8 شاهد زنده که زندگی ما را زیر نظر دارند!
خدا رحمت کند پیر جماران را! یکی از ماندگارترین سخنان ایشان این بود: «عالم محضر خداست؛ در محضر خدا گناه نکنید!» امام راحل در این سخن ژرف خود از سرچشمههای زلال قرآن الهام گرفته بودند. خداوند در قرآن بارها هشدار داده است که مراقب باشید اعمالتان همواره در تیرس چشمانی تیزبین قرار دارد که برایشان خلوت و جلوت تفاوتی ندارد. در ادامه به هشت شاهد زنده که ریز و درشت زندگی ما را زیر نظر دارند اشاره میکنیم:
شاهد اول: خدا
در آیه 14 سوره علق میخوانیم:«أَلَمْ یعْلَمْ بِأَنَّ اللَّهَ یرَى»
آیا انسان نمیداند که خداوند همه اعمال او را میبیند؟
در حدیثی آمده است: «خدا را چنان عبادت کن که گویی او را میبینی، و اگر تو او را نمیبینی، او تو را میبیند.»
عارفی نقل کرده است که پس از گناهی، توبه کرد و میگریست. وقتی به او گفتند: خداوند بخشنده است، پاسخ داد: «میدانم که خداوند میبخشد، اما این شرم را کجا برم که مرا دیده است؟!
شاهد دوم: پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله)
خداوند در آیه 45 سوره احزاب میفرماید:«یا أَیهَا النَّبِی إِنَّا أَرْسَلْنَاكَ شَاهِدًا وَمُبَشِّرًا وَنَذِیرًا»
ای پیامبر! ما تو را گواه، بشارتدهنده و هشداردهنده فرستادیم.
یکی از باورهای شیعه این است که اعمال ما به پیامبر (صلی الله علیه وآله) و اهلبیت (علیهمالسلام) عرضه میشود. برخی گفتهاند این اعمال به صورت نوشته، و برخی دیگر معتقدند که حقیقت اعمال به آنان نمایان میشود.
شاهد سوم: ائمه اطهار (علیهمالسلام)
در آیه 105 سوره توبه میخوانیم:«وَقُلِ اعْمَلُوا فَسَیرَى اللَّهُ عَمَلَكُمْ وَرَسُولُهُ وَالْمُوْمِنُونَ»
بگو عمل کنید! خدا، پیامبرش و مؤمنان، اعمال شما را خواهند دید.
بسیاری از مفسران بر این باورند که «مؤمنان» در این آیه، به ائمه اطهار (علیهمالسلام) اشاره دارد چراکه آنان بر بلندای قلۀ ایمان نشستهاند و از آن افق اعلا، پاییندست را مینگرند.
شاهد چهارم: فرشتگان رقیب و عتید
در آیه 18 سوره ق آمده است:«مَا یلْفِظُ مِنْ قَوْلٍ إِلَّا لَدَیهِ رَقِیبٌ عَتِیدٌ»
هیچ سخنی بر زبان نمیآورد مگر اینکه فرشتهای مراقب و آماده، آن را ثبت میکند. در روایتی از امام صادق علیهالسلام آمده است که: «همراه هر بندهای، دو فرشته وجود دارد که سخنان او را مینویسند. پس آنچه نوشتهاند را به نزد دو فرشته که از آنها بالاترند میبرند. آنها اعمال خیر و شر را ضبط و مابقی را رها میکنند.» (بحارالأنوار، ج۵، ص۳۲۲)
در روایتی دیگر از پیامبر (صلی الله علیه و آله) نقل شده: « نویسندۀ نیکیها در سمت راست انسان و نویسندۀ بدیها در سمت چپ او قرار دارد. فرشتۀ سمت راست، فرماندۀ فرشته سمت چپ است. هنگامیکه [بنده] کار خوبی انجام میدهد فرشتۀ سمت راست آن را ده برابر مینویسد و هنگامیکه عمل بدی انجام میدهد، فرشتهۀ سمت راست به فرشته سمت چپ میگوید: هفت ساعت به او مهلت بده [و بدیاش را ثبت نکن] شاید تسبیح [خدا را] گوید یا استغفار کند».
شاهد پنجم: شهدا
در آیه 154 سوره بقره آمده است:«وَلاَ تَقُولُواْ لِمَنْ یُقْتَلُ فِی سَبیلِ اللّهِ أَمْوَاتٌ بَلْ أَحْیَاء وَلَكِن لاَّ تَشْعُرُونَ»
کسانی که در راه خدا کشته میشوند، مرده نخوانید؛ آنان زندهاند، ولی شما درک نمیکنید.
شهدا، زندهاند و شاهد اعمال ما. این حیات، حقیقتی است که آثار آن بر وجودشان مترتب است. شاید بگویی که زندهبودن شهدا، سخنی بر طریق مجاز است نه حقیقت. اتفاقاً عدهای همین را گفتهاند. گفتهاند که منظور این است که شهدا، نام و نشانشان زنده است. این برداشت اما با فراز پایانی آیه (وَلَكِن لاَّ تَشْعُرُونَ) نمیخواند؛ چون ما به اینکه شهدا نامشان زنده و یادشان جاودانه است، واقفیم در حالی که آیه میفرماید شما از حقیقت حیات شهدا بیاطلاعید!
شاهد ششم: زمین
در آیه 4 سوره زلزال میخوانیم:«یوْمَئِذٍ تُحَدِّثُ أَخْبَارَهَا»
در آن روز، زمین تمام خبرهایش را بازگو میکند.
در روایتی از پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) نقل شده که فرمود: «آیا میدانید خبرهای زمین چیست»؟ اصحاب عرض کردند: «خدا و پیغمبرش آگاهترند». فرمود: «خبرهای زمین این است که بر هر مرد و زن به کرداری که بر روی زمین انجام دادهاند گواهی میدهد و میگوید: فلان شخص در فلان روز فلان کار را انجام داد، این است خبرهای زمین». ( بحارالأنوار، ج۷، ص۹۷)
شاهد هفتم: اعضای بدن
در آیه 24 سوره نور آمده است:«یوْمَ تَشْهَدُ عَلَیهِمْ أَلْسِنَتُهُمْ وَأَیدِیهِمْ وَأَرْجُلُهُمْ بِمَا كَانُوا یعْمَلُونَ»
در روز قیامت، زبانها، دستها و پاهایشان بر ضد آنان به اعمالشان شهادت میدهند.
شاهد هشتم: روز قیامت
خداوند در آیه 103 سوره هود میفرماید:« إِنَّ فی ذلِكَ لَآیَةً لِمَنْ خافَ عَذابَ الْآخِرَةِ ذلِكَ یَوْمٌ مَجْمُوعٌ لَهُ النَّاسُ وَ ذلِكَ یَوْمٌ مَشْهُودٌ »
در این (سرگذشت پیشینیان)، نشانهاى است براى کسى که از عذاب آخرت مىترسد؛ همان روزى که مردم در آن جمع آورى مىشوند، و روزى که همه آن را مشاهده مىکنند.
مفسران در ذیل این آیه آوردهاند: امام سجاد (علیه السلام) در مسجد نبوی، مردم را اینگونه پند میداد: «ای پسر آدم! بدان که درپی این دنیا، رویدادی در پیش است بزرگتر، جگر خراشتر و دلآزارتر که، همان روز رستاخیز است. ذلِکَ یَوْمٌ مَجْمُوعٌ لَهُ النَّاسُ وَ ذلِکَ یَوْمٌ مَشْهُودٌ؛ و خداوند عزّوجلّ در آن گذشتگان و آیندگان را جمع میکند، این روزی است که در صور دمیده میشود.». (الکافی، ج۸، ص۷۲)