درد مفصل گیجگاهی - فکی
دردهای مفصلی یكی از نشانه‌های ورود به دوران میانسالی و پیری است. دردهای مفصل زانو بسیار شایع است و مفاصل دیگری مثل مچ‌های دست و پا هم گاه و بیگاه دچار درد و التهاب می شوند. ما این دردها را به خوبی می شناسیم و می دانیم با آنها چگونه كنار بیاییم.
اما مفصلی در بدن وجود دارد كه به واسطه وظایف خطیری چون حرف زدن و جویدن بسیار پُركار است و التهاب و درد آن (اگر روزی اتفاق بیفتد) بسیار دردسرساز است. در جایی نه چندان دور از گوش‌های شما، بین استخوان فك پایین و استخوان گیجگاهی جمجمه، مفصلی وجود دارد كه بار تمام حركت‌های فك شما اعم از جویدن، حرف زدن، خمیازه كشیدن، فریاد زدن و... را به دوش می كشد و اگر به دنبال اضطراب‌های روزانه خود، شب‌ها دندان قروچه می كنید، این مفصل مثل یك سنگ صبور تمام فشارها را به جان می خرد. نام این مفصل "مفصل گیجگاهی – فكی" است.
اگر مفصل گیجگاهی - فكی شما خوب و درست كار كند، به هیچ وجه متوجه آن نخواهید بود. این خصوصیت مخصوص تمام اعضای بدن است. وقتی اعضای بدن ما سالم‌اند و به خوبی كار می كنند، هرگز متوجه حضور آنها نیستیم. به طور مثال به یاد نداریم كه قلبی داریم كه دقیقه‌ای 70-80 بار در قفسه ی سینه مان می تپد، اما امان از روزی كه عضوی دچار بیماری شود...
بیماری مفصل گیجگاهی - فكی ممكن است خود را با علایمی اینگونه نشان دهد:
* سختی و درد هنگام حركت فك پایین
* سردرد مخصوصا اگر در دو طرف سر اتفاق بیفتد
* دندان دردهای مبهم
* اختلال در باز كردن دهان
* درد و خستگی هنگامی كه یك خوراكی سفت را می جویم
* سر و صدا در مفصل فك
* گوش درد
* گردن درد
* دندان قروچه یا فشردن دندان‌ها به هم هنگام خواب یا بیداری
متوجه می شوید كه بیماری مفصل فكی ممكن است، خود را به گونه‌های عجیب و غریبی، حتی دندان درد و گوش درد بروز دهد. درد یا محدودیت حركتی كه به دنبال بیماری این مفصل اتفاق می افتد، ممكن است درجات گوناگونی داشته باشد. درد ممكن است از یك ناراحتی اندك تا دردهای كشنده و غیر قابل تحمل متغیر باشد. محدودیت حركت فك هم ممكن است از مختصری ناراحتی هنگام باز كردن فك تا قفل شدن كامل فك اتفاق بیفتد.
اغلب مواقع این ناراحتی یك بیماری پیش رونده است و اگر درمان نشود، وارد مراحل جدی‌تر و وخیم تری خواهد شد، بنابراین اگر در عملكرد فك خود و مفصل گیجگاهی - فكی تان مختصری اشكال احساس می كنید، آن را سرسری نگیرید و در این مورد با یك دندانپزشك مشورت كنید.
میگرن، فك و افسردگی!
دردهای مفصل گیجگاهی - فكی، اغلب با اختلال و درد در اعضای دور و بر آن همراه است. یكی از این دردها، درد در عضله گیجگاهی سر است. در واقع التهاب مفصل گیجگاهی- فكی ممكن است به درد و التهاب در عضله ی نزدیك آن، كه به عضله گیجگاهی معروف است، منتهی شود.
اگر می خواهید بدانید این عضله در كجا قرار گرفته است، دو دست خود را روی شقیقه هایتان بگذارید و بعد دندان‌هایتان را روی هم فشرده، آنها را روی هم بلغزانید. در این حالت انقباض قوی عضله‌های گیجگاهی را زیر دست‌هایتان احساس می كنید.
اختلال در كار مفصل فكی ممكن است، بدون هیچ علامت دیگری، تنها سردردهای شدید و دوره‌ای خصوصاً در ناحیه شقیقه‌ها را ایجاد كند. كسانی كه این سردردها را تجربه كرده‌اند، می گویند كه در حالت سردرد شدید، انقباض شدیدی را تجربه می كنند، طوری كه انگار كلاهی دو سایز تنگ تر از اندازه خود را به سر كرده‌اند. درد، مثل حلقه‌ای اطراف سر را دربرمی گیرد و حالتی بسیار شبیه سردردهای میگرنی ایجاد می كند.
بسیاری از افراد با عود مرتب اینگونه سردردها، مدت‌های طولانی تحت درمان‌های سردردهای میگرنی قرار می گیرند، حال آنكه با یك معاینه و تشخیص صحیح و به هنگام از سوی دندانپزشك و درمان اختلال مفصل گیجگاهی- فكی در آنها، سردرد آنها برای همیشه برطرف خواهد شد.
یكی از بیماری‌های دیگری كه ارتباط عجیبی با مشكل مفصل گیجگاهی- فكی دارد، افسردگی است. دیده شده كه بسیاری از افرادی كه دچار بیماری مفصل گیجگاهی- فكی هستند، از افسردگی رنج می برند. علت آن دردهای شدید، مزمن و طولانی است كه این بیماران تحمل می كنند و اغلب آنها علت بیماری و دردهای مزمن خود را نمی دانند.
تحقیقات نشان داده است كه مغز به دنبال تجربه دردهای طولانی مدت، فرمان ترشح نوعی عامل شیمیایی را می دهد كه به افسردگی منجر خواهد شد.
تمام این اطلاعات می تواند شما را به نوعی آگاهی درباره اهمیت مفصل گیجگاهی- فكی برساند. به عبارتی، اگر شما دردهای مزمن و طولانی مدتی را در ناحیه گوش یا سر خود تجربه می كنید، بدون آنكه دلیلی برای آن پیدا شده باشد، لطفا كمی هم به بیماری مفصل گیجگاهی- فكی مشكوك شده و در این باره مشورتی با یك دندانپزشك انجام دهید.
ادامه دارد...
دكتر فرین میزانیان
*مطالب مرتبط:
