گفتگو با خانم اعظم ناصری پور
(نماینده ی اسلام آباد غرب در مجلس شورای اسلامی)
از خطه ی غرب كشور، طی دوره های مختلف انتخابات مجلس شورای اسلامی، نمایندگانی از جامعه ی زنان بوده اند كه به مركز قانونگذاری و قوه ی مقننه راه یافته اند. اما شهر پر آوازه ی اسلام آباد غرب در دوره ی ششم به این انتخاب دست زد و خانم «اعظم ناصری پور» را از میان نامزدهای متعدد خود به مجلس فرستاد.
داستان شنیدنی این انتخاب و نظرات و دیدگاههای نماینده ی اسلام آباد غرب در مورد مسایل مختلف، موضوع گفتگوی ما با خانم ناصری پور است.
*ضمن تشكر از شما لطفاً ابتدا به منظور آشنایی خوانندگان عزیز، از معرفی و بیان سوابق خودتان شروع كنید.
بسم الله الرحمن الرحیم.ابتدا از توجه ویژه تان به مباحث زنان و خصوصاً ارتباط با نمایندگان زن و مجلس شورای اسلامی تشكر می كنم.
در سال 1346 در اسلام آباد غرب متولد شدم. دوران انقلا ب مصادف با تحصیلات مقطع راهنمایی من بود و سپس سالهای دفاع مقدس كه با سالهای نوجوانی و دوران دبیرستان مقارن شد. سالهای عجیبی بودند. زندگی و درس خواندن زیر بمباران. بیش از 225 بار اسلام آباد بمباران شد.
دیپلم را در این شرایط گرفتم. وضعیتی كه در آن درس خواندن برای ورود به دانشگاه بسیار آرمانی به نظر می رسید. به عبارت دیگر شاید چیزی كه اصلاً مطرح نبود درس و دانشگاه بود. آنقدر امنیت جانی، مسایل دفاعی و مشكلات جنگ پررنگ می نمود كه جای زیادی برای این حرفها نمی گذاشت. شهر تقریباً تخلیه شده بود. حتی وقتی برای گرفتن دفترچه كنكور وارد شهر شدم و در خیابانهای بسیار خلوت به بانك مراجعه كردم و خواستار دفترچه و فرم مربوطه شدم، حاضرین خندیدند و گفتند در چه فضایی سیر می كنی؟ می خواهی كنكور بدهی؟ در این اوضاع؟ اما با لطف الهی این كارانجام شد و همان سال با رتبه ی خوبی وارد دانشگاه شدم و من و در رشته ی شهرسازی و برنامه ریزی منطقه ای تحصیلاتم را ادامه دادم. برای ادامه ی تحصیل باید به تهران می آمدم. در بین مقطع لیسانس و فوق لیسانس هم كه فاصله ای ایجاد شد، مجدداً درامتحانات ورودی دانشگاهها شركت كردم و در رشته ی علوم سیاسی قبول شدم. مدتی بعد هم در امتحانات فوق لیسانس رشته ی مربوط به لیسانسم قبول شدم و علوم سیاسی را رها كردم.
در همان سالها در وزارت كشور و در حوزه ی معاونت عمرانی آغاز به كار كردم و مسؤولیت كمیته های فنی 7، 8 استان كشور در كار تدوین آیین نامه های اجرایی را بر عهده گرفتم. در حوزه مهندسی مشاور و امور فنی نیز، قبل از وزارت كشور، در تدوین طرحهای جامع و تفصیلی شهرها، كار كردم، البته در كنار درس و كار، به ورزش و ادبیات هم می پرداختم. در تنیس روی میز كه به شكل حرفه ای كار كردم ، در بین دانشجویان كشور صاحب مقام بودم.
*خانم ناصری پور، شما به هر حال نماینده ای از غرب كشور هستید، این منطقه دارای ویژگیهای خاص فرهنگی و اجتماعی خود است. لطفاً در این مورد توضیح دهید.
