباره عملكرد صادقی می‌گوید: «صادقی آدم بلندپروازی است كه خواسته‌های زیادی دارد و برای رسیدن به آنها تلاش زیادی نیز می‌كند. به ویژه آنكه این تلاش‌ها در چند جهت صورت می‌گیرد؛ اول خود هنرهای تجسمی و فعالیت‌های مربوط به آن و دوم هنرمندان این عرصه و موارد رفاهی آنان، نظیر بیمه و حقوق و... اما اینكه چقدر دستش باز است و امكانات و بودجه دارد یا در كارش دخالت نمی‌شود و... نمی‌دانم.»
هرچند كه صادقی موفقیت در این عرصه را بیش از امكانات، به ایده متصل كرد، ولی آنچه در این 2 سال روی داده، بیش از ایده‌های جدید، اجرای مناسب همان ایده‌های قدیمی بوده است.
تهرانی، ایرانی یا جهانی
تمام این ماجرا تا اینجا یعنی كار در تهران. اتفاقاً مدیران شهرستانی از نبود دفتر هنرهای تجسمی و تأخیر در تدوین اساسنامه این كار در استان‌ها گلایه كردند. صادقی گفت: «بعد از پایان دوسالانه نقاشی، این اساسنامه تدوین خواهد شد.»علاوه بر این، مدیران استان‌ها از صادقی خواستند تا آثار هنری هنرمندان شهرستان نیز مورد حمایت مالی و معنوی دفتر قرار گیرد.
صادقی گفت: «قرار است در آینده نمایشگاه ادواری برگزار كنیم و همچنین شناسایی هنرمندان شهرستانی از دیگر كارهای دفتر است كه به یك مكانیزم عملی احتیاج دارد و این كار تا آخر سال انجام خواهد شد. »
فرح اصولی می‌گوید: «تمركز آقای صادقی بر بخش ملی است كه البته خوب است، اما شاید بهتر است به شهرستان‌ها توجه بیشتری شود؛ به‌خصوص شهرهایی مثل اصفهان كه یكی از شهرهای فعال در حوزه نقاشی است.»
اما بحث به اینجا ختم نمی‌شود. تا كنون آنچه انجام شده است، به تمامی تلاش برای حضور هنرمندان خارجی در ایران و برگزاری دوسالانه و نمایشگاه و جشنواره‌های منظم و آبرومند بوده است كه البته با موفقیت نیز انجام شده، اما آیا این كافی است؟
فرح اصولی: «آنچه در 2 سال گذشته اتفاق افتاده این است كه شركت نقاشی ایران در بی‌ینال‌های خارجی عملا منتفی شده است. در حالی كه این بسیار مهم است. وقتی اثری در بی‌ینال‌های مهم جایزه می‌گیرد یا مورد توجه قرار می‌گیرد، بی‌نهایت بر شناساندن هنر ایران اثر مطلوب می‌گذارد.»
و ادامه می‌دهد: «در مجسمه‌سازی و به ویژه كاریكاتور وضع بهتر است، اما در نقاشی ما پیش از این 2 سال، 6-5سال بود كه به صورت جدی و مستمر در نمایشگاه‌های خارجی شركت می‌كردیم و به جاهای خوبی نیز رسیده بودیم. 2 بار در بی‌ینال ونیز و شارجه شركت كردیم و در مجموع، حركت خوبی شروع شده بود. اما در این 2 سال، عملا فقط یك بار در داكای اندونزی حاضر بودیم و یك بار هم در بی‌ینال چین كه البته جایزه هم گرفتیم.»
با این وصف، به‌نظر می‌رسد گام بعدی حبیب‌الله صادقی، تنها به یك سو خواهد بود: فتح نمایشگاه‌ها و حراج‌های جهانی.
بخش خصوصی و دولت
فرح اصولی شركت ایران در نمایشگاه‌های خارجی معتبر و نیز حراج‌های شناخته‌شده را بیش از هر چیز برای دستیابی به جایگاه واقعی هنر ایران ضروری می‌داند و می‌گوید: «نمایشگاه و حراج از 2 جهت مهم است؛ اول از نظر اقتصاد هنر و دوم، مسئله اعتبار و حیثیت جهانی. الان كارهای ایرانی در حراج‌هایی چون ساتبی انگلستان و كریستی دوبی به موقعیت خوبی رسیده‌اند و فروش خوبی دارند، اما اینها همه توسط گالری‌ها و بخش خصوصی رخ می‌دهد و دولت هیچ كمكی نمی‌كند.»منبع : همشهری
