انواع بادكش گذارى

بادكش ثابت:

در این روش، لیوان یا لیوان ها در طول مدت زمان مشخصى به طور ثابت روى پوست بدن بیمار قرار مى گیرند و پس از تمام شدن زمان بادكش، از بدن جدا مى شوند. مثلاً بادكش وسیع كتف و كمر كه در درمان كمردردها و رفع خستگى مزمن كاربرد دارد.

بادكش متناوب (منقطع):

گاهى براى جلوگیرى از كبودى موضع یا براى جلوگیرى از عوارض بادكش هاى خاص، مثلاً روى پوست صورت و گونه، از بادكش متناوب استفاده مى شود. به این صورت كه پس از ایجاد خلاء و ثابت شدن لیوان روى پوست پس از 3 تا 5 ثانیه، لیوان از روى پوست جدا شده، دوباره هواگیرى مى شود و روى پوست گذاشته مى شود. عمل تثبیت و جدا كردن لیوان بین 20 تا 40 مرحله تكرار مى شود.

از این نوع بادكش مى توان در آماده كردن موضع حجامت تر و بادكش نقاط مختلف صورت استفاده كرد.

بادكش متحرك یا لغزان:

در بادكش متحرك، قبل از بادكش گذارى، موضع را روغن مالى مى كنیم. برای روغن مالى مى توان از روغن هاى طبیعى نظیر روغن زیتون، روغن كنجد، روغن بادام تلخ یا روغن سیاه دانه استفاده كرد. پس از روغن مالى، بادكش را روى بدن ثابت مى كنیم و سپس به آرامى آن را با دست روى بدن به حركت درمى آوریم. این عمل باعث گرمى (سرخى) موضعى مى شود و در رفع اسپاسم هاى عضلانى و خستگى مفرط بسیار مؤثر است.

تذكر1: در بادكش متحرك، افرادى كه داراى جوش هاى متعدد پوستى هستند، احتیاط كنند.

تذكر2: در تمام بادكش ها حتماً از لیوان هاى سالم و بدون ترك استفاده كنید، زیرا لبه هاى ترك خورده و شكسته ى لیوان ممكن است بریدگى هاى شدید ایجاد كند.

تذكر3: كبودى هاى ناشى از بادكش، واكنش طبیعى بدن است و جاى نگرانى ندارد و طی 5 تا 10 روز كاملاً رفع مى شود.

براى رفع سریع تر این كبودى ها مى توان از ماساژ موضع بادكش، بلافاصله پس از بادكش گذارى استفاده کرد.

با كنترل پوست بیمار و تنظیم مدت زمان بادكش می توانید از كبودى شدید پوست جلوگیرى كنید.

تذكر4: در صورتى كه بیمار در موقع بادكش گذارى دچار حالات تهوع و سرگیجه و عرق سرد شد، بلافاصله بادكش را از بدن جدا كنید و بیمار را به پهلوى راست بخوابانید و پاهاى او را به داخل شكم خم كنید. علایم نام برده در چند دقیقه كاملاً رفع خواهند شد. براى رفع سریع تر علایم مى توانید از یك قاشق عسل خوراكى به صورت مكیدن یا یك لیوان شربت عسل استفاده كنید.

تذكر 5: ایجاد تاول روى پوست بیمار پس از بادكش گذارى چند علت عمده دارد:

ـ ضعف و سستى پوست بیمار؛

ـ زیاد بودن فشار منفى ایجاد شده؛

ـ طولانى بودن مدت زمان بادكش؛

بنابراین با كنترل وضعیت پوست در مدت زمان بادكش و تنظیم مدت زمان بادكش و میزان خلاء ایجاد شده، مى شود تا حد زیادى از این مسأله جلو گیرى كرد.

تذكر6: میزان بادكش در افراد لاغر و ضعیف، كم تر از افراد چاق باید باشد، زیرا بادكش شدید پوست افراد لاغر باعث تورم بافتى (التهاب) و اسپاسم (گرفتگى) عضلانى این افراد مى شود.

امروزه جهت بادكش درمانى، دستگاه هاى Cupping therapy(درد كش) ساخته شده است كه طرز استفاده از این دستگاه به این صورت مى باشد:

جهت استفاده از دستگاه دردكش، ابتدا موضع بادكش را با روغن هایى مثل: روغن زیتون، روغن سیاه دانه یا روغن بادام تلخ به مدت 5 دقیقه ماساژ دهید. سپس دستگاه مكنده را به پشت لیوان متصل كرده و با چند بار مكش، با ایجاد خلاء لیوان را روى بدن ثابت كنید.

سپس دستگاه مكنده را از لیوان جدا كرده و جهت اطمینان دریچه ى لیوان را كمى به داخل فشار دهید. مدت زمان لازم براى بادكش گذارى به طور متوسط 10 دقیقه است. البته این زمان براى كودكان و بعضى از بیماران كه داراى پوستى سست و نازك هستند تا 5 دقیقه كاهش مى یابد.

ـ مدت زمان بادكش تیروئید و كبد كم تر از 10 دقیقه است؛

ـ در صورت مشاهده ى كبودى زیاد یا تاول هاى پوستى كوچك، بادكش را خاتمه دهید؛

ـ در صورت ایجاد تاول به هیچ وجه آن ها را دستكارى نكنید و با عسل روى آن ها را پانسمان نمایید؛

ـ جهت ایجاد خلاء مناسب در افرادى كه بدنى پر مو دارند، بهتر است موهاى موضع بادكش، قبل از بادكش گذارى تراشیده شود؛

ـ بعد از اتمام مدت زمان لازم، با كشیدن سوپاپ انتهاى لیوان، آن را از بدن جدا مى كنیم. جهت رفع كبودى احتمالى مى توان موضع را كمى ماساژ داد. جهت جلوگیرى از انتقال بیمارى هاى قارچى و پوستى بهتر است هر فرد از لیوان مخصوص خود براى بادكش استفاده كند و در صورت در دسترس نبودن، لیوان ها را قبل از استفاده ى مجدد ضد عفونى كنید.

جهت افزایش عمر مفید دستگاه هر چند وقت یك بار قطعات دستگاه را باز كنید، تمیز و روغن كارى كنید و دوباره مورد استفاده قرار دهید.

ـ دوره ى درمان با بادكش به طور متوسط 7 تا 14 جلسه ى یك روز در میان است و در بعضى بیمارى هاى مزمن تا 40 جلسه نیز باید ادامه یابد.

سید مهدى سعیدى

منابع:

- ارقام و آمار این نوشتار، برگرفته از سایت سازمان بهداشت جهانى و كتابخانه ى ملى آمریكاست.

- میزان الحكمة: نوشته ى محمد رى شهرى صفحه ى 1786

- موسوعة الاحادیث الطبیة: نوشته ى محمد رى شهرى صفحه ى 66 و67

- آشنایى با بادكش درمانى: تألیف دكتر روزگارى