آمار واقعی تلفات غزه چقدر است؟

به گزارش گاردین به نقل از تبیان؛ تحقیقات منتشر شده در مجله پزشکی لنست تخمین می‌زند که تعداد کشته‌شدگان غزه در طول 9 ماه اول جنگ اسرائیل و حماس حدود 40 درصد بیشتر از آمار ثبت شده توسط وزارت بهداشت فلسطین بوده است.

 تجزیه و تحلیل آماری بررسی شده توسط دانشگاهیان در دانشکده بهداشت و پزشکی گرمسیری لندن، دانشگاه ییل و سایر موسسات، با استفاده از یک روش آماری به نام گیر و بازگیر(روش گیر و بازگیر یا Capture-Recapture یک تکنیک آماری است که عمدتاً برای تخمین اندازه جمعیت‌های موجود در محیط‌های طبیعی و جمعیت‌های غیرقابل مشاهده به کار می‌رود. این روش بر پایهٔ ضبط، علامت‌گذاری، و سپس باز ضبط افراد ساخته شده است) انجام شد.

در این پژوهش محققان به دنبال ارزیابی تعداد کشته‌شدگان عملیات هوایی و زمینی رژیم اسرائیل بین بازه زمانی اکتبر 2023 تا پایان ژوئن 2024 بودند، و تخمین زدند که در این مدت 64260 نفر بر اثر جراحات تروماتیک(جراحات تروماتیک به آسیب‌هایی اطلاق می‌شود که به دلیل یک نیروی خارجی ناگهانی و شدید به بدن وارد می‌شوند) کشته شده‌اند. طبق یافته‌های این مطالعه 59.1 درصد قربانیان را زنان، کودکان و افراد بالای 65 سال بوده‌اند. در این گزارش به تعداد کشته‌شدگان(شهدای) رزمنده اشاره نشده است.

به گفته مقامات بهداشت فلسطین از زمان آغاز جنگ تا کنون بیش از 46000 نفر از جمعیت تقریبی 2.3 میلیون نفری غزه کشته‌ شده‌اند.

رسانه‌های بین‌المللی نمی‌توانند به طور مستقل آمار کشته‌شدگان غزه را تأیید کنند، زیرا اسرائیل به خبرنگاران خارجی اجازه ورود به این منطقه را نمی‌دهد.

یک مقام ارشد اسرائیلی در توضیح این مطالعه که روز جمعه منتشر شد، گفت که نیروهای مسلح اسرائیل تمام تلاش خود را برای جلوگیری از تلفات غیرنظامیان انجام دادند. این مقام گفت: «هیچ ارتش دیگری در جهان تاکنون چنین اقدامات گسترده‌ای انجام نداده است.»

اینها شامل ارائه هشدارهای اولیه به غیرنظامیان برای تخلیه، ایجاد مناطق امن و اتخاذ همه اقدامات برای جلوگیری از آسیب به غیرنظامیان است. ارقام ارائه شده در این گزارش منعکس کننده وضعیت میدانی نیست.»

طبق مطالعه لنست وزارت بهداشت فلسطین تا پیش از حمله اسرائیل به بیمارستان‌ها و سایر تاسیسات مراقبت‌های بهداشتی در زمینه نگهداری پرونده‌های الکترونیکی جان باختگان قابل اعتماد بوده است، اما بعد از این حملات و اختلال در ارتباطات دیجیتالی دیگر آن طور که باید قابل اعتماد نیستند.

اسرائیل حماس را به استفاده از بیمارستان‌ها به عنوان پوشش عملیات خود متهم می کند که این گروه ادعاهای مذکور را رد می‌کند.

در این مطالعه از داده‌های مربوط به آمار جان‌باختگان اعلام شده توسط وزارت بهداشت، یک نظرسنجی آنلاین که توسط این وزارتخانه برای گزارش مرگ بستگان فلسطینی راه‌اندازی شده بود و از آگهی‌های درگذشت رسانه‌های اجتماعی برای تخمین زدن بین 55298 تا 78525 مورد مرگ و میر ناشی از جراحات ترومایی در غزه تا 30 ژوئن 2024 استفاده شد.

