تبیان، دستیار زندگی
جلوه‌ایست از شكوه و زیبایی معماری ایرانی و به لطف هنرمندان و هنر دوستانی كه هر روز به سراغش آمده‌اند، جایی بوده برای رشد و شكوفایی تئاتر ایران در سال‌های دراز عمرش ...
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

چرتكه برای استوانه پیر

تئاتر

گزارشی از یك گردش متفاوت در مجموعه تئاتر.

جلوه‌ایست از شكوه و زیبایی معماری ایرانی و به لطف هنرمندان و هنر دوستانی كه هر روز به سراغش آمده‌اند، جایی بوده برای رشد و شكوفایی تئاتر ایران در سال‌های دراز عمرش.

اما حالا خسته و فرسوده‌است و انگار رنج این همه سالیان ایستادگی و تلاش، برای كالبد ظریفش رمقی نگذاشته‌است.

از آن زمان كه مهندسان جوان و گمنام زیر نظر علیرضا سردار افخمی تك تك دیوارها و درها و پنجره‌ها و فضاهای كوچك و بزرگش را روی كاعذ طراحی می‌كردند تا امروز كه حدود 40 سال است ساختمان مدور تئاتر شهر استوار مانده و دارند تلاش می‌كنند فعلا بماند.آخر همین یكی كه بیشتر نیست!

آن روز كه اهالی رسانه، خبرنگاران و عكاس‌ها و تصویربردارها و گزارشگران تلویزیون به دعوت مهرداد رایانی مخصوص این فرصت را پیدا كردند در راهروهای شخم زده تئاتر شهر، در جریان روند بازسازی این مجموعه قرار بگیرند، چشم‌ها كنجكاوانه به گوشه گوشه این مجموعه دوخته شده بود و زبان‌‌ها به زمزمه یا حتی صدای بلند، می‌پرسیدند واقعا این مجموعه به موقع آماده خواهد شد؟ رایانی با شور و هیجان درباره روند بازسازی‌ها توضیح می‌داد و خبرنگاران را از راهروهای باریك می‌گذراند و به سالن‌های روشن و تاریك می‌برد.

به قسمت‌های مختلف تئاتر شهر كه همه در دست بازسازی قرار داشتند.

كارگران مشغول كار بودند و رایانی همچنان با سماجت برای گفتن حرفی یا اثبات مدعایی تئاتر شهر زیر و رو شده را كه عیب‌هایش نمایان شده‌بود، نشان خبرنگاران می‌داد.

در فحوای كلامش ناله‌ای به گوش می‌رسید كه تو را به خدا ببینید و بنویسید كه این مجموعه چقدر نیاز به بازسازی داشته‌است.ببینید و آگاه باشید این سرمایه نیاز به حمایت دارد و بازسازی‌اش امری اجتناب ناپذیر است.

زبان رایانی درباره نكات فنی این بازسازی سخن می‌گفت، اما معنای كلامش، مخصوصا آنگاه كه به مطبوعاتی بودن خودش اشاره می‌كرد، تمنایی بود برای تائید اتفاقاتی كه در این مجموعه می‌افتد و زحماتی كه او و همكارانش می‌كشیدند.

و مهندس مجتبی حسینی نماینده بنیاد رودكی به‌عنوان پیمانكار این طرح، ساكت بود و كاری نمی‌كرد جز همراهی با همه! هم خبرنگاران و هم رایانی.

انگار قرار بود اطمینان داشته باشیم همه پیش بینی‌ها درست از آب در خواهد آمد و بازسازی مجموعه تا موعد مقرر به پایان خواهد رسید.

اما این موعد مقرر یكی – دوبار تغییر كرده و باز هم می‌تواند تغییر كند و اصولا چقدر می‌توان فردایی را پیش بینی كرد كه به سلیقه اشخاص و افراد بستگی دارد آن هم مدیرانی كه هم هستی و هم حضور حرفه‌ایشان به سادگی فناپذیر است! رایانی قول می‌داد كه هر قدر هم از برنامه‌ریزی عقب بمانند نباید تردید كنیم كه تا زمان برگزاری جشنواره تئاتر فجر این مجموعه آماده خواهد بود.

می‌گفت: حدود 80 تن نخاله مربوط به سازه‌های غیراصولی را تخریب و از ساختمان تئاتر شهر بیرون برده‌ایم. سامانه فاضلاب بازبینی و سرویس شده‌است.

