به خاطر یک تصویر خوب
شیوه ارتباط کامپیوتر با نمایشگر در حال دگرگونی است تا ارتباط بهتری فراهم گردد. در این مقاله با نسل بعدی کارت‌های گرافیکی آشنا می‌شوید.
در طول بیست سال گذشته تقریباً چیزهایی که از بیرون به کامپیوتر وصل می‌شوند تغییر کرده‌اند به جز رابط 15پینی و Dشکل کارت گرافیکی، شاید این ثبات باعت حفظ سازگاری شده باشد اما رابط VGA برای نمایشگرهای نوین امروزی اصلاً چیز مناسبی نیست. با این همه رابط VGA روی کارت گرافیکی جا خوش کرده و تکان نمی‌خورد.
VGA در اصل برای سیگنال‌های ویدئویی آنالوگ ساخته شده در حالیکه امروزه بیشتر نمایشگرهایی که ما به کار می‌بریم دیجیتال هستند. بنابراین ناچاریم تصایری که درون کامپیوتر ماهیتی دیجیتالی دارند را نخست به سیگنال‌های آنالوگ تبدیل کرده و پس از ارسال از طریق کابل VGA دوباره در نمایشگر آنها را پس از دریافت به اعداد تبدیل کنیم. خوشبختانه چیزی حدود ده سال پس از عرضه VGA، گروه DdWG یا Digital Display Working استاندارد Digital یا همان DVI را پایه‌گذاری کرد.
DVI رابط استاندارد برای ارتباط نمایشگرهای دیجیتال با کامپیوتر است. البته پیش از آن برخی رابط‌های ویژه برای ارتباط دیجیتالی میان کامپیوتر و نمایشگر وجود داشت که روشن است که میان آنها سازگاری وجود نداشت و همچنین استفاده از آنها مستلزم پرداخت هزینه اضافی جهت دریافت مجوز بود. اما DVI اینگونه مشکلات را از میان برداشت. اکنون رابط I- DVI نیز عرضه شده که در کنار سیگنال‌های دیجیتال از سیگنال‌های آنالوگ برای ارتباط با نمایشگرهای ارزان قیمت پشتیبانی می‌کند.
استاندارد تازه به چه کاری می‌آید؟
آیا DVI همه نیازهای ما را برآورده می‌کند؟ این رابط در حالیکه از سیگنال‌های آنالوگ پشتیبانی می‌کند. ارتباط دیجیتال را نیز فراهم می‌آورد. همچنین با تامین وضوح مورد نیاز HD از آخرین شیوه‌های رمزگذاری و محافظت داده‌ها نیز پشتیبانی می‌کند. نکته مهم‌تر اینکه تقریباً همه کارت‌های گرافیکی و نمایشگرهای امروزی با این استاندارد سازگارند.
اما شکل ما در این استاندارد همچون دیگر بخش‌های دنیای کامپیوتر، پهنای باند است. بهترین وضوح در نمایشگرهای LCD سی اینچی 1600×2560 پیکسل است که فراهم کردن این آهنگ انتقال از توان رابط DVI بیرون است.
این نمایشگرها باید از امکان ارتباط دوگانه ( Dual Link) در رابط DVI استفاده کنند که پهنای باند را دو برابر می‌کند. البته برای بهره‌مندی از این امکان باید از کارت گرافیکی، نمایشگر و کابل‌های مناسب استفاده کرد که متاسفانه پیدا کردن این قطعات کار ساده‌ای نیست.
با رشد روزافزون شمار کسانی که کامپیوتر را به عنوان یک دستگاه چند رسانه‌ای به کار می‌برند هر روز شمار کامپیوتر‌هایی که باید به دستگاه تلویزیون وصل شوند، بیشتر می‌شود. در DVI انتقال داده‌های صوتی پیش‌بینی نشده و در نتیجه برای بلندگوها حتی اگر درون نمایشگر قرار داشته باشند باید کابل‌های جداگانه‌ای به کار برد. این کار آشفتگی روی میزکار را بیشتر می‌کند. حتی استانداردهای نوین و چند کانالی صوتی به پهنای باند بیشتری نیاز دارند و باید از اطلاعات‌شان هنگام انتقال مراقبت کرد.
بنابراین بهتر است هر چه زودتر و هر چه دقیق‌تر با استانداردهای نمایشگر و چگونگی اتصال این دستگاه‌ها با کامپیوتر آشنا شویم.
رابط چند رسانه‌ای با کیفیت بالا
به طورکل کاربران از وجود سیم‌های درهم و برهم دل خوشی ندارند و وجود کابلی که هم ویدئوی کیفیت بالا (HD) و هم داده‌های صوتی کیفیت بالا و چند کانالی را منتقل کند بسیار خوشایند خواهد بود.
رابط چند رسانه‌ای با کیفیت بالا یا High Definition توانایی‌هایی مانند DVI دارد اما می‌تواند داده‌های صوتی چند کانالی با کیفیت بالا را نیز منتقل کند. شمار اتصال‌های این رابط کمتر است و در نتیجه نصب آن بسیار ساده‌تر می‌شود. همچنین سیگنال‌های آن با DVI سازگار است و در نتیجه امکان اتصال دستگاه‌های DVI و HDMI به یکدیگر وجود دارد. با این‌همه HDMI یک راه حل جامع نیست. رابط‌های DVI دوگانه، آهنگ انتقال داده بالاتری را در مقایسه با گونه A استاندارد HDMI فراهم می‌کنند. البته گونه B از استاندارد HDMI بر پایه همان روش رابط‌های دوگانه DVI پهنای باند بالاتری دارد اما اتصال‌های آن متفاوت است. HDMI همچنین روشBandwidth Digital Content Protection - High یا HDCP را نیز در اختیار کاربر می‌گذارد.
