آشنایی با کیست هیداتید

بیماری هیداتید یک عفونت انگلی ناشی از تخم‌های کرم نواری است. کرم‌های نواری معمولاً در بدن میزبان زندگی می‌کنند مثل گوسفند و سگ. اما انسان‌ها نیز درصورتی‌که تصادفاً هر خوراکی آلوده به این انگل را بخورند، می‌توانند به بیماری هیداتید مبتلا شوند.
بیماری هیداتید که به نام اکینوکوکوزیس کیستی نیز شناخته می‌شود باعث تشکیل کیست‌هایی در کبد یا دیگر عضوهای بدن می‌شود. کیست‌های هیداتید در صورت عدم درمان می‌توانند مشکلات جدی برای سلامتی ایجاد کنند.

چه کسانی به بیماری هیداتید دچار می‌شوند؟

بیماری هیداتید معمولاً در نواحی حاشیه‌ای که بهداشت چندان رعایت نمی‌شود رخ می‌دهد، خصوصاً در میان افرادی که گوسفند یا دیگر حیوانات اهلی و یا سگ در کنار خود دارند. گوسفند، اصلی‌ترین میزبان این انگل است و سگ‌ها درصورتی‌که یک گوسفند مبتلا به عفونت را بخورند دچار انگل می‌شوند.

در این موارد ریسک بیماری هیداتید بالا می‌رود:
. داشتن سگ بیمار در خانه
. خوردن یا نوشیدن در فضاهای مشترک با سگ‌های بیمار
. زندگی در محیطی غیربهداشتی

آیا بیماری هیداتید واگیردار است؟

بیماری هیداتید واگیردار نیست؛ یعنی از طریق تماس فرد با فرد منتقل نمی‌شود؛ بنابراین شما نمی‌توانید با تماس با کسی که این بیماری را دارد مبتلا شوید. یک انسان حتماً باید این انگل را بخورد تا به عفونت هیداتید دچار شود.

تفاوت کیست هیداتید و کیست هیداتید آلوئولار چیست؟

کیست هیداتید آلوئولار نوعی دیگر از عفونت انگلی و ناشی از کرم نواری در انگل اکینوکوکوس می‌باشد. اما هیداتید آلوئولار معمولاً از طریق روباه و گرگ صحرایی به انسان منتقل می‌شود نه از گوسفند. کیست هیداتید آلوئولار جدی‌تر از کیست هیداتید است و می‌تواند موجب تشکیل کیست‌هایی در کبد و ریه‌ها و مغز شود. این کیست‌ها سرطانی نیستند؛ اما شبیه تومورهای مهاجم پخش می‌شوند.

تفاوت بین یک کیست هیداتید و یک کیست ساده کبد چیست؟

کیست هیداتید حاصل عفونت انگلی است. اما کیست ساده کبد معمولاً از زمان تولد وجود دارد. کیست‌های هیداتید می‌توانند آن‌قدر بزرگ شوند که بر عملکرد کبد اثر بگذارند؛ اما کیست‌های ساده کبد به‌ندرت این اندازه‌بزرگ می‌شوند. کیست‌های هیداتید و کیست‌های ساده کبد درمان‌های متفاوتی دارند.

کیست هیداتید چقدر شایع است؟

کیست هیداتید در مناطقی که بهداشت ضعیفی دارند دیده می‌شود. هر ساله در سراسر دنیا حدود ۲ تا ۳ میلیون نفر به عفونت اکینوکوکوزیس مبتلا می‌شوند و کیست هیداتید عامل ۹۵ درصد از این عفونت‌هاست.

علائم و علت‌های بیماری هیداتید

بیماری هیداتید ممکن است تا سال‌ها علامتی نداشته باشد. اما وقتی کیست هیداتید در کبد، ریه یا دیگر اعضا رشد می‌کند می‌تواند این علائم را به وجود بیاورد:
. خون در مدفوع
. سرفه
. احساس ناراحتی در شکم و سینه
. کهیر و بثورات پوستی
. یرقان
. برآمدگی یا توده در میان تنه
. تهوع و استفراغ
. تنگی نفس
. کاهش وزن بی‌دلیل

عوارض ناشی از بیماری هیداتید چیست؟

کیست‌ها می‌توانند آن‌قدر بزرگ شوند که جلوی عملکرد اعضای موردنظر را بگیرند. این کیست‌ها ممکن است پاره شوند و عوارض خطرناکی ایجاد کنند. علائم پارگی کیست:
. آنافیلاکسی (واکنش آلرژیک خطرناک)
. شکم‌درد شدید
. مرگ ناگهانی

بیماری هیداتید چگونه منتقل می‌شود؟

شما در اثر تماس با مدفوع سگی که حاوی تخم انگل است می‌توانید به بیماری هیداتید دچار شوید. به‌مرورزمان، انگل‌ها بزرگ و بزرگ‌تر شده و به کیست تبدیل می‌شوند. انتقال از این راه‌ها رخ می‌دهد:
. آشامیدن آب آلوده
. خوردن سبزی‌های آلوده به خاک آلوده
. مراقبت از سگ مبتلا به عفونت

درمان بیماری هیداتید

درمان بیماری هیداتید بستگی به سایز و موقعیت کیست‌ها دارد. متداول‌ترین درمان‌ها شامل این موارد می‌شوند:
دارو: کیست‌های کوچک در یک ناحیه به‌احتمال زیاد به داروهای ضد انگل به نام بنزیمیدازول جواب می‌دهند. بنزیمیدازول، انگل‌ها را از بین می‌برد و کیست‌ها را جمع می‌کند.
پونکسیون، آسپیراسیون، تزریق و آسپیراسیون مجدد: یکی از شیوه‌های درمان کیست هیداتید که در آن با استفاده از سوزن یا کاتتر، کیست را تخلیه می‌کنند. یک ماده شیمیایی ضد انگل به کیست تزریق شده و مجدداً کیست تخلیه می‌شود. این فرایند تا زمانی که کیست کاملاً تخلیه شود ادامه پیدا می‌کند.
عمل جراحی: کیست‌های بزرگ و عمیق ممکن است نیاز به عمل جراحی داشته باشند. در این عمل جراحی ممکن است لازم باشد بخشی از کبد نیز برداشته شود. در جراحی برداشتن کیست این ریسک وجود دارد که انگل‌ها در حفره شکم پخش شوند؛ بنابراین جراحی حساس و مهمی است.

پیشگیری از بیماری هیداتید

پیشگیری از انتشار انگل، تنها راه کنترل بیماری هیداتید است. افرادی که در معرض ابتلا به این عفونت هستند باید:
. از خوردن و آشامیدن هر چیزی که ممکن است در تماس با مدفوع سگ باشد خودداری کنند.
. در خانه سگ نگهداری نکنند.
. با سگ‌هایی که احتمال دارد آلوده به انگل باشند تماس نداشته باشند.
. خودشان در خانه گوسفند یا دیگر حیوانات اهلی را سر نبرند.
. میوه‌ها و سبزی‌ها را پیش از مصرف خوب بشویند.
. دست‌ها را مکرراً با آب و صابون بشویند، خصوصاً قبل از تهیه غذا یا بعد از تماس با سگ.

بیماری هیداتید در صورت عدم درمان چه پیامدهایی دارد؟

بیماری هیداتید در صورت عدم درمان می‌تواند کُشنده باشد. کیست‌ها ممکن است آن‌قدر بزرگ شوند که جلوی عملکرد نرمال عضو موردنظر را بگیرند. کیست در صورت پاره شدن می‌تواند منجر به آنافیلاکسی شود که یک واکنش آلرژیک خطرناک و کُشنده است.

---