- اگر چه غرب كشور را به لحاظ ویژگیهای فرهنگی و اجتماعی می توان به دو قسمت دسته بندی كرد، اما منطقه ی ما منطقه ای خاص به لحاظ بافت عشیره ای و مذهبی سه گانه است. یعنی در ایران تقریباً ویژه است. در حوزه ی انتخابیه ی من به طور عمده سه قوم و مذهب، در كنار هم حضور دارند: اهل تشیع، اهل تسنن و اهل حق.در منطقه ی « گهواره » و « كرند غرب » بیشتر اهل حق، منطقه ی « ریجای » اهل تسنن و« اسلام آباد و حومه ی » آن شیعه هستند. به لحاظ عشیره ای نیز تنوع زیادی وجود دارد. نكته ی قابل توجه اینكه ازمشروطیت تاكنون، خانمی از این منطقه به مجلس راه نیافته بود. یعنی از دوره های پیش از انقلاب و شش دوره ی بعد از انقلاب اسلامی.
چنین استنباط می شد كه به خاطر فضای مردسالاری یا قومیتی و عشیره ای ، اتفاق و اشتراك نظر برای رأی دادن به یك خانم امر بعیدی بوده است.
* فكر می كنید با توجه به جمیع شرایط و ویژگیهایی كه به آنها اشاره كردید چطور به عنوان یك خانم، موفق به كسب اكثریت آراء شدید؟
من ناچارم تأكید كنم مطالبی كه می خواهم در پاسخ شما ارائه دهم نه درباره خودم ، بلكه به عنوان كسی است كه در میان مردم بوده و از زاویه ی نگاه آنها به مسایل می نگرد.مردم باورشان این است – شاید هم كاملاً درست باشد – كه اگر كسی صاحب تواناییهای شخصی نباشد به او رای نمی دهند. البته آن تواناییها در نظر مردم اشكال متفاوتی دارد. اقشار مختلف علایق مختلف و دیدگاههای گوناگونی دارند، آنها باید قانع شوند.
اگر چه همه جا این كلیت حاكم است اما در منطقه ی ما خاص تر است. به علاوه به نظر می رسد در مناطقی كه دارای قومیتها و فرهنگهای مختلف هستند، دیدگاههای جنسیتی خاص نیز حاكم باشد.
* در این مجموعه با ویژگیهای خاص فرهنگی و اجتماعی، موقعیت زنان و وضعیت آنان چگونه است؟
- باید اشاره كنم كه به لحاظ استعداد و تواناییهای اجرایی، هم اكنون بسیاری از نیروهای مدیر استان از اهالی اسلام آباد هستند. درصد تحصیلكرده ها در این شهر بالاست. اگر چه مانند بسیاری استانها درصد بی سوادی نیز بالاست، ولی در كل درصد كسانی كه وارد تحصیلات عالیه شده اند ، در استان بالاست و در كشور نیز افراد شاخصی از این استان داریم. وضعیت زنان در آنجا مانند همه ی استانهای مرزی و با فرهنگ محلی خود با مشكلاتی رو به رو است. در حوزه ی امور اجرایی و مدیریتی به خاطر برخی محدودیتها و نبود امكانات برا ی بروز و ظهور استعدادهای زنان، مشكلاتی وجود دارد. اما نه تنها من، بلكه خانمهایی كه در منطقه با آنها رو به رو می شوم یا دختران جوانی كه گاه در دبیرستانها به خدمتشان می روم یا فرهنگیان و اقشار مختلف، پس از انتخاب بنده ابراز می كنند كه ما احساس می كنیم احتراممان در خانواده بیشتر شده است و می گویند احساس می كنیم كه اگرهیچ كاری هم برایمان نشود، همین شجاعت شما كه وارد این عرصه شدید و با وجود 37 رقیب توانستید اكثریت آراء را كسب كنید تأثیر زیادی در زندگی ما داشته است.باید اضافه كنم تعداد قومیتها، مذاهب و عشیره ها در منطقه زیاد است. در دوره های گذشته كسانی كه رأی می آوردند، از یك یا دو گروه رأی می گرفتند. یعنی مثلاً از كشاورزان، یا از اهل تسنن یا تشیع رأی بیشتری كسب می كردند. ولی در این دوره اكثریت آراء اقشار مختلف در یكجا متمركز شد. این نشان می دهد كه به جای ویژگیهای قومی و عشیره ای، یك عقلانیت سیاسی بر انتخاب و معیار انتخاباتی حاكم بود.
