تبیان، دستیار زندگی
رابطه ایمان و تندرستى تا چه حد منطقى و متقاعد كننده‏اند؟ پژوهشگران پس از بررسى و مطالعه فراوان به روابطى میان تعهدات مذهبى و زندگى در دراز مدت دست‏یافته‏اند. از قانع كننده‏ترین آن‏ها مى‏شود موارد زیر را یادآورى كرد...
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

ارتباط سحرآمیز ایمان و درمان

ارتباط  ایمان و درمان

نوشته: ریدرز دایجست

ترجمه: ابوالفضل امیر دیوانى

دلایل منطقى

چگونه دعا و نیایش شفابخش‏اند؟

آیا دعاى سایران هم شفادهنده بیماران است؟

باور پزشكان

كارى نساخت ناله كزو خوش كنم دلى                       هان اى دعاى نیمه شبى، دست، دست تست

(ولى دشت‏بیاضى)

پندار همگان مبنى بر این‏كه ایمان و اعتقادات مذهبى قادرند در بهبود جسمى و روحى افراد ثمربخش باشند، پدیده جدیدى نیست. زیرا ما آشكارا شاهد بوده‏ایم كه ایمان قلبى و خالصانه كسى كه دچار یك بیمارى كشنده و مهلك است، چگونه توانسته جان او را به شیوه‏اى اعجازآمیز از مرگ حتمى برهاند. حتى بسیار مشاهده شده كه ایمان و اراده راسخ و استوار یك بیمار توانسته، به رغم دیدگاه پزشكان، او را چند سالى فزون‏تر زنده نگهدارد. پهنه‏اى كه دانش از پاسخش درمانده وناتوان است.

دكتر «دیل اى. میتوس‏» دانشیار پزشكى مركز پزشكى دانشگاه جورج تاون در واشنگتن دى سى مى‏گوید: «به عقیده من، مى‏توانیم ثابت كنم كه ایمان قوى به پروردگار، تاثیر مفیدى را داراست و اعتقاد مذهبى سالم و عبادت، قادرند حالات مردم را نیكوتر سازند.»

ایمان به انسان امید مى‏بخشد و سبب تسلط وى بر خویشتن مى‏شود، به طورى كه قادرست تنیدگى و فشارهاى روحى را تا سر حد امكان مهار سازد.

دلایل منطقى

رابطه ایمان و تندرستى تا چه حد منطقى و متقاعد كننده‏اند؟ پژوهشگران پس از بررسى و مطالعه فراوان به روابطى میان تعهدات مذهبى و زندگى در دراز مدت دست‏یافته‏اند. از قانع كننده‏ترین آن‏ها مى‏شود موارد زیر را یادآورى كرد:

بر پایه پژوهش‏هایى كه بر روى 5286 تن كالیفرنیایى انجام شده میزان مرگ و میر در بین كسانى كه عضو كلیسا بوده و پیوسته در مراسم مذهبى این عبادتگاه شركت مى‏كرده‏اند به مراتب كمتر از آن گروه مردمى است كه هرگز به كلیسا گام ننهاده‏اند و نسبت‏به انجام فرایض دینى بى‏توجه بوده‏اند. گفتنى است كه آمار یادشده، بدون در نظر داشتن عوامل خطرآفرینى همچون استعمال دخانیات، فربهى، عدم تحرك و... برآورده شده است.

در 7 از 8 مورد بیمارى سرطان، 4 از 5 نمونه بیمارى پرفشارى خون، 4 از 6 مورد بیمارى‏هاى قلبى و 4 از 5 مورد سلامتى عمومى، آن‏هایى كه به تعهدات مذهبى پاى‏بند بوده‏اند، نشانه‏هاى امراضشان ناچیزتر یا پیامد مداوایشان ثمربخش‏تر بود.

تجزیه و تحلیل این پژوهش گویاى آن است كه آدمیانى كه بیش‏تر به مذهب مى‏گروند، كمتر به افسرده دلى و پریشان روزگارى، خودكشى، اعتیاد، مشروبات الكلى و یا سایر مواد مخدر گرایش مى‏یابند.

«جفرى اس. لوین‏» استاد پیشین دانشكده پزشكى ویرجینیاى شرقى در نور فلك، طى بررسى‏هاى خویشتن به پیوند موجود میان سلامتى و مذهب پى برده است. تحقیقات مزبور روى كودكان و بزرگسالان پیروتستان‏هاى امریكا، كاتولیك‏هاى اروپا، بوداییان ژاپن و یهودیان اسرائیلى، همین‏طور كسانى كه در دهه 1930 و 1980 زیسته‏اند و افرادى كه دچار امراض حاد هستند، صورت گرفته است.

