دلایل افزایش سطح کراتینین در خون
چه زمانی باید نگران بالابودن کراتینین در برگه آزمایش شد؟
بالارفتن سطح کراتینین معمولاً به دلیل تغییراتی در عملکرد کلیه، افزایش مصرف پروتئین و یا مصرف مکمل‌های کراتین رخ می‌دهد. این اتفاق می‌تواند ناشی از علت‌های جدی‌تری نیز باشد؛ مثلاً یک عفونت کلیوی، کتواسیدوز دیابتی و یا فشارخون بالا.
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :
تاریخ : سه شنبه 1403/10/11
اگر سطح کراتینین شما بالاتر از این اعداد باشد و علائمی مانند خستگی، حالت تهوع و استفراغ و تورم داشته باشید نگران‌کننده است. زیرا این علائم نشان می‌دهند مشکلی در بدنتان وجود دارد که نیازمند درمان است.
علت بالارفتن کراتینین چیست؟
کراتینین می‌تواند در اثر موقعیت‌هایی بالا برود:. فعالیت بدنی زیاد
با شدت زیاد ورزش‌کردن می‌تواند باعث افزایش سطح کراتینین در خون شود. این افزایش کراتینین مربوط به تغییراتی در عملکرد کلیه نیست؛ بلکه نتیجهٔ افزایش توده عضلانی است.
چه باید کرد: کراتینین ماده‌ای است که توسط عضلات تولید می‌شود. اگر بالارفتن کراتینین مربوط به افزایش توده عضلانی باشد، درمان لازم نیست.
. کم‌آبی بدن
کم‌آب‌شدن بدن حاصل کاهش حجم آب در بدن است که باعث غلظت ادرار در کلیه‌ها می‌شود. ادرار غلیظ به‌سختی توسط کلیه‌ها فیلتر می‌شود و در نتیجه سطح کراتینین در ادرار و خون بالا می‌رود.
چه باید کرد: باید بیشتر آب و مایعات مصرف کنید. مایعات موردنیاز بدن خود را طی روز پخش کنید. همچنین باید میوه و سبزی تازه مصرف کنید زیرا این مواد غذایی دارای محتوای آب فراوانی هستند. در برخی موارد شاید لازم باشد الکترولیت‌های بدن خود را جایگزین کنید که می‌توانید با درست‌کردن محلول آب و قند و نمک در خانه این کار را انجام دهید.
. افزایش مصرف پروتئین
ورزشکاران یا افرادی که اغلب زیاد تمرین می‌کنند بیشتر احتمال دارد مقادیر زیادی پروتئین مصرف کنند، مثلاً گوشت قرمز، تخم‌مرغ و ماهی. این باعث می‌شود عضلات ترغیب به استفاده از کراتین فسفات شوند که آنزیمی است که کراتینین تولید می‌کند و در واقع کراتینین از فرآورده‌های جانبی‌اش است.
چه باید کرد: شما باید روزانه به‌ازای هر کیلوگرم از وزن بدنتان، حداکثر ۱.۲ گرم پروتئین بخورید. مثلاً کسی که ۶۰ کیلوگرم است باید حداکثر ۷۲ گرم پروتئین در روز بخورد.
. مصرف زیاد مکمل کراتین
کراتین در بدن به کراتینین تبدیل می‌شود، به همین دلیل مصرف زیاد مکمل‌های کراتین می‌تواند باعث افزایش سطح کراتینین در خون شود.
چه باید کرد: توصیه می‌کنیم با پزشک یا متخصص تغذیه در مورد دوز مناسب مکمل کراتین مشورت کنید. دوز مصرفی هر کسی بسته به شرایط جسمانی و اهداف سلامتی‌اش فرق می‌کند.
. فشارخون بالا
فشارخون بالا می‌تواند به رگ‌ها آسیب بزند و گردش خون سیستمیک را کاهش دهد. این شرایط باعث کاهش عملکرد کلیه‌ها در تصفیه خون خواهد شد، در نتیجه کراتینین در خون بالا می‌رود.
چه باید کرد: پزشک برای درمان فشار خون بالا ممکن است داروهایی مانند ادرارآور یا گشادکنندهٔ عروق تجویز کند. شما باید به طور منظم ورزش کنید و رژیم غذایی سالم و متعادلی داشته باشید.
. پره اکلامپسی
پره اکلامپسی یکی از عوارض بارداری و مربوط به تغییراتی در رگ‌های خونی است که باعث کاهش گردش خون و افزایش فشار خون می‌شود. پره اکلامپسی می‌تواند به کلیه‌ها آسیب بزند و باعث افزایش سطح کراتینین شده و مادر و جنین هر دو را در معرض خطر قرار دهد.
