مگر دانش‌آموز هم معتاد می‌شود؟
وزیر آموزش و پرورش: «من به صراحت اعلام می‌كنم كه محیط مدارس از نظر فرهنگی و تربیتی یك محیط كاملا امن است و هیچ دانش‌آموزی در این محیط دچار گرفتاری‌ای مثل اعتیاد نمی‌شود».
یك كارشناس ستاد مبارزه با مواد مخدر مدعی است: «30هزار دانش‌آموز معتاد در كشور وجود دارد و متاسفانه اغلب دانش‌آموزان در مقطع دبیرستان مواد مخدر جدید از نوع شیشه و كراك را می‌شناسند؛ در حالی كه مسئولان در این زمینه اطلاعات كمی دارند».
و این‌طوری قال راه می‌افتد؛ یكی آمار می‌دهد، آن یكی تكذیب میكند و این چرخه ادامه پیدا میكند تا زمانی كه همه احساس خستگی كنند و سكوت حكمفرما شود! بعد هم این سكوت یك مدتی می‌ماند تا همه مشكل را فراموش كنند و این‌طوری می‌شود كه مشكل بزرگ‌تر می‌شود؛ ما هم كه همه خوابیم!
داستان اظهارنظر جدید وزیر آموزش و پرورش درباره پاك بودن محیط مدارس و اینكه امكان معتاد شدن بچه‌ها در مدرسه وجود ندارد هم بدجوری شبیه داستان تكراری تكذیب و سكوت است؛ در حالی كه بیشتر كارشناسان متفق‌القول‌اند كه سن اعتیاد در كشور پایین آمده و جوان‌ها و به‌خصوص دانش‌آموزان به خاطر سادگی و خوش‌باوری و صدالبته كنجكاوی، خیلی زودتر می‌توانند گرفتار معضلی به اسم اعتیاد شوند.
مشكل مطرح شده، اما آموزش و پرورش همچنان نمی‌خواهد زیر بار آن برود و حتی تمام راه‌ها را برای انجام تحقیقات بیشتر بسته است. این قضیه سوژه روز جامعه ما و بحث داغ اظهارنظرهای این طرف و آن طرف و همچنین سوژه همین پرونده‌ای است كه دارید می‌خوانید.
حقیقت این است كه هیچ آمار درست و درمان و قابل استنادی از تعداد دانش‌آموزان معتاد در ایران وجود ندارد یا هنوز به بیرون درز نكرده و برای همین هم مسئولان آموزش و پرورش می‌توانند به راحتی ادعا كنند كه محیط مدارس كاملا امن است.
به یك نمونه توجه كنید: «این 30هزار نفر در خارج از محیط مدرسه یا مثلا در محل اشتغال خود معتاد شده‌اند؛ برای همین اعتیاد آنها ارتباطی به مدرسه‌شان ندارد». وزیر آموزش و پرورش می‌گوید حتی اگر آمار 30هزار معتاد در سنین دانش‌آموزی فرضا صحت داشته باشد، نباید آنها را دانش‌آموز به حساب آورد چون این كار افكار عمومی را نگران میكند؛ «آن وقت همه با خودشان فكر می‌كنند كه مبادا فرزند ما هم در مدرسه دچار اعتیاد شود و نكند این نابسامانی در مدارس شایع باشد».
خیلی گیج نشوید. منظور آقای وزیر این است كه به هر معتاد زیر 18سال نباید گفت دانش‌آموز؛ ضمن اینكه فرشیدی تاكید میكند كه اینها هرگز در مدرسه معتاد نشده‌اند.
این فقط وزیر نبود كه فضای مدارس را پاستوریزه توصیف می‌كرد؛ «هیچ مدركی در دست نیست كه همه افراد معتاد شده در سن تحصیل، در مدرسه معتاد شده باشند و از این طریق قصوری از جانب آموزش و پرورش رخ داده باشد».
دكتر ضیاءالدین – مدیر كل دفتر سلامت و آسیب‌های اجتماعی آموزش و پرورش – به این هم بسنده نكرد و در مصاحبه مطبوعاتی‌اش، بقیه دستگاه‌ها را هدف گرفت؛ «بعضی از دوستان برای اینكه كوتاهی در انجام وظایف خود را حتی با در اختیار داشتن بودجه لازم برای پیشگیری از اعتیاد انكار كنند، این غفلت را به آموزش و پرورش نسبت می‌دهند».
آقای دكتر بعد رفت سراغ آمار و ارقام و درباره اینكه چرا آمار درست و حسابی از تعداد دانش‌آموزان معتاد وجود ندارد حرف زد؛ «آموزش و پرورش كه نمی‌تواند همه 14میلیون دانش‌آموز را نسبت به ایدز و اعتیاد مورد آزمایش قراردهد.
وظیفه ما پیشگیری است و ما با قاطعیت اعلام می‌كنیم كه تاكنون این وظیفه را به خوبی انجام داده‌ایم». اشاره او به آموزش‌هایی است كه این وزارتخانه مدعی است به دانش‌آموزان تحت پوشش داده؛ «ما به صراحت می‌گوییم كه بیش از 50 درصد دانش‌آموزان كشور آموزش پیشگیری از اعتیاد و ایدز دیده‌اند».