در نتیجه بررسی این داده‌ها این نتیجه حاصل شد که تعداد جانباختگان در غزه به عدد 64260 می‌رسد. در واقع این بدین معنی است که آمار اعلام شده توسط وزارت بهداشت غزه 41 درصد کمتر از آمار واقعی تعداد کشته‌شدگان در غزه است.

طبق برآورد این مطالعات 2.9 درصد از جمعیت غزه یا به عبارتی دیگر یک نفر از هر 35 نفر جان خود را در این حملات از دست داده است.

باید توجه داشت که این رقم فقط مربوط به مرگ و میر ناشی از جراحات تروماتیک است و مرگ و میر ناشی از کمبود مراقبت‌های بهداشتی یا غذا یا هزاران نفری که گمان می‌رود در زیر آوار مدفون شده‌اند را شامل نمی‌شود.(همین مجله در تحقیق مستقل دیگری که در 8 جولای 2024 در سایت الجزیره منتشر شد بررسی می‌کند که اگر تعداد کشته‌های مدفون شده در زیر آوار، مرگ‌های غیر مستقیم ناشی از تخریب امکانات بهداشتی، سیستم‌های توزیع مواد غذایی، بیماری‌ها و سایر زیرساخت‌های عمومی را در نظر بگیریم تعداد جان‌باختگان غزه به رقم سرسام‌آور 186000 نفر می‌رسد.)

دفتر مرکزی آمار فلسطین (PCBS) تخمین می‌زند که علاوه بر آمار رسمی کشته‌شدگان وزارت بهداشت، 11000 فلسطینی دیگر مفقود شده‌اند که احتمالا آن‌ها جان باخته‌اند.

محققان این سه لیست را جست‌وجو کردند و به دنبال موارد تکراری بودند. زینا جمال‌الدین، اپیدمیولوژیست در دانشکده بهداشت و پزشکی گرمسیری لندن و نویسنده اصلی این مطالعه، گفت: «ما فقط کسانی را که فوت آن‌ها توسط بستگان‌شان تایید شده بود یا توسط سردخانه‌ها و بیمارستان گزارش شده بودند را در تجزیه و تحلیل نگه داشتیم.»

جمال الدین به خبرگزاری فرانسه گفت:‌«سپس به همپوشانی بین این سه فهرست نگاه کردیم و بر اساس همپوشانی‌ها، می‌توان به یک تخمین کلی از جمعیت کشته‌شده دست یافت.»

با این حال، محققان هشدار دادند که فهرست‌های بیمارستانی همیشه علت مرگ را ارائه نمی‌کنند، بنابراین ممکن است افرادی که دارای مرگ‌های غیر ضربه‌ای هستند نیز شامل شوند، که به طور بالقوه منجر به تخمین بیش از حد می‌شود.

پاتریک بال، آمارگیر در گروه تحلیل داده‌های حقوق بشر مستقر در ایالات متحده که در این تحقیق شرکت ندارد، از روش‌های گیر و بازگیر برای تخمین تلفات درگیری‌ها در گواتمالا، کوزوو، پرو و ​​کلمبیا استفاده کرده است.

بال به خبرگزاری فرانسه گفت که این تکنیک به خوبی آزمایش شده برای قرن‌ها مورد استفاده قرار گرفته است و محققان به «تخمین خوبی» برای غزه رسیده‌اند.

کوین مک‌کانوی، استاد آمار کاربردی در دانشگاه آزاد بریتانیا، گفت که هنگام تخمین‌گذاری از داده‌های ناقص «به ناچار ابهامات زیادی» وجود داشت، اما این مسئله که که محققان از سه رویکرد دیگر برای بررسی برآوردهای خود استفاده کردند،«تحسین‌برانگیز» بود.

منبع:

https://www.theguardian.com/world/2025/jan/10/gaza-death-toll-40-higher-than-official-number-lancet-study-finds

https://www.aljazeera.com/news/2024/7/8/gaza-toll-could-exceed-186000-lancet-study-says 

---