* اشاره كردید كه از مشروطه تاكنون اولیه خانمی هستید كه از این منطقه به مجلس راه یافته اید. آیا آماری دارید كه نشان دهد به خاطر حضور یك زن، تعداد رأی دهندگان زن نیز نسبت به دوره ها ی قبل بیشتر شده یا خیر؟
- به نظر می رسید این بار هیجانی در جمع خانمها ایجاد شده بود كه در دروه های قبل نبود. البته اگر چه خانمها علاقه دارند به خانمی رأی بدهند، اما همیشه این طور نیست و جنسیتی عمل نمی كنند. خانمها در واقع عقلانی عمل می كنند چون انتخاب برا ی مجلس، بحث دقت در تواناییها است. یعنی آنها اول باید قانع شوند و بعد به میدان بیایند.به هر حال ظاهراً خانمها این بار به شكل ویژه وارد میدان شدند. این مردم، درایت، خردمندی و فرهنگ بالای خود را نشان داده و ثابت كردند كه نسبت دادن فضای مردسالاری یا سایر دیدگاههای تنگ نظرانه به آنها درست نیست.
در انتخابات قبلی، هم افراد محدودتر بودند هم شیوه ها، اما این بار كه فرصتی پیش آمد مردم نشان دادند معیارهای آنها عقلانی و فرهنگی است. این بار از مرد و زن روستایی مسن تا دختر و پسر دانشجو، آقایان و خانمها از همه ی اقشار، احساس كردند كه به یك وفاقی برای ارتقاء منطقه رسیده اند.
بنابراین اگر چه من از قشر خاصی رأی نگرفته ام، اما خانمها انصافاً نشان دادند كه از هویت خود به خوبی دفاع می كنند و وقتی وارد میدانی بشوند و با اعتقاد، شناخت و آرمان جلو بیایند بدون شك مشكلات را از سر راه بر می دارند و نشان می دهند خواستن، توانستن است، ان شاءالله.
* لطفاً به طور مشخص بفرمایید وضعیت زنان در آن منطقه چگو.نه است؟ یعنی وضعیت سواد، تحصیلات و تأثیرات آداب و رسوم قومی، مهمترین چالشها و مشكلاتی كه زنان دارند و بهترین فرصتهایی كه به نظر شما برای آنها وجود دارد، چیست؟
- ببینید ، زنان غرب كشور از فضای كل كشور كه خارج نیستند. محدودیتها و مشكلات كلی دارند كه به دلیل نبود امكانات و فرصت مناسب برای بروز استعدادها و توانمندیها، می تواند سبب بروز سرخوردگیها و فشارهایی بشود. سرخوردگی از اینكه علی رغم تواناییها، فرصت رشد ایجاد نمی شود. گاهی هم اعتماد به نفس خانمها را كاهش می دهد و احساس می كنند كه با هر تلاشی به هر حال حقوقشان ضایع می شود.این به خاطر مشكلات فرهنگی، اجتماعی و اداری است كه بر جامعه ی زنان تحمیل شده و آنها برای اثبات حق خود، باید دو برابر یك مرد انرژی بگذارند. خوشبختانه د رحال حاضر این فضا تعدیل شده و زنان خودباور شده و اعتماد به نفسشان بالا رفته و احساس می كنند اگركار كنند، می توانند در جایگاه مناسب خود قرار بگیرند.
یكی از مشكلاتی كه جامعه ی زنان ما در همه جا با آن رو به رو است و البته در منطقه ی ما پر رنگ تر است، نبود تشكلها، انجمنهای صنفی و حمایتی و سازمانهای غیر دولتی است، تا به وسیله ی آنها نسبت به حقوق خود آشناتر شوند و بتوانند در راستای استیفای آن حركت كنند. همچنین در مباحث اجتماعی – اگر چه از جامعه زنان خانه دار باشند – فعالانه شركت كنند.
در این زمینه رایزنی هایی با اقشار مختلف خانمها و كسانی كه می توانند شروع كننده ی این كار باشند، صورت گرفته است. امیدوارم در جهت ایجاد این تشكلها، اعم از صنفی و غیر دولتی، تلاش بیشتری صورت گیرد.
خانمها باید از این طریق، آموزشهای لازم را درابعاد مختلف فرا گیرند و با مباحث اجتماعی و اقتصادی آشنا شوند و اثر گذاری لازم را د ر رشد و اعتلای جامعه داشته باشند.
* خانم ناصری پور، منطقه ی غرب كشور سالها درگیر جنگ بود. فكر می كنید جنگ تحمیلی یا دفاع مقدس چه اثری بر جامعه ی زنان غرب كشور داشته است؟ آیا آن شرایط برای زنان منطقه ایجاد عقب ماندگی كرد یا خود فرصتی برای بروز استعدادها و تواناییهایشان بود؟ شما چه تحلیلی در این زمینه دارید؟
جنگ خود به خود یك سری محدودیتها و فشارها را پدید آورد و البته از سوی دیگر یك سری بسترها را برای رشد فراهم می كرد. این بستگی دارد كه شما چگونه توانایی هایتان را هدایت و از فرصتها استفاده كنید و چگونه با شناخت نقاط مثبت، از آنها بهره گیرید و مكانیسمی را انتخاب كنید كه نكات منفی، كمترین تبعات را داشته باشد.جنگ باعث شد مردم در درجه ی اول به فكر امنیت جانی خود باشند. اما به دلیل ویژگیها و خصایص بسیار نیك مردم زاگرس و ایثار و جوانمردی، شجاعت و نیك اندیشی آنها از این فرصت، استفاده مناسب نیز صورت گرفت. یعنی مردم به مباحث معنوی توجه ویژه ای پیدا كردند و گذشت و ایثارگری و جانبازی زیاد شد.
در خانمها هم همین طور؛ ما بیش از 100 زن جانباز در این استان داریم. از جانباز شیمیایی گرفته تا غیرشیمیایی كه متأسفانه معرفی نشده اند و جامعه ی ما از آنها آن طور كه باید خبر ندارد. مثلاً زن جانبازی كه همه چیز خود را از دست داده، امروز نابینا است، در حالی كه هنوز به او عصای سفید هم نداده اند یا زن جانباز شیمیایی كه به دلایل خانوادگی، حتی برای تشكیل پرونده جانبازی خود اقدام نكرده است.
آنها در اوج مظلومیت، فرزندان صالحی را به جامعه تحویل داده اند . آنها از خاك میهن و از كیان دین و شرفشان به خوبی دفاع كردند. حتی پس از خاتمه ی جنگ، وقتی كه هیچ شهر دیگری درگیر جنگ نبود، اسلام آباد در جریان حمله ی منافقین و نبرد مرصاد، دچار بیشترین تخریب و آسیبها شد. آن هم پس از یك دوره بازسازی كه البته برای شهری كه بیش از 220 بار بمباران شده بود، به شكل درستی صورت نگرفت. اما به هر حال مردم به شهر خود برگشته بودند و با مشاركت یكدیگر حداقلی را ساخته و در آن سكونت داشتند كه حمله ی مرصاد رخ داد و خرابی بسیار زیادی را حتی بیش از زیانهای دوران جنگ، به با رآورد. به عنوان مثال، منافقین وارد خانه های زیادی شدند؛ در اكثر خانه هایی كه منافقین وارد شدند، پس از خروج آن را با مواد منفجره از بین بردند. در عین حال مردم با صبوری همه ی این مشكلات را از سر گذراندند.
* با این تصویری كه ارایه می دهید، انگیزه ی حضورتان در رقابتهای انتخاباتی چه بود و فكر می كنید كه تا چه حد در این زمینه موفق خواهید شد؟
اعتقاد من این بود كه به لحاظ تواناییها و وضعیت موجود در كشور، می توانم خدمتی ارائه دهم و چنانچه وارد عرصه بشوم نیتجه ی مثبتی خواهم گرفت.از وضعیت موجود چون تحلیل جامعه شناختی داشتم، با منطقه ی خود مردم، باورها و اعتقادشان آشنایی داشتم و احساسم این بود كه اگر نه بنده، مثل بنده ای می تواند با صداقت با مردم صحبت كند، به آنها خیانت و اجحاف نكند و خدمتی ارائه دهد. احساس كردم وظیفه دارم این كار را انجام دهم، به چند دلیل: اولاً اعتقادم این بود كه پیروز خواهم شد و این بر اساس تحلیل من به لحاظ داده هایی بود كه داشتم. می بایستی دقیق بررسی می كردم این بررسیها نشان می داد كه موفق خواهم شد. البته جدای از اینكه فضا و شرایط بسیار سنگین و سختی پیش رو داشتم كه باید برا ی هر كدام از آنها انرژی بسیار زیادی صرف می كردم.
هدف گذاری من این بود كه به میدان بیایم و به یك اصلاح فرهنگی در عرصه ی انتخابات دست بزنم.
بنابراین انگیزه ی نخست من ایجاد جوی بود كه مردم بتوانند درست فكر كنند.
انگیزه ی بعدی ام اصلاح نگرشی بود كه فضا را مردسالار می دانست. می خواستم ثابت كنم كه مردم ما اهل اندیشه و خرد هستند و ویژگیها و قابلیتها را مد نظر دارند. انتخابات اخیر نشان داد كه تحلیل من در این زمینه هم درست بوده است.
در عین حال یكی دیگر از انگیزه هایم این بود كه بتوانم در جایگاه قانونگذاری به كشورم خدمت كنم، ان شاءالله.
* به نظر شما در شرایط كنونی كشور، اولویتهای قانونگدازی برای زنان چیست؟
در شرایط فعلی به نظر من اولویت، ابتدا اصلاح برخی مواد قانون است كه با شرایط روز همخوانی ندارد. همچنین، خلأهای قانونی موجود كه با توجه به مباحث روز دنیا در مسایل اجتماعی و خانوادگی ما وارد شده است.این خلأهای قانونی كه در عین حال با شرع و قرآن مخالفتی ندارد باید پر شود. البته ممكن است اجماع فقها در این موارد نباشد، اما باید با توجه به شرایط روز آنها را دید و برایشان فكر جدی كرد.
ما باید ببینیم شرایط امروز زن ایران اسلامی چیست؟ در دنیا چه وضعیتی است؟ قانونگذاری را به خوبی و به نحوی انجام دهیم كه زن مسلمان ایرانی بتواند هویت واقعی خود را نشان دهد و بستر مناسب رشد و ارتقاء برایش فراهم شود.
باید فضایی ایجاد كنیم كه خدای ناكرده جامعه ی جهانی فكر نكند دین اسلام به زنان و حقوق آنان تعدی كرده یا درباره ی آنها كوتاهی می كند. این بسیار بد است كه ما شرایطی ایجاد كنیم تا صهیونیستها و مخالفان انقلاب از آن سوء استفاده كنند. در عین حال چهره ی زن ایرانی را غیر واقعی، بد و خشن و یا ... معرفی كنیم. در صورتی كه عنایت دارید جامعه ی زنان ایران چنین نیستند، آنها توانمند و دارای قابلیتهای فراوان هستند. این خلأها را بایستی با سعه ی صدر و از منظر كارشناسی برطرف كرد.
* فكر می كنید كه مجلس ششم در این ارتباط ، تا به حال اقداماتی داشته است؟
مجلس ششم اقداماتی در این زمینه داشته، منتهی از آنجا كه حتی به برخی طرحها و لوایح به جای نگاه كارشناسی، نگاه سیاسی می شود، به بعضی تلاش و اقدامات آسیب می رساند. در مورد محاسبه ی اجرت المثل بعد از فوت همسر یا اصلاح قوانین مدنی و حضانت از فرزندان، قانون جدیدی مطرح شد. هم اكنون در مركز مشاركت امور زنان كاری در دست انجام است كه مجلس نیز در تعامل و در جریان آن است.در این كار به جای اینكه بند بند مباحث زنان را مد نظر قرار دهیم و برای حوزه ی اجتماعی، حوزه ی سیاسی، حوز ی مدنی و حقوق خانواده جدا كار كنیم، آنها را به شكل لایحه ای از سوی دولت مورد بازنگری قرار می دهیم.سعی شده این مهم را مركز امور مشاركت زنان انجام دهد تا مسایل یكجا با جامعه نگری دیده شود و وقت مجلس هم كمتر گرفته شود. بدین ترتیب این لایحه یكجا می آید و رأی گیری می شود. با دانشگاه مفید قراردادی به عنوان یك پروژه و طرح جامعی برای حقوق زنان منعقد شده و قرار است در مراحل پایانی، فقها و بزرگان آنان را با شرع تطابق دهند.
به لحاظ حقوقی نیز از اساتید دانشگاه بهره مند شده تا با كمترین مشكل تقنینی ممكن تهیه شود و بعداً سبب تقابل مجلس و شورای نگهبان نشود. اگر این كار صورت گیرد، موفقیت بزرگی حاصل شده است. بحث بیمه ی زنان خانه دار، نیز بحث مهمی است كه در باره ی آن رایزنی هایی با مركز امور مشاركت زنان صورت گرفته و در دست تهیه است تا در یكی دو مرحله اجرا شود.
در موضوع دانشگاهیان و اعزام دختران به خارج از كشور نیز موفقیت خوبی حاصل شد كه البته مجلس پنجم آن را در دستور كا ر قرار داده، اما موفق به تصویبش نشده بود. خوشبختانه این مهم هم به تصویب رسید. دلیلی هم ندارد كه خانمی برای تحصیل در دانشگاه خارج، مجبور شود ازدواج كند، اگر همین خانم بتواند برای تفریح به خارج برود چرا برای درس خواندن نتواند. این وجهه ای تبعیض آلود داشت كه خوشبختانه اصلاح شد و شورای نگهبان هم تأیید كرد.
موارد دیگری به طور مثال در قانون كار بحث بازنشستگی یا در حقوق عائله مندی وجود دارد كه روی آنها كار می شود و برخی موارد هم تصویب شده است. در موضع كودك آزاری و حقوق خانواده نیز همین طور. مثلاً در بحث نفقه این مورد اضافه شده كه اگر خانمی بیمار شد همسرش باید خرج درمانش را بپردازد. حال چه خانم اشتغال داشته باشد یا نه، موضوع از موارد نفقه است.
مواردی هم هست كه تاكنون مورد توجه نبوده، به طور مثال بحث ایدز كه یك بیماری بسیار خطرناك است و كیان معنوی و حیات مادی شخص را به خطر می اندازد. این موارد در حال حاضر جزء موارد فسخ نكاح نیست ولی امروز با فاجعه ای كه در اثر بروز و گسترش این بیماری پیش آمده، می بایستی در موارد فسخ نكاح گنجانده شود. اگر خدای نكرده همسر زنی آلوده به ایدز شد، او باید بتواند سریعاً نكاح را فسخ كند. این ظلم بزرگ نباید به حیات دنیوی و معنوی او تحمیل شود و خدای ناكرده دچار مشكل گردد.
یكی از موارد موجود توجه به مشاركت زنان در عرصه ی مدیریتی است . یعنی ما در رأی اعتماد به وزراء مواردی را با تك تك آنها رایزنی كردیم و از جمله خواستیم از زنان قابل، توانمند و مدیر ما كه زیاد هم هستند در عرصه های اجرایی و به دور از سلیقه های شخصی بهره مند شویم.
امید هم داریم كه بدین ترتیب در عرصه ی مدیریت اجرایی كشور تعالی ایجاد شود. تأكید هم داریم كه زنان نیازی به مدیر شدن ندارند اما جامعه، نیازمند زنان مدیر است. فراموش نكنیم كه توسعه ی هر كشوری بر مبنای سرمایه ی انسانی آن است.
