تبیان، دستیار زندگی
بهترین دارو یا ایهاالذین امنوا اطیعوالله واطیعوا الرسول واولی الامر منكم فان تنازعتم فی شئ فردوه الی الله والرسول ... ( نساء/59) ای كسانی كه ایمان آورده اید از خدا اطاعت واز رسول والوالامر خویش فرمان برید وچون در امری اختلا...
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

تفسیر آیات قرآن در نهج البلاغه(2)


بهترین دارو

یا ایهاالذین امنوا اطیعوالله واطیعوا الرسول واولی الامر منكم فان تنازعتم فی شئ فردوه الی الله والرسول ...( نساء/59)

ای كسانی كه ایمان آورده اید از خدا اطاعت واز رسول والوالامر خویش فرمان برید وچون در امری اختلاف كردید به خدا و پیامبر رجوع كنید ...

حضرت امیر در نامه ای كه فرامین خود را به مالك اشتر كه امارت مصر وتوابع آن را در دست داشت فرستاد این آیه را تفسیر نموده است كه :

واُردد الی الله ورسوله ما یضلعك من الخطوب و یشتبه علیك من الامور... و تطلب به الدنیا(1)

چون كاری بر تو دشوار گردد و شبهه آمیز شود در آن كار به خدا و رسولش رجوع كن. زیرا خدای تعالی به قومی كه دوستدار هدایتشان بود، گفته است:" ای كسانی كه ایمان آورده اید از خدا اطلاعت كنید و از رسول و الوالامرخویش فرمان برید و چون در امری اختلاف كردید اگر به خدا و روز قیامت ایمان دارید به خدا و پیامبر رجوع كنید."

رجوع به خدا، گرفتن محكمات كتاب اوست و رجوع  به رسول، گرفتن سنت جامع اوست، سنتی كه مسلمانان را گرد می آورد و پراكنده نمی سازد. و برای داوری در میان مردم، یكی از افراد رعیت را برگزین كه در نزد تو برتر از دیگران بود. از آن كسان كه كارها بر او دشوار نمی آید و از عهده كار قضا بر می آید. مردی كه مدعیان با ستیزه و لجاج ، رأی خود را بر او تحمیل نتوانند كرد و اگر مرتكب خطایی شد، بر آن اصرار نورزد و چون حقیقت را شناخت در گرایش به آن درنگ ننماید و نفسش به آزمندی متمایل نگردد و به اندك فهم، بی آنكه به عمق حقیقت رسد، بسنده نكند. قاضی تو باید، از هر كس دیگر موارد شبهه را بهتر بشناسد و بیش از همه به دلیل متكی باشد و از مراجعه صاحبان دعوا كمتر از دیگران ملول شود و در كشف حقیقت، شكیباتر ازهمه باشد و چون حكم آشكار شد، قاطع رأی دهد. چرب زبانی و ستایش به خود پسندیش نكشاند، از تشویق و ترغیب دیگران به یكی از دو طرف دعوا متمایل نشود. چنین كسان اندك به دست آیند، پس داوری مردی چون او را نیكو تعهد كن و نیكو نگهدار، و در بذل ما به او، گشاده دستی به خرج ده تا گرفتاریش برطرف شود و نیازش به مردم نیفتد. و او را در نزد خود چنان منزلتی ده كه نزدیكانت درباره او طمع نكنند ودر نزد تو از آسیب دیگران در امان ماند .

در این كار نیكو نظر كن كه این دین در دست بدكاران اسیر است .از روی هوا وهوس در آن عمل می كنند و آن را وسیله طلب دنیا قرار داده اند .

حضرت علی علیه السلام در خطبه ای دیگر در نكوهش خوارج در بحث انتخاب حكم می فرماید :

انا لم نحكم الرجال و انما حكمنا القرآن وهذا القرآن انما هوخط مستور بین الدفتین لا تنطق بلسان ولابدله من ترجمان ...

فنحن اولاهم به .(2)

ما مردان را حكم قرار ندادیم بلكه قرآن را حكم قرار دادیم . و این قرآن خطی است نوشته شده كه در میان دوجلد جای دارد. به زبا ن سخن نمی گوید نیازمند ترجمانی است ومردان ترجمانی كنند و ما برترین مردم بر این کاریم . هنگامی كه آن قوم ما را دعوت كردند كه قرآن را حكم قرار دهیم از آنگونه مردم نبودیم كه از كتاب خدا رویگردان شویم . كه خدای تعالی فرموده است :"اگر در چیزی خصومت كردید آن را به خدا و پیامبرش بازگردانید." بازگردانیدن به خدا این است كه بر طبق كتاب او داوری كنیم و بازگردانیدن به رسول خدا این است كه سنت او را بگیریم. پس اگر از روی حقیقت به كتاب خدا داوری شود، ما از دیگر مردم بدان سزاوارتریم . و اگر به سنت رسول خدا داوری شود، ما از ایشان اولاتریم.


در امان بودن زیان كاران از كیفرالهی

... فلا یأمن مكرالله الاّ القوم الخاسرون( اعراف/99)

... كسی از كیفر خدا در امان نیست مگر زیان كاران.

و قال علیه السلام: لا تامنن علی خیر هذه الامة عذاب الله لقوله تعالی:" فلا یامن مكرالله الا القوم الخاسرون"...(3)

امام علیه السلام فرمود كه : بر بهترین كسان این امت هم از عذاب خدای ایمن مباش، زیرا خدای تعالی می فرماید:" از مكر خداوند جز زیانكاران ایمن نیستند."


ابزار امتحان الهی

... واعلموا انما اموالكم و اولادكم فتنة...( انفال /28)

... بدانید كه مال و فرزندان ابزاری برای آزمایش شما است.

حضرت امیر علیه السلام در مورد ابزار امتحان وخود فتنه می فرماید كه: وقال علیه السلام :لا یقولن احداكم اللهم انی اعوذ بك من الفتنه لانه لیس احد الا وهو مشتمل علی فتنه ... ویكره انثلام الحال(4)

حضرت امیرعلیه السلام فرمود: كسی از شما نگوید كه خداوندا پناه می برم به تو از آزمایش زیرا هیچكس نیست مگر آنكه به نحوی به آزمایش گرفتار است ولی اگر كسی خواهد كه به خدا پنا ه جوید از او بخواهد كه از آزمایشهای گمرا ه كننده اش پناه دهد خدای سبحان می فرماید: بدانید كه داراییها و فرزندان شما وسیله آزمایش شمایند"معنی آن است كه خداوند بندگانش را به اموال و اولاد می آزماید تا معلوم دارد كه چه كسی به روزی او ناخشنود است وچه كسی خشنود هر چند خداوند به آنها از خود آنها آگاهتر است ولی برای آن است كه كارهای مستحق ثواب را از كارهایی كه در خور عقاب است معلوم دارد زیرا برخی فرزند پسر را دوست دارند وآنان را از دخترخوش نیاید. بعضی بارور ساختن مال را می پسندند واز كاهش آن ناخشنودند .


پی نوشتها:

1- نامه 53، ص 331.

2- خطبه 125، ص 123.

3- كلمات قصار 377.

4- كلمات قصار93.

مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.