روایت واقعی از اعتیاد به گل
"اعتیاد نمیاره"، "با یه بار کشیدن اتفاقی نمیفته"، "اصن ضرری نداره گیاهیه" و هزار بهانه دیگر که از مصرفکنندگان گل شنیدهایم. بهانههایی که در این گزارش قصد داریم ابتدا از دیدگاه مقالات علمی، سپس تجربه یک مصرفکننده آنها را بررسی و واکاوی کنیم تا در نهایت به یک نتیجه واقعی برسیم.
ابتدا گفتگو با ر . ن؛ دختر 23 سالهای که حالا 3 سال از اعتیادش به ماریجوانا یا همان گل میگذرد:
_چیشد اولین بار رفتی سراغ مصرف گل؟
+اوایل از ماهی یه بار شروع کردم، هر بار تو دورهمی بودیم که بقیه گل میکشیدن منم میکشیدم و خب اینطور جمعا معمولا ماهی یه بار پیش میومد. نمیشد تو اون جمعا نکشید، زشت بود، "پ" که صاحبخونه بود و اغلب خونه اون دور هم جمع میشدیم خیلی تعارف میزد. خودشم همیشه چت بود، یه طوری گل میکشید که حتی بعدها وقتی من دیلی شدمم (مصرف روزانه داشتم) از شدت کشیدنش میترسیدم.
_چیشد که مصرف رو ادامه دادی؟
+از همون ماهی یه بارها خوشم اومد، زیر زبونم مزه کرده بود. فکر میکردم حالا ماهی یه بار بشه دوبار ایرادش چیه؟ من که معتاد نمیشم. کمکم دیگه فقط از دورهمی و خونه بقیه کشیدن رسید به اینجا که خودم بخرم. اون اوایلش هم که خودم میخریدم همه جا نمیکشیدم هفتهای دو سهبار مثلا اگه تو ماشین آخر شبی وقتی اگه با بچهها داشتیم برمیگشتیم. ولی میفتی تو دامش. هرکی میگه نمیفته دروغ میگه، فقط نمیخواد به روی خودش بیاره. شما از هرکسی که الان میکشه بپرسی میگن اولش همه همین فکرو میکردن، یه ویدیو میدیدم از یه یوتوبره که داستان اعتیادش به گل و ترک کردنش رو تعریف میکرد، به گل میگفت معشوقه اغواگر. واقعا به نظرم لقب درستی بود.
_ حالا چرا معشوقه اغواگر؟
چون اولش خیلی خیلی جذابه، هرکاری میکنه که بری سمتش. هر حال خوبی که میخوای رو انگار بهت میده، نباشه هم زندگیت میگذرهها، ولی باشه حالت بهتره. کم کم به یه جایی میرسه که بدون اون نمیتونی، حتی شده حالت ازش بهم بخورهها. ولی دیگه نمیتونی بدون اون ادامه بدی.
_فکر میکردی برسه به جایی که هر روز گل مصرف کنی؟
+اصلا و ابدا. باورم نمیشد. هنوزم باورم نمیشه دارم در روز چندتا رول میکشم. اون اوایل که هفتهای چندبار میکشیدم یه سری جاها رو برای خودم ممنوع کرده بودم، تو دانشگاه اصلا نمیکشیدم، تو خونه اصلا نمیکشیدم. دوس نداشتم لباسام یا اتاقم بوی وید بدن یا اینکه همکلاسیام دستم ببینن. ولی آدم به قول یه فیلمسازی ذره ذره به بیآبرویی عادت میکنه. به خودم اومدم دیدم چت سر کلاس نشستم، نصف همکلاسیام میدونن، در کیفمو که باز میکنم بوی گل همه جا رو برمیداره، مامانم بهم شک کرده، همه پولم پای وید میره، خیلی پیش رفته ماجرا. هیچوقت فکرشو نمیکردم به اینجا برسه.
_ از نظر ذهنی این مصرف گل چه تاثیری روت داشت؟
+برعکس حرفایی که میزنن که خلاق میکنه و ذهنو باز میکنه و این حرفا، روی من حتی همون اوایلشم این تاثیرو نداشت. ببین شاید اون لحظه که کشیدی فکر کنی الان یه دریچههایی به روت باز شده، الان نگاهت به مسائل تغییر کرده، همه چیو میدونی راجع به همه چی میتونی حرف بزنی. ولی فقط کافیه حرفاتو بعد از اینکه از چتی دراومدی و اثر گل رفت یکی برات تعریف کنه، یا اصلا خودت صدای خودتو ضبط کنی. میبینی نود درصدشو چرتوپرت گفتی. اون لحظه خیال میکردی خیلی ایده خفنیهها. بعدش تو حالت نرمال میدیدی هیچی نیست. از نظر لذتی هم بخوام بهت بگم، خب لذت دفعات اول زیاده، شبیه هر مخدر دیگه. اما هر چقدر میگذره کم و کمتر میشه و تو هربار میکشی به امید تجربه حس اول ولی دیگه پیش نمیاد. در واقع فقط میکشی که بتونی صبحتو شب کنی. به این مرحله دیلی شدن (مصرف روزانه) که برسی دیگه واسه اینکه بتونی بخوابی، بتونی درس بخونی، بتونی هر کار نرمال زندگیتو انجام بدی نیاز داری بکشی که فقط مغزت نصف کارکرد سابقشو شاید داشته باشه. از نظر اخلاقی هم بخوام بهت بگم به شدت پرخاشگر میشی، کلافه و بیحوصلهای. از هیچی تو زندگیت دیگه نمیتونی لذت ببری. حاضری همه چیو بدی که برگردی به قبل اولین روز گل کشیدنت.
سازمان ملی سلامت آمریکا (NIH) درباره مصرف گل چه میگوید؟
موسسه ملی سلامت آمریکا میگوید: "دادههای اخیر نشان میدهد که 30 درصد از کسانی که از ماریجوانا استفاده میکنند ممکن است درجاتی از اختلال مصرف ماریجوانا را داشته باشند. افرادی که مصرف گل را قبل از 18 سالگی شروع میکنند، 4 تا 7 برابر بیشتر از بزرگسالان در معرض ابتلا به اختلال مصرف ماریجوانا هستند."
به گفته این موسسه افرادی که به طور مکرر از علف یا همان گل استفاده میکنند اغلب تحریکپذیری، مشکلات خلقی و خواب، کاهش اشتها، هوس، بی قراری و یا اشکال مختلف ناراحتی جسمی را گزارش میدهند که در هفته اول پس از ترک به اوج خود میرسد و تا 2 هفته ادامه مییابد.
از علف یا ماریجوانا به عنوان "مادهمخدر دروازهای" نیز یاد میشود، به این معنا که دروازهای را برای استفاده سایر موادمخدر باز میکند و به عنوان قدم اول در آستانه راه اعتیاد است. موسسه ملی سلامت آمریکا در اینباره میگوید: "برخی تحقیقات نشان میدهد که مصرف ماری جوانا احتمالاً مقدم بر استفاده از سایر مواد مجاز و غیرقانونی و ایجاد اعتیاد به مواد دیگر است."
یک آزمایش روی موشها نشان داد قرار گرفتن زودهنگام در معرض گل، واکنش پذیری مراکز پاداش دوپامین مغز را در مراحل بعدی بزرگسالی کاهش میدهد. یعنی با مصرف گل تغییراتی در سیستم پاداش مغزشان ایجاد شده که به سایر مواد اعتیاد آور مثل مورفین یا نیکوتین واکنش بیشتری نشان دادهاند و رفتارهای اعتیادگونه داشتند NIH میگوید این یافتهها با نظریه ماریجوانا بهعنوان یک «مواد مخدر دروازه» همخوانی دارد.
_چیشد اولین بار رفتی سراغ مصرف گل؟
+اوایل از ماهی یه بار شروع کردم، هر بار تو دورهمی بودیم که بقیه گل میکشیدن منم میکشیدم و خب اینطور جمعا معمولا ماهی یه بار پیش میومد. نمیشد تو اون جمعا نکشید، زشت بود، "پ" که صاحبخونه بود و اغلب خونه اون دور هم جمع میشدیم خیلی تعارف میزد. خودشم همیشه چت بود، یه طوری گل میکشید که حتی بعدها وقتی من دیلی شدمم (مصرف روزانه داشتم) از شدت کشیدنش میترسیدم.
_چیشد که مصرف رو ادامه دادی؟
+از همون ماهی یه بارها خوشم اومد، زیر زبونم مزه کرده بود. فکر میکردم حالا ماهی یه بار بشه دوبار ایرادش چیه؟ من که معتاد نمیشم. کمکم دیگه فقط از دورهمی و خونه بقیه کشیدن رسید به اینجا که خودم بخرم. اون اوایلش هم که خودم میخریدم همه جا نمیکشیدم هفتهای دو سهبار مثلا اگه تو ماشین آخر شبی وقتی اگه با بچهها داشتیم برمیگشتیم. ولی میفتی تو دامش. هرکی میگه نمیفته دروغ میگه، فقط نمیخواد به روی خودش بیاره. شما از هرکسی که الان میکشه بپرسی میگن اولش همه همین فکرو میکردن، یه ویدیو میدیدم از یه یوتوبره که داستان اعتیادش به گل و ترک کردنش رو تعریف میکرد، به گل میگفت معشوقه اغواگر. واقعا به نظرم لقب درستی بود.
_ حالا چرا معشوقه اغواگر؟
چون اولش خیلی خیلی جذابه، هرکاری میکنه که بری سمتش. هر حال خوبی که میخوای رو انگار بهت میده، نباشه هم زندگیت میگذرهها، ولی باشه حالت بهتره. کم کم به یه جایی میرسه که بدون اون نمیتونی، حتی شده حالت ازش بهم بخورهها. ولی دیگه نمیتونی بدون اون ادامه بدی.
