مشاوره دیابت
لطفا درباره هموگلوبین C1A توضیح دهید كه چیست و چه نقشی در تشخیص دیابت دارد؟
هموگلوبین C1A بخشی از هموگلوبین خون است كه به گلوكز یا همان قند خون متصل است. تغییرات آن برای اطلاع از دیابت و كنترل شدن یا نشدن آن اهمیت دارد و افزایش و كاهش آن نشان می دهد كه قند خون زیاد یا كم است و اینكه آیا بیماری دیابت به خوبی كنترل می شود یا خیر. میزان هموگلوبین C1A با كربوهیدرات رژیم غذایی و همچنین انسولین تزریقی تغییر می كند و عامل مناسبی برای تخمین میزان مراقبت از بیمار مبتلا به دیابت است.
خواهش می كنم برای من توضیح دهید كه میزان كربوهیدرات یا قند مصرفی فرد مبتلا به دیابت كه از انسولین NPH استفاده می كند، چگونه باید باشد؟
سوال خوبی است. انسولین‌های متوسط الاثر، زمان و شدت اثر متوسطی دارند. اگر به بیمار انسولین‌های NPH ، گلوبین زینك یا لنت قبل از صبحانه تزریق شود، لازم است غذای مختصری در ساعت 5/3 تا 4 بعد از ظهر بخورد تا از به وجود آمدن هیپوگلیسمی یا افت قند خون در این زمان جلوگیری شود. بیماری كه از این نوع انسولین‌ها استفاده می كند، اغلب به غذای هنگام خواب نیازی ندارد. بیمار می تواند یك ششم قند روزانه را به هنگام صبحانه، دو ششم آن را هنگام ناهار، یك ششم هنگام بعد از ظهر و دو ششم آن را هنگام شام مصرف كند.
مادر من گاهی اوقات پس از تزریق انسولین طبیعی (رگولار) عرق می كند، دچار تاری دید به صورت دوبینی می شود، ضربان قلبش تند شده و به سردرد دچار می شود. ممكن است در این باره توضیح دهید و اینكه راه پیشگیری از آن چیست؟
گاهی در بیماران، شوك انسولینی به وجود می آید كه ناشی از افت ناگهانی قند خون است. علایم اولیه شامل تعریق، بی حوصلگی، دوبینی، گرسنگی، لرز، رنگ پریدگی، تند شدن ضربان قلب، سردرد و حالت ضعف و سستی شدید است. گرچه این علایم سریع و تند اتفاق می افتد، اما اگر فورا مقداری كربوهیدرات زود هضم مانند آب‌میوه، آب‌قند یا قند به بیمار بدهیم، شوك وارده برطرف می شود. اگر شوك انسولین ناشی از انسولین رگولار باشد، به تشخیص و درمان فوری نیاز است. اگر شوك، ناشی از انسولین‌های پروتامین زینك یا NPH باشد كه اثر طولانی تری دارند، كربوهیدرات‌های زود جذب مثل آب قند همراه با مواد غذایی كه جذب كندتری دارند، مانند شیر و بیسكوییت برای چند ساعت ضرورت دارد. اگر شوك انسولینی به بی‌هوشی منجر شود، باید تزریق گلوكز از راه ورید صورت گیرد. شوك انسولینی بر اثر فعالیت جسمی زیاد، تأخیر در غذا خوردن و حذف یك وعده غذا یا تزریق اضافی انسولین به وجود می آید كه اگر بارها اتفاق بیفتد، نیاز به بررسی دوباره از سوی پزشك دارد.
دكتر محسن خوش نیت
*مطالب مرتبط:
توصیه های کاربردی برای کاهش مصرف قند