توجه داشته باشید که HDMI هنوز جوان است و در حال دگرگونی و ممکن است در آینده سازگاری میان گونه‌های مختلف آن بسادگی ممکن نباشد. اما HDMI به دلیل سادگی کاربرد مطمئنا در آینده جای دیگر استانداردها را خواهد گرفت.
Displayport
مجمع استانداردهای الکترونیکی ویدئویی یا Video Electronics Standards Association یا همان Display portb ,VESA را در می سال 2006 معرفی کرد. این رابط کاملا از سوی AMD/ATI، Nvidia و Dell پشتیبانی می‌شود و حتی AMD بردهای اصلی سازگار با آن را به بازار داده.
Display port هم مانند HDMI هم از سیگنال‌های صوتی و هم از داده‌های ویدئویی با کیفیت بالا پشتیبانی می‌کند و البته در مقایسه با HDMI برتری‌های دارد. آهنگ انتقال این رابط می‌تواند داده‌های مورد نیاز وضوح 1600× 2560 و بسامد 60 هرتز را با رنگ 30 بیتی هشت کانال صوتی پشتیبانی می‌کند.
Display port را می‌توان هم برای اتصال‌های درون کامپیوتر و هم برای اتصال‌های بیرون آن به کاربرد و با همه این دستگاه‌ها سازگاری دارد. با اضافه کردن Displayport به نمایشگرهای TFT، مدارهای الکترونیکی پیچیده از این نمایشگرها حذف می‌شود.
اما Displayport با استانداردهای HDMI و DVI سازگار نیست و سیگنال‌های آن متفاوت است. اگر چه این نکته یک کاستی بزرگ است اما ساختمان فشرده Display port قابلیت انعطاف زیادی به آن بخشیده. همچنین این رابط می‌تواند ارتباط صوتی دو طرفه را برقرار کند که برای کاربردهایی مانند VolP و گفتگوی صوتی بسیار مناسب است.
Display port یک کانال جانبی ویدئویی با پهنای باند کم دارد که برای Web cam ایده‌آل است. اگر چه این رابط از Content Protection پشتیبانی می‌کند اما به طور پیش‌فرض شیوه خود یعنی Display port Content Protection یا DPCP را به جای HPCP به کار می‌برد. برای استفاده از هر یک از این روش‌های رمزگذاری باید مجوز داشت و این نکته قیمت تمام شده را بالاتر می‌برد. اگر چه Display port یا HDMI یا DVI سازگار نیست اما به طور فیزیکی اتصال آنها با هم برقرار می‌شود.
VESA تصور می‌کرد که Display port از همان آغاز ورود به بازار با استقبال روبرو می‌شود در حالیکه شرکت‌های اصلی به سوی HDMI رفتند و با توجه به شمار رو به افزایش دستگاه‌های HDMI نمی‌توان انتظار داشت که کاربران در یک فاصله زمانی کوتاه، HDMI را کنار گذاشته و Display port را به کار ببرند.
گروهی متشکل از چند شرکت مهم رابط UDI یا Unified Display Interface را با قیمت ارزان پایه‌گذاری کردند. در حال حاضر تجهیزات DVI خیلی گران هستند و UDI ارزان‌تر، کوچک‌تر و با کاربری ساده‌تر است UDI همه توانایی‌های DVI حتی پشتیبانی از HDCP را دارد.
اما UDI بر خلاف Display port و HDMI داده‌های صوتی را منتقل نمی‌کند. دلیل این نکته، کاهش هزینه و در نتیجه گسترش بیشتر بوده. اتصال UDI و HDMI یکسان است.
اگر چه UDI برخی از توانایی‌های HDMI مانند انتقال داده‌های صوتی را ندارد. اما در صورت نیاز می‌توان این امکانات را به آن اضافه کرد. اگر چه استاندارد UDI در صورت اتصال به دستگاه‌های DVI هیچ تضمینی برای کار کرد. درست نمی‌دهد اما UDI توانایی خوبی از خود نشان می‌دهد. ویژگی‌های طراحی UDI به گونه‌ای است که بسیاری از مبدل‌های سخت افزاری سیگنال‌ها حذف می‌شود و در نتیجه قیمت تمام شده پایین می‌آید. رنگ‌های قابل انتقال توسط UDI در مقایسه با DVI بیشتر است و پهنای باند خوبی برای کاربردهای آینده فراهم می‌کند.
روند کنونی
در آسیا بیشتر از UDI پشتیبانی می‌شود در حالیکه در اروپا HDMI رواج بیشتری دارد و اینتل گویا از Display port حمایت می‌کند.
بنابراین هنوز روشن نیست که کدام استاندارد بازار را به دست خواهد گرفت و بهتر است پیش از هر گونه تصمیم‌گیری کمی صبر کرد.
| رابط | HDMI | Display port | UDl |
| برتری‌ها | کوچکی، پشتیانی از صدا و تصویر با کیفیت بالا، پهنای باند مناسب | بالاترین پهنای باند، کوچکی پشتیبانی از داده‌های صوتی، طول کابل بلند | ارزان، کوچک، کاربرد ساه سازگار با DVI و HDMI پهنای باند مناسب |
| کاستی‌ها | وجود رابط دوگانه، گونه‌های مختلف، قیمت زیاد | عدم سازگاری با HDMI، DVI و UDI، قیمت زیاد | عدم پشتیبانی از داده‌های صوتی سابقه کم در بازار |
| نشانی | www.hdmi.org | www.vesa.org | www.udiwg.org/home |
منبع: ماهنامه رایانه
مطالب مرتبط:
