درمان کم کاری مادرزادی تیروئید
خوشبختانه، اگر این بیماری زود تشخیص داده شود، درمانش فقط با خوردن قرص خوراکی لووتیروکسین انجام میگیرد که بر اساس وزن نوزاد، پزشک مقدار مصرف این قرص را تعیین میکند.
عدم درمان به موقع این بیماری چه عواقبی ممکن است داشته باشد؟
بهترین زمان درمان این بیماری روزهای اول تولد، به خصوص تا شش هفتگی میباشد. وقتی که زمان درمان به تعویق افتد، ضریب هوشی نوزاد کم میشود و هر چقدر که درمان زودتر شروع شود، ضریب هوشی بیشتر به مقدار طبیعی نزدیک خواهد بود. به عنوان مثال اگر درمان را بعد از 3 ماهگی شروع کنیم، در نتیجه ضریب هوشی طبیعی را نخواهیم داشت، مگر اینکه کمکاری مادرزادی تیرویید خیلی شدید نبوده باشد. موارد شدید کم کاری مادرزادی تیرویید و یا درمان بعد از 3 ماهگی نوزاد، منجر به عقب ماندگی ذهنی میشود.
در نتیجه، عقب ماندگی ذهنی و اختلال رشد مهمترین عوارض عدم درمان به موقع در این بیماری میباشد.
آیا بعد از درمان این بیماری، امکان عود مجدد وجود دارد؟
اگر ثابت شود که کم کاری مادرزادی تیرویید به علت نبودن غده تیرویید است و در واقع پزشک تشخیص داده باشد که کمکاری تیرویید موقتی نیست، در این گونه موارد درمان تا آخر عمر باید ادامه داشته باشد و در نتیجه هیچوقت مصرف دارو را نباید قطع کرد، ولی در صورتی که تشخیص کم کاری مادرزادی تیرویید داشته باشند، باید تا 3 سال درمان شوند.
در سال اول، هر یک تا سه ماه و در سال دوم، هر سه ماه یک بار آزمایش تیرویید تکرار میشود تا مقدار دارو در حد مناسب نگه داشته شود. اگر همکاری والدین صحیح باشد با درمان، آزمایشات به حد طبیعی میرسد.
در بچههایی که نتایج آزمایش تیرویید در طول درمان، هیچوقت به حد طبیعی نرسد، باید دارو را تا آخر عمر ادامه داد، ولی بچههایی که در طول سه سال اول درمان، نتیجه آزمایش تیرویید و رشدشان خوب باشد، در 3 سالگی به مدت 6 هفته درمان را قطع میکنیم و اگر با قطع درمان، آزمایش آنها به سمت کم کاری تیرویید پیش رفت، میبایستی تا آخر عمر درمان را ادامه داد و اگر در 3 سالگی با قطع درمان، آزمایشها در حد طبیعی باقی ماند، کم کاری، موقتی تلقی میشود و دیگری نیازی به درمان نمیباشد، مگر این که توسط پزشک تشخیص داده شود و دوباره مشکلات و علایم دیگری به سمت این بیماری وجود داشته باشد.
حتماً کم کاری مادرزادی تیرویید باید تا 3 سالگی درمان شود، مگر این که تشخیص داده شود که موقتی است. عقب ماندگی ذهنی و اختلال رشد مهمترین عوارض عدم درمان به موقع در این بیماری میباشد. در این زمینه ارتباط پزشک با بیمار و والدین آنها، عامل مهمی در تعیین پیش آگهی برای این بیماران میباشد.
آیا راهی برای پیشگیری از این بیماری وجود دارد؟
در مورد کم کاری مادرزادی تیرویید، اگر علت، کمبود ید باشد، با دادن ید به مادران قبل از بارداری، قابل پیشگیری میباشد، ولی در مواردی که علت، نبودن غده تیرویید است پیشگیری وجود ندارد.
برای مادری که تست حاملگی مثبت دارد، نمیتوان ید رادیواکتیو تجویز کرد و یا داروهایی که ایجاد کم کاری در نوزاد میکنند، زیرا میتواند باعث کم کاری تیرویید در جنین شود. به یاد داشته باشید که تشخیص به موقع از اهمیت خاصی جهت پیشگیری از عوارض برخوردار است. خوشبختانه در برنامههای وزارت بهداشت پیشنهاد شده که برنامه غربالگری برای نوزادان انجام شود.
آیا در درمان این بیماری با مشکلاتی مواجه هستید؟
خوشبختانه چون برای درمان این بیماران، داروهای مناسب در کشور موجود است، با مشکل خاصی مواجه نیستیم و در واقع باید پدر و مادر برای درمان بهتر، بیشترین کمک را کنند و در ماههای اول هر یک تا دو ماه و بر اساس توصیه پزشکان جهت آزمایش تیرویید اقدام نمایند و بلافاصله بعد از مشاهده اولین علایم، حتماً پزشک را در جریان بگذارند.
شرط درمان موفق، ارتباط بین پزشک و والدین این بچهها میباشد.
دکتر زهرا رضوی-متخصص کودکان و نوزادان
فوق تخصص غدد درونریز اطفال
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی همدان
* مطالب مرتبط: