خانه های تاریخی معروف استان قم
در قسمت قبل قلعه های معروف استان قم معرفی شد. اینك در ادامه می خوانیم ...
خانه حضرت امام خمینی ( ره )
خانه حضرت امام خمینی (ره ) در شهر قم ، ساختمان دو اشكوبه ( طبقه ) و بسیار ساده ای است كه از زیرزمین و طبقه همكف تشكیل شده است . حیاط ساختمان در قسمت جنوبی قرار گرفته و در شمال ، شرق و غرب آن فضاهای سرپوشیده قرار دارد. استقرار فضاها به گونه ای است كه پلكان میانی ، ساختمان را به دو بخش بیرونی از سمت شرق و اندرونی درسمت غرب تقسیم می كند. تالار سمت شرق محل سخنرانی حضرت امام ( ره ) در دهه های گذشته بود.از شواهد ساختمانی ومعماری بنا پیدا است كه تاریخ ساخت آن به اوایل سده حاضر باز می گردد. بنا درحدود سال 1335 شمسی توسط حضرت امام خمینی ( ره ) خریداری و تا سال 1343 توسط معظم له مورد استفاده بوده است .
روزانه بازدید كنندگان فراوانی از سراسر جهان به عنوان یادمان تبرك شده از سوی حضرت امام خمینی ( ره ) ، از این بنا بازدید می كنند.
خانه حاج علی خان زند
خانه حاج علی خان زند درمركز بافت قدیمی شهر قم معروف به محله " چهار مردان " در كوچه " گذرقلعه " قرار دارد . با توجه به فرم و مصالح به كار رفته ، ساختمان متعلق به اواخر قاجار یعنی حدود 130 سال پیش است . ورودی بنا شامل سر در كوتاه با نمای روكار آجری و بندكشی است كه در قسمت پیشانی ، اشكال هندسی و تزیینات نازك كاری دارد و از طریق دالانی در جبهه جنوبی به حیاط مركزی ( میانسرا) ارتباط می یابد.این عمارت شامل سه بخش است . شاه نشین تابستانی با بادگیر منفرد كه به زیرزمین راه دارد و در جبهه شرقی واقع است . شاه نشین زمستانی كه فضای بیشتری را در بر می گیرد و در جبهه شمال واقع شده و بخش سوم ، مخصوص خدمه كه در جبهه غربی جای دارد .
بنا دارای ستون ها ی سنگی با سرستون تزیینی در ایوان شمالی وشرقی وآجر كاری در درهای چوبی است . خانه زند درسال 1379 در فهرست آثار ملی به ثبت رسید ودر اختیار میراث فرهنگی استان قم قرار گرفت و در سال 1380 مرمت اساسی شد .
خانه حاج قلی خان
دراین خانه تاریخی بخشی از اداره میراث فرهنگی قم مستقر شده است . بنای این عمارت از اواخر دوره قاجار به جای مانده است ، اما اتاق ها و فضاهای جنوبی كه قدیمی ترین بخش بنا است ، قدمتی بیش از 120 سال دارند . دو بادگیر و ستون های سنگی ایوان های شمالی و شرقی و پنج دری های چوب گردو از خصوصیا ت بارز بنا به شمار می رود.
خانه ملا صدرا (حكیم باشی)
خانه ملا صدرا در كهك ، یادگاری بازمانده از دوران سكونت این حكیم در قم است . خانه ملاصدرا در منتهی الیه غرب روستای كهك درمحله چال حمام واقع است و پیرامون آن را خانه های روستایی با بافت معماری مناطق گرمسیری احاطه كرده اند. پلان اصلی بنا شبستانی است چلیپایی (چهار صفه ) كه گرداگرد آن را در چهار گوشه ، طبقه همكف واول ، حجره ها و اتاق هایی در بر گرفته اند.متأسفانه قسمت اعظم بنا تخریب شده واز هشت اتاق پیرامون شبستان تنها یك اتاق باقی مانده است . دو اتاق دیگر طی تعمیرات سال 1377 شمسی بازسازی شد.
تزیینات بنا شامل گچبری شبه سجاده ای و مشبك های گچی در نورگیرهاست . در شرق خانه قنات نسبتاً پرآبی وجود دارد كه جزیی از مجموعه خانه ملا صدرا محسوب می شود.
برخی دیگر از خانه های تاریخی شهر قم عبارت اند از :
خانه آیت الله حائری درخیابان طالقانی ؛ قاجاری ، خانه یزدان پناه درخیابان 19 دی ( باجك) ؛ قاجاری ، خانه سید باقر روحانی جنب مسجد گذر قلعه ؛ قاجاری ، خانه توكلی در خیابان طالقانی ؛ قاجاری ، منزل سید حاجی روحانی روبه روی مسجد امام صادق ( ع ) ؛ قاجاریه و منزل شاكری در خیابان طالقانی از دوره قاجاریه باقی مانده است .
