راز شوره سر كشف شد

راز ژنتیكی قارچی كه باعث ایجاد شوره سر می‌شود، توسط گروهی از دانشمندان بین‌المللی فاش شد.

آنها امیدوارند اطلاعات دقیقی كه در مورد ژنوم (تعداد كلی ژن‌های تشكیل دهنده یك سلول خاص) قارچ "مالاسزیا گلوبوسا" به دست آورده‌اند، بتواند منجر به درمان‌های مؤثرتری شود و رشد آن را متوقف كند.

این قارچ كه روی پوست انسان زندگی و از آن تغذیه می‌كند، باعث خارش و پوسته‌پوسته شدن ناحیه مبتلا به قارچ می‌شود.

نتایج این تحقیق، كه توسط شركت تجاری پروكتر و گمبل انجام شده است، در گزارش آكادمی ملی ساینس به صورت مشروح درج شده است.

به‌نظر می‌رسد حدود نیمی از جمعیت انسان‌ها از شوره سر رنج می‌برند و ظاهرا مردان بیشتر از زنان مستعد ابتلا به این قارچ هستند. به‌طور متوسط، بیش از 10 میلیون قارچ مالاسزیا گلوبوسا روی سر هر فرد وجود دارد.

این قارچ‌ها كه به‌طور ژنتیكی با مخمرها هم‌خانواده‌اند، از سبوم (ماده‌ای چرب كه توسط غدد چربی‌ساز پوست تولید می‌شود) تغذیه می‌كنند.

سبوم (sebum)، پوست و مو را در مقابل از دست دادن آب محافظت می‌كند و در ایجاد رطوبت طبیعی پوست مؤثر است و مانع از خشك شدن، شكنندگی و تركیدن آن‌ها می‌شود. این ماده توسط چربی‌هایی كه سلول‌های پوست تولید می‌كنند و باقیمانده ذرات مرده چربی، ایجاد می‌شود.

مالاسزیا گلوبوسا یكی از ساده‌ترین ارگانیسم‌های بدن است كه تا به حال توسط دانشمندان كشف شده است و با 4 هزار و 285 ژن، 300 بار كوچك تر از ژنوم‌های انسانی است.

مالاسزیا گلوبوسا با اینكه برای ادامه حیات به اسیدهای چرب نیاز دارد، اما به هیچ‌وجه توانایی ساخت آن‌ها را ندارد و به همین علت از سبوم انسان به‌عنوان منبع تغذیه استفاده می‌كند.

نقش آنزیم

آخرین تحقیقات نشان داده‌اند قارچ‌ها با تولید آنزیمی به نام " لیپاز" باعث ایجاد شوره می‌شوند. این روند به این ترتیب است كه ابتدا، قارچ‌ها از لیپاز برای تجزیه سبوم استفاده می‌كنند و ماده مركبی به نام اسید اولئیك (یك اسید چرب) تولید می‌كنند.

این اسید وارد سطحی‌ترین لایه پوست سر می‌شود و روند تغییر سلول‌های پوست سر را در افراد مستعد، تسریع كرده و در نهایت شوره سر تشكیل می‌شود.

محققان دریافته‌اند این قارچ در نهایت 8 نوع لیپاز و 3 فسفو‌لیپاز- كه باعث هضم چربی‌های پوست كف سرمی‌شود- تولید می‌كند. آن‌ها حدس می‌زنند كه هر كدام از این پروتئین‌ها می‌توانند به‌عنوان یكی از راه‌های درمانی ضد‌شوره به‌عنوان هدف مورد مطالعه قرار گیرند.

همچنین این گروه كشف كردند  این قارچ‌ها از لحاظ ژنتیكی، دارای قابلیت جفت‌گیری هستند كه این مورد تا به حال دیده نشده است. توماس داوسون، یكی از محققان می‌گوید: ترتیب‌گذاری كامل ژنومی یك ژنوم مالاسزیا باعث ایجاد فرصت‌های شگرفی برای دانشمندان شده است تا فعل و انفعالات بین انسان‌ها و قارچ را بررسی كنند.

انواع شامپوهای دارویی رایج كمك می‌كنند تا عفونت قارچی كنترل شود، اما هیچ‌كدام از آنها به‌طور صد‌در‌صد قابل اطمینان نیستند.