نسل بی‌سینما

هنوز هم در سینمای ایران سوژه‌ها و معضلات دهه شصت دست از سر ما برنمی‌دارند. انگار که سینماگران ما هنوز در دل همان دوران زندگی می‌کنند و به جای نگاه به آینده در گذشته غرق شده‌اند حتی در فیلم‌های کمدی و اجتماعی امروز هم معضلات و مسائل آن دهه به سوژه‌های خنده و طنز تبدیل شده‌اند.

از مشکلات اقتصادی گرفته تا بحران‌های اجتماعی، همه این‌ها در قالب شوخی و کمدی، همچنان از دهه شصت بیرون نمی‌آیند. این تکرار مداوم نه تنها مخاطب را خسته کرده، بلکه نشان از عدم توجه به تغییرات و تحولات اجتماعی در نسل‌های جدید دارد. انگار سینماگران ما دست بردار نیستند و همچنان در حال کشیدن سوژه‌های دهه شصت به صحنه هستند و همچنان جسارت قدم گذاشتن در دنیای نسل جدید را پیدا نکردند

نسل زد به نوجوانان و جوانانی اطلاق می‌شود که از سال 1997 به بعد متولد شده‌اند این نسل برخلاف نسل‌های پیشین نه تنها به رسانه‌های اجتماعی آشناست بلکه از آن‌ها به عنوان بخش جدایی‌ناپذیر از زندگی خود استفاده می‌کند ارتباطات‌شان به سرعت آنلاین است و از آنجا که دنیای اطلاعات و تجربه‌ها برایشان دست‌رس‌پذیر است به راحتی می‌توانند نسبت به مسائل اجتماعی، سیاسی و روانی آگاه و حساس باشند اما در سینمای ایران این نسل نه تنها دیده نمی‌شود بلکه به نظر می‌رسد حتی فراموش شده است.

یک فاصله نسل‌ها

اگر نگاهی به آثار سینمای ایران بیندازیم خواهیم دید که فیلم‌های ایرانی اغلب به مسائل نسل‌های قبل پرداخته‌اند از دوران انقلاب گرفته تا جنگ و مشکلات اجتماعی بعد از آن این آثار به نوعی به دردهای جامعه پرداخته‌اند اما چیزی که در این میان گم شده دغدغه‌های نسل جدید است. سینماگران ما از بحران‌های روحی، هویت‌شناسی و چالش‌های آنلاین که نسل زد با آن‌ها دست‌وپنجه نرم می‌کند غافل مانده‌اند. این نسل با وجود آنکه در دل دنیای دیجیتال زندگی می‌کند همچنان در سینمای ایران «غریبه» هستند.

چرا این نسل در سینما نیست؟

دلایل غفلت سینما از نسل زد به پیچیدگی‌های فرهنگی و محدودیت‌های اقتصادی بازمی‌گردد سینماگران ایرانی هنوز درگیر مسائل بزرگ‌تر جامعه‌اند و پرداختن به مشکلات روانی، هویت و حتی روابط دیجیتال نسل زد در کشور ما به نوعی تابو تلقی می‌شود، نگاه محافظه‌کارانه به سینما، دست تهیه‌کنندگان را در انتخاب سوژه‌ها بسته است. از طرفی بحران اقتصادی سینما و محدودیت‌های مالی برای تولید چنین آثار جسورانه‌ای، مزید بر علت شده است.

چرا نمی‌توانیم نسل زد را در سینما ببینیم؟

این غفلت از نسل زد در سینما نه تنها فرصتی طلایی برای آگاه‌سازی جامعه از وضعیت روانی و اجتماعی این نسل از دست می‌دهد بلکه مانع از ایجاد تغییرات مثبت در جامعه هم می‌شود. سینما به عنوان یکی از تاثیرگذارترین رسانه‌ها قادر است از بستر خود برای ترسیم تصویری دقیق از دغدغه‌های این نسل استفاده کند. پرداخت به مسائل روحی و روانی نسل زد مانند اضطراب‌های دیجیتال، بحران هویت و مشکلات روابط آنلاین می‌تواند به شکل‌گیری نگرش‌های جدید و سالم در جامعه کمک کند.

تحول اجتماعی از نسل زد به تمام نسل‌ها

آیا این همه به معنای پایان راه است؟ قطعا نه. هنوز هم فرصت برای پرداختن به دغدغه‌های نسل زد وجود دارد. سینماگران باید به نکاتی که توجه کنند زبان و فرهنگ این نسلاست که استفاده از زبان و استایل زندگی روزمره این نسل به‌ویژه در فضای آنلاین و شبکه‌های اجتماعی می‌تواند در جذب توجه آن‌ها موثر باشد نسل زد به سرعت تغییرات را درک می‌کند و به زبان ساده و صریح واکنش نشان می‌دهد.

پرداخت به مسائل اجتماعی و روانی سینما باید به اضطراب‌ها، افسردگی‌ها، بحران‌های هویتی و چالش‌های آنلاین نسل زد پرداخته و آن‌ها را در قاب تصویر بگنجاند. فیلم‌هایی که به مشکلات عاطفی و روانی این نسل می‌پردازند، می‌توانند ابزاری برای ایجاد دیالوگ و گفت‌وگو در جامعه باشند. تحول اجتماعی از منظر نسل زد نسل زد برخلاف نسل‌های قبلی بیش از آنکه در تاریخ و گذشته غرق شود به دنبال تغییرات اجتماعی و فرهنگی است. سینما باید این تغییرات را نه تنها از منظر تاریخی بلکه از دیدگاه جوانان و نگرش‌های آنان به تصویر بکشد.

سوژه‌های دهه شصت کی تمام می‌شود آقای سینماگر

سینمای ایران در شرایطی که نیازمند تحول و نوآوری است، همچنان در غم‌و‌غصه‌های دهه شصت دست و پا می‌زند. این تکرار مداوم نه تنها مانع از ایجاد تنوع در سوژه‌ها می‌شود، بلکه فرصتی را برای درک و انتقال واقعیت‌های امروز از دست می‌دهد. نسل جدید به‌ویژه نسل زد، از سینما انتظار دارد که دردها و چالش‌های امروزشان را منعطف و با نگاهی تازه به نمایش بگذارد. دغدغه‌هایی که شاید دیگر ارتباطی با تاریخ و روایت‌های گذشته نداشته باشند بلکه بیشتر به مشکلات اجتماعی، روانی و فرهنگی عصر دیجیتال مربوط می‌شوند. اگر سینمای ایران می‌خواهد که همچنان تاثیرگذار باشد و مخاطبان خود را حفظ کند باید به این تغییرات توجه کند و از گذشته عبور کرده و به سراغ آینده برود.

---