و این در حالی است كه چندی قبل ستاد مبارزه با موادمخدر مدعی شده بود كه تنها 5 درصد دانش‌آموزان، تحت پوشش این آموزش‌ها بوده‌اند. این ستاد حتی جزوه‌هایی را با عنوان «مهارت‌های زندگی» آماده كرده بود كه آموزش و پرورش زیر بار چاپ آنها نرفت؛ «ما فیلترهایی برای چاپ جزوات آموزشی و توزیع آنها در مدارس داریم. به اعتقاد ما این جزوات برای بچه‌ها بدآموزی دارد». و این‌طوری شد كه امسال هم مثل سال‌های قبل فقط جزوات پیشگیری از ایدز همراه كتاب زیست سال اول دبیرستان چاپ شد و به مدرسه‌ها رفت.
ما را راه نمی‌دهند
طبق تحقیقی كه سال 83 در یكی از معروف‌ترین مؤسسه‌های تحقیقاتی در زمینه اعتیاد در كشور انجام شد، 5 درصد دانش‌آموزان راهنمایی و دبیرستان‌های تهران حداقل یك بار مصرف موادمخدر را تجربه كرده‌اند.
این تحقیق روی یك جامعه هزار نفری انجام شده و بنا به گفته رئیس مؤسسه مذكور نتایج آن قابل تعمیم به زمان كنونی هم هست. وی با اشاره به بررسی‌های انجام شده در زمینه شیوع مصرف مواد بین دانش‌آموزان می‌گوید: «متاسفانه آموزش و پرورش در یك سال اخیر از انجام تحقیقات مشابه در محیط مدارس جلوگیری میكند؛ بنابراین ما حتما برای توزیع پرسشنامه بین دانش‌آموزان دچار مشكل می‌شویم».
و این مشكلی است كه تقریبا همه كارشناسان در زمینه اعتیاد جوانان با آن مواجه هستند. آنها می‌گویند كه آموزش و پرورش همه راه‌ها را برای انجام تحقیقات جدید بسته است. این مسئله را مدیر كل امور اجتماعی استانداری تهران هم تصدیق میكند و می‌گوید: «هر چند مسئولان وزارت آموزش و پرورش در مقابل هرگونه پرسشی در زمینه پیشگیری از اعتیاد مدعی می‌شوند كه در حال اجرای 7 - 6 طرح مختلف هستند اما خروجی اقدامات آنها نشان می‌دهد كه معضل اعتیاد در مدارس روز به روز خود را بیشتر نشان می‌دهد».
و با همین توجیه است كه او می‌گوید نمایندگان مجلس باید خواستار پاسخگویی وزیر آموزش و پرورش در این زمینه باشند.
و اما در آن طرف ماجرا، رئیس مركز آموزش مبارزه با موادمخدر هم درباره اوضاع نابسامان دسترسی دانش‌آموزان به مواد، هشدار می‌دهد: «هم‌اكنون از 10میلیون دانش‌آموز كشور، 13/7درصد آنها در معرض مستقیم اعتیاد قرار دارند».
سرهنگ سعادتی تأكید میكند كه آشنایی جوانان با موادمخدری مثل كراك بیشتر در دوره دبیرستان و گاهی هم در دوره راهنمایی صورت می‌گیرد و تبلیغ كلامی از طرف همكلاسی‌ها و هم‌سن و سال‌ها منجر به استفاده از آن می‌شود.
مدیر یكی از كلینیك‌های ترك اعتیاد مركز تهران هم معتقد است كه تعداد مراجعه‌كنندگان زیر18 سال به این مراكز در سال‌های اخیر بسیار بیشتر از گذشته است؛ طوری كه آنها ظرف 4 ماه گذشته حداقل 22 مورد معتاد به كراك داشته‌اند كه از طریق همكلاسی‌های خود گرفتار مصرف شده بودند.
یك آمار نه چندان موثق هم به نقل از ستاد مبارزه با موادمخدر وجود دارد كه می‌گوید 25 درصد معتادان، اعتیاد را از زمان مدرسه شروع كرده‌اند. این آمار را البته موسی‌الرضا ثروتی ـ عضو كمیسیون آموزش مجلس ـ هم تأیید میكند.
یك پایان‌بندی نه چندان امیدوارانه
خلاصه گزارش می‌شود اینكه الان هیچ‌كس نمی‌تواند وارد مدارس بشود و یك تحقیق درست و حسابی درباره اعتیاد دانش‌آموزان و میزان دسترسی آنها به موادمخدر انجام بدهد. نهادهایی هم كه به طور مستقیم با جریان سروكار دارند، عمرا آماری به بیرون نمی‌دهند! آموزش و پرورش هم كه یكسره زده توی كار تكذیب و تطهیر.
فقط این وسط می‌مانند بچه‌هایی كه هر روز با نمونه‌های جدید موادمخدر و با رنگ و لعاب‌های گول زنك‌تر مواجهند. و كدام یك از ما می‌توانیم بپذیریم كه مدارس ما در شرایط كنونی این‌قدر پاستوریزه هستند كه در آنها نه خبری از تبادل مواد مخدر باشد، نه مشروبات الكلی و نه سی‌دی‌های فلان و فلان.
راستی! یك واقعیت را یادمان رفت بگوییم؛ آنهایی كه سعی می‌كنند همیشه خوشحال بمانند، می‌گویند آمار اعتیاد در دانش‌آموزان افزایش نیافته؛ بله! آنها راست می‌گویند؛ وقتی كه دانش‌آموزان معتاد از مدرسه اخراج می‌شوند یا اینكه خودشان ترك تحصیل می‌كنند، آن‌وقت آمار بالا نمی‌رود؛ ولی آیا دلخوش كردن به این مسئله دردی را دوا میكند؟
منبع: همشهری جوان
