طمع گنج؛ رویایی که جان میگیرد
بازار سیاه دفینهها؛ تب گنجیابی با ابزارهای ۹۰۰ میلیونی
تب گنجیابی با تبلیغات فریبنده در فضای مجازی داغتر از همیشه شده است. بازار سیاه این ماجرا با فروش نقشههای جعلی و ابزارهای میلیونی، سودجویان را ثروتمند و جویندگان را گرفتار میکند.

از تبلیغات مجازی تا پژوهشگران خیالی
در شبکههای اجتماعی، صفحاتی با هزاران دنبالکننده وجود دارد که درباره نحوه کشف دفینه، گنج و عتیقه آموزشهای ویژهای میدهند. این افراد با القابی مانند" دکتر"، " باستانشناس"،" پژوهشگر باستان" خودشان را معرفی میکنند، «استادان»ی که نه مدرک دارند، نه تجربه علمی و صرفا با فروش نقشههای جعلی، کتابهای رمزگشایی نشانهها و برگزاری دورههای آموزشی، جیب کنجکاوان را با رویا فروشی خالی میکننداین صفحات نهتنها آموزشهای مشکوک ارائه میدهند، بلکه به کاربران القا میکنند که بدون ابزارهای خاص، یافتن گنج ممکن نیست. آنها از طریق تبلیغات وسوسهکننده، مشتریان را به خرید دستگاههای گنجیاب ترغیب میکنند. کارشناس فروش هم دارند که به ادعای خودشان از طریق تماس میتوانند به شما مشاوره بدهند تا بهترین خرید را داشته باشید. با آنها تماس گرفتیم. لیستی از قیمت این ابزار دریافت کردیم که بسته به نوع کاربری، عمقزنی، شعاعزنی، نوع تفکیک و شرکت سازنده، قیمت آنها متفاوت بود.
از تنوع ابزارها تا هزینههای 900 میلیونی گنجیاب!
این ابزارها شامل نقطهزن، اسکن ژئوفیزیک و شعاعزن هستند که هرکدام کاربرد خاص خود را دارند. طبق گفتههای کارشناس فروش؛ «نقطهزن» اصلیترین ابزار گنجیابی است که محل دقیق فلز را شناسایی میکند. «اسکن ژئوفیزیک» برای شناسایی حفرهها، تونلها و فضای خالی به کار میرود و در برخی موارد میتواند فلزات را با دقت بالا نمایش دهد. «شعاعزن» هم بهعنوان مکمل نقطهزن، برای ردیابی و شناسایی اهداف از راه دور طراحی شده است.قیمت شعاعزن از ۴۰ میلیون تومان شروع میشد و تا ۹۰۰ میلیون تومان ادامه داشت. در این میان، برخی پکیجهای ویژه که تمامی این قابلیتها را داشتند، با علامت ستاره مشخص شده بودند و هزینهای بین ۱۵۰ تا ۲۰۰ میلیون تومان داشتند. این ابزارها در ظاهر راهی مطمئن برای رسیدن به رویاهای پنهان به نظر میرسند، اما پرسش اصلی اینجاست که آیا واقعاً گنجی در انتظار خریداران آنهاست؟
حفاریهای غیرمجاز؛ تونلهایی که به مرگ ختم میشوند
هر ساله دهها نفر در عمق زمین جان خود را از دست میدهند؛ ریزش تونل، استنشاق گازهای سمی یا درگیریهای خونین بر سر «هیچ» آنها را به کام مرگ میکشاند. در کامیاران، گروهی پس از پنج سال حفاری تونلی ۷۰ متری با ریزش تونل مواجه شدند و یک نفر بر اثر استنشاق گازهای سمی جان باخت. در فسا، سه عضو یک خانواده هنگام حفاری ۱۴ متری دچار گازگرفتگی شده و فوت کردند. در کنگاور، دو گروه بر سر حفاری غیرمجاز درگیر شدند که یک نفر با گلوله کشته و دیگری با چاقو مجروح شد. در فراشبند، پنج نفر تونلی حفر کردند که دو نفر از آنها به دلیل استنشاق گازهای سمی جان خود را از دست دادند. در شاندیز هم مردی ۳۶ ساله زیر خاک دفن شد و جان باخت. آمارها نشان میدهد که در سالهای اخیر، استانهایی مانند کرمانشاه و اصفهان بیشترین مرگومیر ناشی از حفاریهای غیرمجاز را تجربه کردهاند.چرا گنجیابی اینقدر وسوسهبرانگیز است؟
بعد از شنیدن قصههای تاریخی از ناکامیها و افسانههای پیدا کردن گنج، همچنان این کار برای خیلیها فراتر از یک کنجکاوی و یا سرگرمی سادهست، اما از نظر روانشناسی چرا گنجیابی برای فرد جذاب است؟رویای ثروت بادآورده؛ انسان همیشه به دنبال راههایی برای کسب ثروت بدون زحمت بوده است. از بختآزمایی تا سرمایهگذاریهای پرریسک، این میل در بسیاری از افراد وجود دارد. گنجیابی هم یکی از همین وسوسههاست که با ماجراجویی و رمز و راز همراه شده است.
شرایط اقتصادی و امید به نجات؛ در جوامعی با مشکلات اقتصادی گسترده، بسیاری احساس میکنند راهی برای پیشرفت مالی ندارند. افسانههای مربوط به دفینههای مدفون، امیدی خیالی ایجاد میکند که شاید راهی میانبُر به سوی ثروت باشد.
هیجان و ماجراجویی؛ ناشناخته بودن سرنوشت گنجها، نقشههای گمشده و چالشهای فیزیکی، گنجیابی را به تجربهای هیجانانگیز تبدیل میکند که برای برخی، حتی از خود ثروت مهمتر است.
تأثیر داستانها و افسانهها؛ روایتهای نسلبهنسل درباره گنجهای پنهان، این باور را در ذهن بسیاری شکل داده که شاید روزی بتوانند یکی از آنها را پیدا کنند، حتی اگر شواهدی برای آن وجود نداشته باشد