بام ساختمان بازسازی و ایزوگام شده، آبروها از بام تا كف ساختمان بررسی و نشتی‌ها مشخص شد، لوله‌های آب و فاضلاب این مجموعه در حال تعویض است. سقف كاذب راهروها را برداشته‌ایم و بازبینی سیم كشی‌ها و لوله‌ها و كانال‌های هوا به منظور تعویض و بازسازی را به پایان رسانده‌ایم.

برای این مجموعه یك دستگاه چیلر هواساز خریداری شده كه با نصب آن تمامی مجموعه و مخصوصا تالارهای نمایش از تهویه مناسب برخوردار خواهند شد. هر دو آسانسور این بنا تعویض می‌شود. تمامی سامانه‌های فرسوده برق، تلفن، اعلام حریق و... جمع آوری شده و به جای آن سیم كشی‌ها ی جدید برق عمومی، برق اضطراری، شبكه اعلام حریق، پیجینگ و... نصب شده‌است.

او با شور و حرارت به بازسازی موتورخانه حرارت مركزی و نصب هواساز مجموعه اشاره می‌كرد و دستی كه بر سر درهای فلزی و پنجره‌ها و كف و سقف سالن‌ها خواهند كشید.

ایانی درباره زمان نمایش‌ها و قول و قرارهایی كه مجموعه با كارگردان‌ها داشته‌ هم توضیح می‌داد.می‌گفت كه نمایش‌ها به موقع به صحنه خواهند رفت و نمی‌شد بدون تعطیلی اجرا‌ها كاری از پیش برد.

می‌گفت: این كار تا اندازه‌ای اهمیت داشت كه به عقیده من می‌ارزید یك اجرای خارجی را هم به خاطر آن از دست بدهیم.

همیشه راه حل سومی هم هست

مثل یك حساب ساده سر انگشتی نیست. نمی‌شد حساب و كتاب كنی و بگویی جناب رایانی، آقای مهندس حسینی! بازسازی این مجموعه با این هزینه به صرفه هست یا نیست.

این كار كارشناسان است كه آنها هم پیشتر از تو به این نتیجه رسیده اند كه تئاتر شهر با صرف هزینه‌ای معادل یك میلیارد و نیم قابل بازسازی است و هزینه كردن این رقم هم كاملا منطقی است.

تمام مدتی كه مهندس حسینی آرام و بی‌صدا گوشه‌ای می‌ایستاد و مانند دیگران به رایانی گوش می‌داد، هیچ نشانه‌ای نمی‌شد در چهره‌اش دید اما وقت تائید سخنان رایانی بود كه تردید و دلهره‌اش هویدا می‌شد كه مبادا بودجه به موقع نرسد، مبادا فلان و بهمان اتفاق بیفتد و نتوانند در زمان مقرر تئاتر شهر را برای بهره برداری مجدد آماده كنند.

با مكث‌های طولانی و صدایی لزران وعده می‌داد و خوب می‌دانست احتمال وقوع این مباداها از آن وعده‌ها بیشتر است.

همه اینها را كه ببینی و بعد بگویند كه با این بازسازی تئاتر شهر تا 10 سال آینده، آن هم به شرط مراقبت سرپا و قابل استفاده خواهد بود، در اصل ماجرا و داستان سود و زیانش تردید خواهی كرد.

چنان تردیدی كه حتی یقین رایانی و مهندس حسینی در این باره كه بازسازی این مجموعه از ساختن دوباره چنین مجموعه‌ای ارزان‌تر تمام می‌شود، تو را راضی نخواهد كرد.

ساخت یك مجموعه تئاتری بر اساس آیین نامه‌های امروز، مقاوم در برابر زلزله و شاداب و تازه نفس برای میزان مخاطبانی كه امروز تئاتر ما دارد چیزی حدود 10 میلیارد هزینه در بر خواهد داشت.

فرض كه نهاد یا ارگانی این رقم را هزینه كند و چنین مجموعه‌ای را برای سال‌های سال بعد بسازد، تئاتر شهر هم به موزه تئاتر ایران بدل شود و با درآمد اندكی به حیات خود ادامه دهد، در چنین شرایطی بیشتر ضرر خواهیم كرد یا اینكه قرار باشد هر چند سال یكبار تئاتر كشور را تعطیل و مجموعه تئاتر شهر را شخم بزنیم؟ انگار حساب این سود و زیاد چندان هم سخت نیست!

منبع : همشهری