چگونه دعا و نیایش شفابخش‏اند؟

نیروى سحر آفرین ایمان تا چه اندازه در سلامتى روانى و جسمانى انسان مفید و اثربخش است؟ پژوهندگان در این‏باره چند نظریه‏اى را مطرح ساخته‏اند كه عبارتند از:

شركت در مراسم مذهبى سبب ایجاد یك رابطه قلبى و صمیمانه با مردم مى‏شود. بهره‏مندى اشخاص از پشتیبانى جامعه، خود مى‏تواند راه حلى مؤثر و مستند در جهت دست‏یابى به تندرستى و طول عمر فزون‏تر به حساب آید.

ایمان به انسان امید مى‏بخشد و سبب تسلط وى بر خویشتن مى‏شود، به طورى كه قادرست تنیدگى و فشارهاى روحى را تا سر حد امكان مهار سازد. دكتر «هارولد جى. كدیینگ‏» رییس مركز مطالعاتى مذهب، معنویت و تندرسى بخش پزشكى دانشكده داك، بر این عقیده است كه: «پاى‏بندى به یك نظام اعتقادى، افراد را توانا مى‏كند تا امراض حاد و كشنده، درد و رنج‏یا اندوه از دست رفتن كسى را بهتر برتابند.

دكتر «هربرت بنسون‏» استاد دانشكده پزشكى هاروارد، مى‏گوید: «دعا و نماز، دگرگونى چشم‏گیرى در تن انسان پدید مى‏آورد. وقتى مردم دست‏به دعا برمى‏دارند و عبادت مى‏كنند، فشار خونشان به نحو محسوسى كاهش یافته، میزان سوخت و ساز (متابولیسم) بدن و تعداد ضربان قلب و تنفس آنان منظم مى‏گردد و دچار حالتى مى‏شوند كه به «واكنش ناشى از آرامش‏» شهرت دارد: همچون از بر خواندن دعاهاى كلیساى كاتولیك، همان مراحل رسیدن به «واكنش ناشى از آرامش‏» را در خود دارد. آن‏هایى بیش‏ترین بهره را از دعا مى‏برند كه یك جمله یا كلام مذهبى را براى تكرار برگزیده‏اند و بیش از دیگران به خدا ایمان آورده‏اند.»

آیا دعاى سایران هم شفادهنده بیماران است؟

پژوهشگران در مورد این مساله كه آیا دعا و نیایش دیگران، قدرت شفابخشى دارد یا نه، دست‏به بررسى‏هاى دامنه‏دارى زده‏اند. «بنسون‏» و همكارانش مشغول تحقیق روى پاره‏اى بیماران قلبى‏اند كه تحت عمل جراحى قرار گرفته‏اند، در ضمن دكتر «متیوس‏» درباره بیماران مبتلا به روماتیسم مفصلى (آرتریت روماتویید) سرگرم مطالعه است. در واقع هدف ایشان این است كه یافته‏هاى مورد بحث‏یك متخصص قلب موسوم به «راندولف بیرد» را كه در سال 1988 نقل محافل پزشكى شده بود، مورد آزمایش و بررسى قرار دهند.

دكتر «بیرد» در بیمارستان عمومى سان فرانسیسكو، 393 بیمار قلبى را به دو دسته جداگانه تقسیم كرد. آن‏گاه از دینداران، مؤمنان و مذهبیون شهر درخواست كرد تا براى بهبود بیماران گروه نخست دعا كرده و مراسم مذهبى اجرا كنند و حال آن‏كه در حق دومین دسته دعایى صورت نگرفت، گفتنى است كه خود بیماران نمى‏دانستند كه به كدام گروه تعلق دارند.

نتیجه این شد گروهى كه برایشان دعا شده بود، عوارض كمترى از خویش نمایاندند، ضمنا موارد مربوط به سینه پهلو، ایست قلبى، از كار افتادگى قلب بر اثر بسته شدن رگ‏هاى قلب در بین آن‏ها كمتر مشاهده شد و به پادزیست (آنتى بیوتیك) كمترى نیاز داشتند.

آنچه كه شگفت‏آورست این‏كه به موجب مطالعات بحث‏برانگیز، دعا و نیایش را یاراى آن هست كه بر رشد یك باكترى در آزمایشگاه گرفته تا درمان جراحات انسان مجروح اثر گذارد. بنا به قول دكتر «لرى دوسى‏» نویسنده اثر «دعا، داروى شفابخشى است‏»: «مطالعاتى از این دست كه بر سر موجودات پست‏تر صورت مى‏گیرد، باید با دقت فراوان علمى نیز انجام پذیرد، در غیر این صورت نمى‏شود این كشفیات را تنها به مدد داروها توجیه كرد.»

دكتر «دوسى‏» مى‏گوید: «در پزشكى، پاندول بیش از حد لازم به سمت جسم كشیده شده است، طورى كه تقریبا از معنویت چشم پوشیده‏ایم، این مساله نه تنها از دیدگاه بیماران بلكه از منظر بسیارى از پزشكان درست نبوده است و در حال حاضر پاندول دارد به سوى معنویت كشیده مى‏شود.»

باور پزشكان

دكتر «دوسى‏» در این‏باره متقاعد شده كه در خلوت تنهایى خود براى مریض‏هایش دعا مى‏كند. با این حال ، وى و سایر متخصصان در این قلمرو با احتیاط گام مى‏نهند. او مى‏گوید: «قطعا نمى‏خواهیم دین و مذهب را به اسم علم و دانش به مردم عرضه كنیم. مردم باید خود دست‏به انتخاب زنند.» با این همه، بنیادهاى بهداشت و سلامتى، اندك اندك به رابطه ایمان و تندرستى توجه مى‏كنند. دانشكده پزشكى هاروارد و مركز پزشكى «مایو» نشست‏هاى گفت‏وشنود پیرامون معنویت و سلامتى برگزار كرده‏اند. اینك حدود نیمى از دانشكده‏هاى ایالات متحده واحدهایى را در مورد این موضوع به دانشجویان ارائه مى‏دهند. در برآوردى از 269 پزشك در جلسه انجمن پزشكان خانواده امریكا در سال 1996، 99 درصد پزشكان ابراز داشته‏اند كه به نظر آنان اعتقادات مذهبى مى‏تواند به درمان‏ها یارى رساند. موقعى كه در این‏باره از تجربه‏هاى شخصى‏شان پرسیده شد، 63% پاسخ دادند كه به لطف پرودگار، حالشان رو به بهبود نهاده است. بدیهى است كه بیماران آن‏ها هم در این مورد موافق‏اند. آراء جمع‏آورى شده از Time / CNN, U.S.A. Weekendusa نمایانگر آنند كه 80% از آمریكاییان بر این باورند كه ایمان یا دعا مى‏تواند به بهبودى بیماران و جراحاتشان مؤثر افتد و افزون بر 60% اعتقاد دارند پزشكان باید با بیماران خویش راجع به ایمان و خداپرستى سخن بگویند و با هر كسى كه مایلند، به درگاه پروردگار، راز و نیاز كنند.

آرزوى كشف رابطه بین مذهب و پزشكى واكنشى است‏به یك نظام حفظكننده سلامتى كه روز به روز گسترده‏تر و فراگیرتر مى‏شود. دكتر «دوسى‏» مى‏گوید: «در پزشكى، پاندول بیش از حد لازم به سمت جسم كشیده شده است، طورى كه تقریبا از معنویت چشم پوشیده‏ایم، این مساله نه تنها از دیدگاه بیماران بلكه از منظر بسیارى از پزشكان درست نبوده است و در حال حاضر پاندول دارد به سوى معنویت كشیده مى‏شود.»

با این همه، مطالب مزبور براى افراد عادى چه مفهومى را در بر دارد؟ زمانى كه با بیمارى یا جراحتى روبه‏رو شدید، عقیده‏تان را آزادانه بر زبان آورید. این انتظار بى‏جایى نیست كه به نیازهاى شما گوش بسپارد، به دیدار كشیش بیمارستان بشتابد یا پیش از بردنتان به اتاق عمل، اجازه دعا بدهد، منطقى است. بنا به گفته «كوئینگ‏»: «ایمان به مردم نیرو مى‏بخشد تا بر زندگى‏شان مسلط باشند و این جریان در مقابل وابستگى كامل به علم پزشكى است كه هر روز خونسردتر و ماشینى‏تر مى‏شود.»


منبع:

مجله دیدار آشنا، شماره 18

مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.