چه كفشی بپوشیم، چه كفشی نپوشیم؟
قدمت كفش در ایران به 4500 سال قبل برمی گردد. آن وقتها پاپوشی در ایران استفاده می شد كه به آن "غوشنگ" می گفتند. بعد از آن نوبت چارق بود كه آثارش را در نقوش باقی مانده تخت جمشید می بینیم. كفش در آن زمان، محصولی نرم، سبك، راحت و با كیفیتی مرغوب بود اما تولید كفش در ایران و جهان، بعد از صنعتی شدن، سمت و سوی دیگری را در پیش گرفت. امروزه هم با واردات انواع و اقسام كفشهای موسوم به "چینی" قضیه بغرنجتر شده است. به اعتقاد متخصصان، شروع بسیاری از بیماریهای عضلانی اسكلتی، از آزارهایی است كه به كف پا یا نواحی دیگر آن وارد می شود.
متأسفانه در كشور ما، فرهنگ اهمیت دادن به انتخاب كفش، بسیار پایین است. بیشتر افراد به همان اندازهای كه به انتخاب لباس، اهمیت می دهند، در انتخاب كفش دقیق نیستند. بسیاری از بیماریها و دردهای مزمن سیستم عضلانی اسكلتی، با انجام كارهای ساده مانند یك تغییر نگرش، آموزش اولیه و ورزش ابتدایی قابل اصلاح و درمان هستند.
دقت در انتخاب كفش
دقت در انتخاب كفش و توجه به رعایت اصول استاندارد در تولید آن، یكی از ضروری ترین نیازهای حفظ سلامت افراد بوده و باید توجه بیشتری به آن بشود. وقتی برای خرید كفش، به مغازهای می روید با صدها نوع كفش در مدلها و رنگهای گوناگون مواجه می شوید كه بنا به ادعای فروشنده همگی آخرین مدلهای روز بوده و كیفیتی مرغوب دارند. ولی به راستی معیار استاندارد برای انتخاب كفش، چیست؟
انتخاب كفش در وهله اول، باید بر اساس نوع استفادهای كه از آن می شود، صورت بگیرد. همانطور كه زمستان، كفش مخصوص خودش و تابستان، كفش مخصوص خودش را دارد.
همچنین بعضی از مشاغل، كفشهای مخصوص خودشان را می خواهند. مثل بعضی از كفشهای مخصوص كه در كارگاهها استفاده می شود، یا كفشهای ورزشی كه حتی درباره آنها نیز بر اساس نوع ورزش، انتخاب كفش تغییر می كند. برای مثال كفشهای كشتی بدون پاشنه هستند، در صورتی كه كفش فوتبال حتماً باید پاشنهدار باشد. در واقع این، به نوع نگاه خریدار برمی گردد و اینكه او چقدر به سلامت خود اهمیت می دهد و چقدر از حق و حقوق خودش، آگاه است.
كفش استاندارد
یك كفش استاندارد، سه مشخصه بارز دارد:
1) جنس خوب
2) پاشنه استاندارد
3) قالب و پنجه استاندارد
رویه کفش
رویه بیشتر كفشهای موجود در بازار، از دو جنس مختلف است. آنها یا رویهای از چرم طبیعی دارند یا از پلاستیك و چرم مصنوعی تهیه می شوند. به تازگی هم بعضی از تولید كنندگان كفش، اقدام به زدن اسپری بوی چرم طبیعی به چرمهای مصنوعی كرده و خریداران را در انتخاب محصول با مشكل مواجه می كنند.
چرم طبیعی، به علت دارا بودن منافذ طبیعی در بافتش، امكان تبادل هوا میان بیرون وداخل كفش را فراهم آورده و به اصطلاح،باعث تنفس پا می شود. به همین دلیل ساده، بهترین رویه برای كفش، همان رویه چرم طبیعی است. رویه مصنوعی به علت عدم تبادل هوا، باعث بوی بد پا و عرق كردن بیش از حد می شود.
زیره كفش
زیره كفشهای موجود در بازار هم دو نوع است:
1) زیره ( po پی او)
2) زیره ( pvc پی وی سی)
زیرههای po، سبك تر، راحت تر و در برابر سایش مقاوم تر بوده و دوام شان بیشتر است. ظاهر این زیرهها، توپُر بوده و در حالت خم كردن، انعطاف بیشتری دارند. در هنگام خرید، باید به این نكته هم دقت كرد كه كف زیره نباید صاف باشد، بلكه باید آج دار بوده تا از لیز خوردن جلوگیری كند. توجه به استانداردهای پنجه كفش هم در انتخاب آن بسیار مهم است.
قالب بندی
از نظر قالب بندی، فضای پنجه كفش باید طوری باشد كه به انگشتهای پا فشاری وارد نكند. كفشهایی كه پنجه آنها تیز است، باعث می شوند، انگشتهای پا در كفش روی هم بیفتند. این كفشها، انگشتان پا را تحت فشار قرار داده و آنها را بد فرم می كنند. این امر در خانمها شایعتر است. به طوری كه انحراف شست پا در خانمها، 9 برابر آقایان است. جلوی كفش باید به گونهای باشد كه پنجههای پا از هم باز بشود.
تنه كفش
مورد بعدی تنه كفش است كه در واقع چارچوب روی كفش بوده و دور پا را دربرمی گیرد، كفش هم باید به راحتی در برابر فشارهای وارده، مقاومت كرده و شرایط آناتومیكی پا را حفظ كند. علاوه بر فاكتورهای استاندارد مربوط به جنس و ساختمان كفش، فاكتورهای دیگری نیز درباره خود افراد، صدق می كند كه به همان اندازه اهمیت دارند.
ادامه دارد...
دكتر محمد تقی حلی ساز- متخصص طب توان بخشی
*مطالب مرتبط:
کفش های تمیز و مرتب نکات آموزنده و کاربردی در خانه داری (4)