بالاترین سرمایه ی هر كشور نیروی انسانی آن است كه نیمی از آن را زنان تشكیل می دهند. هم اكنون بر حسب آمار، تعداد تحصیلكرده های زن ما بسیار زیادند و در سال جاری و سالهای گذشته عنایت دارید كه درصد موفقیتها در كنكور كاملاً به نفع زنان تغییر یافت. این نشان دهنده ی آن است كه چهار سال دیگر تحصیلكرده های زن ما بیشتر از مردان هستند و اگر بستر مناسبی طراحی نشود، مثل سیلی كه بیاید و مسیر برایش مشخص نشود ناگزیر سبب تخریب خواهد شد. اما اگر هدایت شود و از كانالهای مربوط و مناسب حركت كند سبب رشد و و پیشرفت جامعه می شود.
این وضع در مورد همه مسایل است و به طریق اولی برای زنان هم صدق می كند. ما وقتی با این واقعیت در جامعه رو به رو هستیم كه زنان ما امروز اهل فكر و اندیشه و صاحب علم هستند بایستی در اندازه ی همان قابلیتها و توانمندیها با آنها برخورد كنیم و اگر این كار را انجام ندهیم اولاً اسراف كرده ایم و به جامعه ضربه زده ایم، ثانیاً ممكن است سبب دلسردی نخبگان جامعه شود كه برای آنها هزینه شده است. ثالثاً افراد علاقه دارند به جامعه شان خدمت كنند و این حق آنان است.
حق كار كردن، تلاش كردن، رشد كردن بدون لحاظ جنسیت. یعنی وقتی قابلیت وجود دارد اگر بستر مناسب فراهم نشود منجر به بروز مشكلات اجتماعی، روحی و روانی شده و به تدریج فضای سیاسی را نیز نامطلوب و مورد سوءاستفاده دشمنان می سازد. آیا درست است كه به رغم این توانایی، جمهوری اسلامی همواره به موضوع زنان و جایگاه ایشان، عنایت ویژه داشتند. امام فرمودند:«زنان باید در مقدرات اصلی مملكت دخالت كنند.»و همواره این دیدگاه را داشتند. روابط خانوادگی و سنت ایشان نیز این را نشان داد.
لذا ما امروز در هزاره سوم میلادی بایستی نشان دهیم حكومت اسلامی قابلیت این را دارد كه چه زن و چه مرد، با حفظ شؤونات و چارچوبی كه خداوند تعیین فرموده، بتوانند در عرصه ی اجتماعی رشد و فعالیت كنند.
اگر ما نتوانیم این مهم را به درستی نشان دهیم در واقع به قرآن كریم ظلم كرده ایم، به دین اسلام ظلم كرده ایم.
امروز دنیا به الگوهای جدید نیاز دارد و ما باید چهره ی زن مسلمان ایرانی را به كشورهای دیگر ارایه كنیم. اما چگونه می توان در دنیای ارتباطات، چهره ای را ارائه كرد و در عین حال آن را در داخل كشور محدود ساخت. این دو مطلب با هم سنخیت ندارد؛ بنابر این باید راهی پیدا كرد كه بر مبنای درست و مستدلی باشد، نه بر مبنای سلایق. ما نمی توانیم در مباحث حكومتی سلایق خود را دخالت دهیم. سلایق مربوط به خود شخص است، نه در عرصه ی حكومت و امور اجتماعی. دنیا ما را در چگونه ارائه كردن چهره ی زن نظاره می كند. اینكه ما چگونه در هزاره ی سوم میلادی این مهم را انجام دهیم، یكی از آن هنرهایی است كه می تواند چهره ی زیبای اسلام را نشان دهد و ثابت كند حكومت ناتوان از تطبیق نیازها و شرایط اجتماعی با دین نیست.
نسل سوم انقلاب كه روز به روز فشار تهاجم فرهنگی و عوامل فكری و روانی بر روی او بیشتر می شود، نباید احساس كند كه در جامعه امروز ایران امكان ظهور استعدادهای او نیست. شاید همین منجر به برخی تظاهرهای نابهنجار در عرصه ی كوچه و خیابان می شود. این نه به دلیل لجاجت و یا خدای نكرده عناد با دین است بلكه به دلیل عدم داشتن الگوی مناسب و آگاهی از توانمندیهای خود و دین خویش است.