_فکر میکردی برسه به جایی که هر روز گل مصرف کنی؟
+اصلا و ابدا. باورم نمیشد. هنوزم باورم نمیشه دارم در روز چندتا رول میکشم. اون اوایل که هفتهای چندبار میکشیدم یه سری جاها رو برای خودم ممنوع کرده بودم، تو دانشگاه اصلا نمیکشیدم، تو خونه اصلا نمیکشیدم. دوس نداشتم لباسام یا اتاقم بوی وید بدن یا اینکه همکلاسیام دستم ببینن. ولی آدم به قول یه فیلمسازی ذره ذره به بیآبرویی عادت میکنه. به خودم اومدم دیدم چت سر کلاس نشستم، نصف همکلاسیام میدونن، در کیفمو که باز میکنم بوی گل همه جا رو برمیداره، مامانم بهم شک کرده، همه پولم پای وید میره، خیلی پیش رفته ماجرا. هیچوقت فکرشو نمیکردم به اینجا برسه.
_ از نظر ذهنی این مصرف گل چه تاثیری روت داشت؟
+برعکس حرفایی که میزنن که خلاق میکنه و ذهنو باز میکنه و این حرفا، روی من حتی همون اوایلشم این تاثیرو نداشت. ببین شاید اون لحظه که کشیدی فکر کنی الان یه دریچههایی به روت باز شده، الان نگاهت به مسائل تغییر کرده، همه چیو میدونی راجع به همه چی میتونی حرف بزنی. ولی فقط کافیه حرفاتو بعد از اینکه از چتی دراومدی و اثر گل رفت یکی برات تعریف کنه، یا اصلا خودت صدای خودتو ضبط کنی. میبینی نود درصدشو چرتوپرت گفتی. اون لحظه خیال میکردی خیلی ایده خفنیهها. بعدش تو حالت نرمال میدیدی هیچی نیست. از نظر لذتی هم بخوام بهت بگم، خب لذت دفعات اول زیاده، شبیه هر مخدر دیگه. اما هر چقدر میگذره کم و کمتر میشه و تو هربار میکشی به امید تجربه حس اول ولی دیگه پیش نمیاد. در واقع فقط میکشی که بتونی صبحتو شب کنی. به این مرحله دیلی شدن (مصرف روزانه) که برسی دیگه واسه اینکه بتونی بخوابی، بتونی درس بخونی، بتونی هر کار نرمال زندگیتو انجام بدی نیاز داری بکشی که فقط مغزت نصف کارکرد سابقشو شاید داشته باشه. از نظر اخلاقی هم بخوام بهت بگم به شدت پرخاشگر میشی، کلافه و بیحوصلهای. از هیچی تو زندگیت دیگه نمیتونی لذت ببری. حاضری همه چیو بدی که برگردی به قبل اولین روز گل کشیدنت.
سازمان ملی سلامت آمریکا (NIH) درباره مصرف گل چه میگوید؟
موسسه ملی سلامت آمریکا میگوید: "دادههای اخیر نشان میدهد که 30 درصد از کسانی که از ماریجوانا استفاده میکنند ممکن است درجاتی از اختلال مصرف ماریجوانا را داشته باشند. افرادی که مصرف گل را قبل از 18 سالگی شروع میکنند، 4 تا 7 برابر بیشتر از بزرگسالان در معرض ابتلا به اختلال مصرف ماریجوانا هستند."
به گفته این موسسه افرادی که به طور مکرر از علف یا همان گل استفاده میکنند اغلب تحریکپذیری، مشکلات خلقی و خواب، کاهش اشتها، هوس، بی قراری و یا اشکال مختلف ناراحتی جسمی را گزارش میدهند که در هفته اول پس از ترک به اوج خود میرسد و تا 2 هفته ادامه مییابد.
از علف یا ماریجوانا به عنوان "مادهمخدر دروازهای" نیز یاد میشود، به این معنا که دروازهای را برای استفاده سایر موادمخدر باز میکند و به عنوان قدم اول در آستانه راه اعتیاد است. موسسه ملی سلامت آمریکا در اینباره میگوید: "برخی تحقیقات نشان میدهد که مصرف ماری جوانا احتمالاً مقدم بر استفاده از سایر مواد مجاز و غیرقانونی و ایجاد اعتیاد به مواد دیگر است."
یک آزمایش روی موشها نشان داد قرار گرفتن زودهنگام در معرض گل، واکنش پذیری مراکز پاداش دوپامین مغز را در مراحل بعدی بزرگسالی کاهش میدهد. یعنی با مصرف گل تغییراتی در سیستم پاداش مغزشان ایجاد شده که به سایر مواد اعتیاد آور مثل مورفین یا نیکوتین واکنش بیشتری نشان دادهاند و رفتارهای اعتیادگونه داشتند NIH میگوید این یافتهها با نظریه ماریجوانا بهعنوان یک «مواد مخدر دروازه» همخوانی دارد.