خارش زمستانی (اگزمای خشك)
Winter itch
خارش زمستانی عبارت است از پوست بسیار خشك كه ترك می خورد، شكاف بر می دارد و ملتهب می شود. این اختلال در زمستان شایع است، مسری نیست و می تواند در پوست هر جای بدن ظاهر شود، ولی در اندام‌های تحتانی شایع‌تر است.
علایم شایع
ممکن است ضایعاتی با مشخصات زیر ظاهر شود:
- پلاك‌هایی (لكه‌هایی با برآمدگی صاف) گرد به اندازه 5-2 سانتیمتر به وجود می آیند. پلاك‌ها گاهی مثل صفحات صافی روی یكدیگر انباشته می شوند. آنها معمولاً لبه‌های بسیار واضحی دارند.
- پلاك‌ها باعث خارش و سوزش می گردند.
- قرمزی در ترك‌ها و شكاف‌هایی كه سطح پلاك را قطع می كنند، بارزتر است.
- پلاك‌ها معمولاً نم پس نمی دهند و پوسته پوسته نمی شوند.
علل
ناكافی بودن چربی روی سطح پوست كه اجازه می دهد، آب از طریق پوست تبخیر شود. سلول‌های پوست چنان كوچك می شوند كه جزایر سلولی شروع به جدا شدن می كنند و باعث ایجاد ترك و شكاف می گردند.
چربی پوست با سالخوردگی، حمام كردن بیش از حد و مالیدن بیش از حد پوست كاهش می یابد.
عوامل افزایش دهنده خطر
محیط دارای رطوبت كم، به ویژه در منازلی كه در زمستان با پنكه‌های هوای داغ گرم می شوند.
پیشگیری
از دست رفتن آب از طریق پوست را كاهش دهید:
- تعداد و طول مدت حمام كردن یا دوش گرفتن را كاهش دهید.
- از آب سرد استفاده كنید.
- درمصرف صابون صرفه جویی كنید.
- پوست را به جای مالیدن، با نوازش خشك كنید.
- قبل از ملتهب شدن پوست نواحی خشك، از نرم كننده‌های پوست (لاك ـ هایدرین، اوسرین و غیره) برای پوست خشك استفاده كنید.
- در اتاق‌های حاوی هوای بسیار خشك از مرطوب كننده‌های اولتراسونیك (دستگاه هایی که رطوبت هوا را افزایش می دهند) استفاده كنید.
- مرطوب كننده را هر روز تمیز كنید.
عواقب مورد انتظار
معمولاً با درمان علاج پذیر است. عود بیماری شایع است، مگر اینكه شرایط محیطی كنترل گردد.
عوارض احتمالی
عفونت باكتریایی ثانویه در ناحیه مبتلا
درمان
معمولاً آزمون‌های تشخیصی لازم نیستند.
مهم ترین جنبه درمان، هیدراتاسیون (مرطوب كردن) و نرم كردن پوست است.
از نرم كننده‌ها استفاده كنید. هر روز از كرم دست، 8-4 بار بر روی دست‌ها و 2 بار در تنه و اندام‌ها استفاده كنید. درصورت امكان بلافاصله پس از حمام كردن و درحالی كه پوست مرطوب است آن را به كار برید تا رطوبت اضافی قبل از تبخیر شدن به دام افتد.
از مصرف صابون‌های پاك كننده خودداری كنید و در دوش گرفتن و حمام كردن، از آب داغ استفاده نكنید.
وجود روغن در آب حمام می تواند كمك كننده باشد. این روش یکی از روش های ساده برای استفاده راحت از روغن های معطر است. روغن انتخابی تان را در ظرفی بریزید و به آن آب اضافه کنید و به مدت 20 دقیقه بجوشانید و سپس آن را در وان حمام بریزید. به این ترتیب، روغن معطر از طریق پوست جذب بدنتان خواهد شد. چند قطره روغن برای این کار کافی است. دائماً روغن و آب را به هم بزنید، چون برخی از روغن های معطر نامحلول در آب هستند.
مرطوب كننده اتاق خواب یا مرطوب كننده مركزی منزل، كمك كننده است.
داروها
- برای ناراحتی خفیف می توانید از نرم كننده‌های پوستی بدون نیاز به نسخه مثل روغن معدنی، كرم سرد یا لوسیون نوزاد، لاك هایدرین یا اوسرین استفاده كنید. این نرم کننده ها با ایجاد لایه ای از چربی طبیعی در سطح پوست مانع تبخیر آب می شوند و درعین حال منافذ پوست را نمی بندند.
- برای ناراحتی شدید ممكن است كرم‌های كورتیزونی موضعی توصیه شوند.
فعالیت
محدودیتی وجود ندارد. از مواجهه طولانی مدت با محیط خشك خودداری كنید.
رژیم غذایی
رژیم غذای خاصی ندارد.
در شرایط زیر به پزشك خود مراجعه نمایید:
- اگر خود یا عضوی از خانواده‌تان دارای پوست بسیار خشك باشید و با مراقبت از خود، علائم ظرف یك هفته تسكین نیابد.
- اگر پوست خشك، ملتهب شود.
*مطالب مرتبط:
خشکی پوست و درمان آن (قسمت اول) و (قسمت دوم)
بهترین رژیم غذایی برای پوست شما