چه باید کرد: پزشک به شما توصیه می‌کند آب و مایعات فراوان بنوشید و مصرف نمک را به‌شدت کاهش دهید. بعضی از خانم‌ها ممکن است نیاز به بستری‌شدن در بیمارستان داشته باشند تا فشارخونشان کنترل شده و داروهای تزریقی دریافت کنند.
. عفونت‌های کلیوی
عفونت‌های کلیوی می‌توانند ناشی از باکتری‌ها، ویروس‌ها یا قارچ‌هایی باشند که به طور طبیعی در مجاری ادراری وجود دارند. بالارفتن سطح کراتینین به‌طورکلی در عفونت‌های مزمن کلیوی اتفاق می‌افتد؛ یعنی وقتی که درمان مؤثر نبوده و میکروارگانیسم‌ها در کلیه‌ها باقی‌مانده و باعث آسیب می‌شوند.
چه باید کرد: عفونت‌های کلیوی و علائم مرتبط با آن با داروهایی مانند ضدالتهاب‌ها و آنتی‌بیوتیک‌ها و داروهای مسکن قابل مداوا هستند. آب زغال‌اخته نیز اغلب طی درمان توصیه می‌شود، زیرا سرشار از آنتی‌اکسیدان‌هایی بیواکتیوی است که جلوی تجمع باکتری‌های در مجاری ادراری را می‌گیرند.
. کتواسیدوز دیابتی
کتواسیدوز دیابتی زمانی رخ می‌دهد که سطح قند خون بالا بوده و درمانی صورت نگرفته است. کتواسیدوز دیابتی می‌تواند منجر به تغییراتی در عملکرد کلیه شده و سطح کراتینین را بالا ببرد.
چه باید کرد: درمان این عارضه بستگی به علائم موجود دارد. پزشک ممکن است انسولین تجویز کند و توصیه کند رژیم غذایی بسیار کم‌چرب در پیش بگیرید و ضمناً کربوهیدرات‌های ساده مصرف نکنید.
. نارسایی کلیوی
نارسایی کلیوی به معنی تغییراتی در عملکرد کلیه‌هاست که به واسطه آنها کلیه‌ها توانایی خود برای تصفیه‌کردن خون به طور مؤثر را از دست می‌دهند و این می‌تواند باعث تجمع کراتینین در خون شود. نارسایی کلیوی می‌تواند در اثر کاهش گردش خون (مثلاً در اثر فشارخون بالا)، کم‌آبی بدن، مصرف زیادی مکمل یا استفاده زیاد از دارو رخ دهد.
چه باید کرد: برای درمان نارسایی کلیوی پزشک داروهای ضدفشارخون تجویز می‌کند؛ مانند فوروزماید، اسپیرونولاکتون، ماینوکسیدیل یا هیدرالازین. حین درمان باید رژیم غذایی کم پروتئین، کم‌نمک و کم فسفر و کم پتاسیم داشته باشید. در موارد خطرناک که جان بیمار تهدید می‌شود ممکن است نیاز به دیالیز یا حتی پیوند کلیه باشد.
چه زمانی بالابودن کراتینین نگران‌کننده است؟
کراتینین یکی از ضایعات طبیعی است که بدن بعد از عضله‌سازی تولید می‌کند. کراتینین معمولاً از طریق ادرار دفع می‌شود؛ اما اگر کلیه‌ها به‌درستی کار نکنند سطح کراتینین در خون بالا خواهد رفت. داشتن کراتینین زیاد به‌خودی‌خود مسئله‌ساز نیست اما می‌تواند به این معنی باشد که مشکلی در سلامتی وجود دارد، خصوصاً مشکلی مربوط به عملکرد کلیه‌ها.بالابودن سطح کراتینین می‌تواند این علائم را ایجاد کند:
. خستگی
. بی‌اشتهایی
. تهوع و استفراغ
. تنگی نفس
. خارش
. تورم دست‌وپا
این علائم معمولاً در کسانی ظاهر می‌شوند که سطح کراتینین خونشان بسیار بالاست اما افرادی که سابقه مشکل کلیوی در خانواده دارند، در افراد بالای ۵۰ سال و در افرادی که بیماری‌های مزمنی مانند دیابت یا فشار خون بالا دارند نیز می‌تواند دیده شود.
تأیید تشخیص
برای تشخیص کراتینین بالا، پزشک ابتدا علائم موجود را بررسی کرده و وضعیت عمومی سلامت بیمار را نیز مدنظر قرار می‌دهد. پزشک دستور یک آزمایش خون می‌دهد تا سطح کراتینین خون را بسنجد. کراتینین بسیار بالا احتمالاً باعث می‌شود پزشک دستور یک تست ۲۴ ساعته ادرار بدهد تا مشخص کند آیا بالابودن کراتینین بیمار به دلیل مشکلی در کلیه است یا خیر.عملکرد کلیه را می‌توان با تست پاک‌سازی کراتینین نیز بررسی کرد. این تست به تشخیص درست کمک خواهد کرد.
