بلوغ‌های مرضی در دختران
دكتر علی ربانی، متخصص كودكان و فوق تخصص غدد و استاد دانشگاه علوم پزشكی تهران در تشریح فرایند بلوغ می‌گوید: وقتی بلوغ شروع می‌شود، هیپوتالاموس، هیپوفیز و گنادوتروپین‌ها(غدد جنسی) فعال می‌شوند.
هیپوتالاموس، هیپوفیز را تحریك می‌كند، هیپوفیز، تخمدان را تحریك می‌كند و تخمدان هم استروژن ترشح می‌كند.
استروژن باعث بسته شدن اپی‌نفرین یعنی قسمتی می‌شود كه باعث رشد استخوان است و اگر این اتفاق زود بیفتد، قد كوتاه می‌شود.
اما ظاهرا بلوغ زودرس فقط به چاقی مربوط نمی‌شود و بیماری‌های دیگر از قبیل بیماری‌های آنزیمی، ترومای مغزی، ضربه‌های مغزی، آنسفالیت‌ها، كم‌كاری تیروئید و... نیز در ایجاد نوع مرضی آن مؤثرند.
دكتر ربانی با اشاره به اینكه بلوغ به دو دسته بلوغ مرضی و غیر مرضی تقسیم می‌شود، می‌گوید: نكته بسیار مهم این است كه قبل از تمام شدن دوران بلوغ، این بیماری‌ها باید تحت درمان‌های دوره‌ای و اختصاصی قرار گیرند.
به گفته دكتر ربانی آمپول‌های دیفرلین یا دكاپپتیل كه از دسته آنالوگ‌های طولانی اثر GNRH هستند، هر 4 هفته یك‌بار تزریق می‌شوند و فرد باید هر 2 ماه یك‌بار توسط پزشك معاینه شود. وی تأكید می‌كند: بی‌تحركی و غذاهای پُركالری در زندگی امروز به خصوص در تك‌فرزندان منجر شده كه در اغلب دختران ایرانی به جای اینكه سالانه شاهد 2 كیلو اضافه وزن باشیم، این مقدار افزایش پیدا كند.
عوارض روانی
در حالی كه به عقیده متخصصان هنوز هیچ علت قطعی و شناخته شده‌ای در خصوص علت شروع دوران بلوغ وجود ندارد، دكتر علیرضا استقامتی، فوق‌تخصص غدد و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشكی تهران به همشهری می‌گوید: با این حال ما می‌دانیم كه اگر چربی به حد مشخصی برسد، بلوغ خودش را نشان می‌دهد. بلوغ‌ها به 3 دسته بلوغ زودرس، بلوغ تسریع شده و بلوغ معمولی تقسیم می‌شوند، به گونه‌ای كه بلوغ زودرس در كمتر از سن 8 سالگی خودش را نشان می‌دهد.
وی با تأكید بر اینكه بیشتر تمركز ما روی بلوغ تسریع شده است، توضیح می‌دهد: این نوع از بلوغ حالت بینابینی دارد، یعنی زودتر از سن 8 سالگی شروع نمی‌شود، اما از سن معمولی خود زودتر شروع می‌شود. این نوع بلوغ بیشتر در جامعه ی ما شایع است و علاوه بر چاقی عوامل محیطی دیگر هم در شروع آن تأثیر دارند.
دكتر استقامتی نیز به عوارض بلوغ زودرس اشاره می‌كند و می‌گوید: از كوتاهی قد و غیر نرمال بودن وزن كه بگذریم، عوارض روانی این نوع بلوغ هم بسیار آزار‌دهنده هستند، به‌طوری كه فرد از نظر روانی نیز با بقیه همسالان خود ناهمگونی دارد و از شرایط طبیعی جامعه دور می شود.
به عقیده وی همین تغییرات رفتاری در نتیجه بلوغ زودرس و عدم همخوانی نسبت به همسالان، مشكلات اجتماعی عدیده‌ای را نیز با خود به همراه خواهند داشت كه باید برای رفع آنها چاره‌اندیشی شود.
سمیه شرافتی
*مطالب مرتبط:
مدت زمان رشد قدی در کودکان و نوجوانان
تغذیه ی موثر در رشد قدی کودکان
