حزب‌الله چطور پروژه «تل شمیم» را از کار انداخت؟

جنگ نامتقارن

جنگ رژیم صهیونیستی با غزه و حزب‌الله لبنان، جنگ نابرابریست. برتری تکنولوژیک و تجهیزات رژیم‌صهیونیستی نه برکسی پوشیده و نه قابل کتمان است. رژیم صهیونیستی در این جنگ از تجهیزاتی استفاده می‌کند که در زمره پیشرفته‌ترین، به روز‌ترین و گران‌ترین تجهیزات نظامی جهان به شمار می‌روند. برای مثال هزینه یک سیستم کامل گنبد در حدود 100 میلیون دلار است. شرکت ریتون که از بزرگترین تولیدکنندگان تجهیزات نظامی که در همکاری با شرکت رافائل رژیم صهیونیستی «گنبد آهنین» را ساخت می‌گوید: در سرزمین‌های اشغالی 10 سیستم عملیاتی از گنبد آهنین وجود دارد. قیمت هر تانک مرکاوا 4 به 3.5 میلیون دلار و هرجنگنده F-35 به 120 میلیون دلار می‌رسد. این ارقام سرسام‌آور گوشه‌ای از این جنگ نابرابر را نشان می‌دهد. بنابراین هر ضربه محور مقاومت به رژیم صهیونیستی علاوه بر خسارت مالی هنگفت، منجر به شکستن هیمنه پوشالی این رژیم در افکار عمومی مردم جهان و خود صهیونیست‌ها می‌شود و زمینه لغو قرارداد‌های فروش تسلیحات نظامی این رژیم را فراهم می‌کند. چرا که هیچ کشوری خریدار تجهیزات گران‌قیمتی نیست که با پهپاد‌ها و راکت‌های ارزان قیمت به راحتی سرنگون می‌شوند. از طرف دیگر آسیب‌پذیری این سیستم‌ها خود مسئله دیگری است و با وجود اینکه آمریکا تمام هزینه‌ها را تقبل می‌کند اما جایگزینی، تعمیر، نگهداری و انتقال تجهیزات خود پروسه‌ای زمان‌بر است که منجر به آسیب‌پذیری بیشتر این رژیم خواهد شد.

آشنایی با تل‌شمیم؛ شبنم آسمان یا SkyDew

تل شمیم(شبنم آسمان) یک سامانه دفاعی آئروستات(هوا ‌ایست) با قابلیت دسترسی بالا (High Availability Aerostat System) است که توسط صنایع هوافضای اسرائیل(IAI)، نیروی هوایی اسرائیل(IAF)، سازمان دفاع موشکی اسرائیل(IMDO) و آژانس دفاع موشکی آمریکا ساخته شده است. (منظور از هواایست، هواگرد‌های سبکی‌ مثل بالن‌ها و کشتی‌های‌هوایی هستند که قابلیت شناور ماندن روی هوا را دارند.)

این سامانه یکی از غول‌پیکر‌ترین بالن‌های شناسایی استراتژیک در جهان بود. این بالن‌هوایی با طول 117 متر می‌توانست به مدت 60 روز در ارتفاع 4.877 متری شناور باشد و با رادار‌های برد بلند و تجهیزاتش اهداف تعریف‌ شده‌ای‌ را در شعاع 250 کیلومتری شناسایی و نسبت به آن‌ها پیام اخطار صادر کند.

طبق گزارش Jerusalem post، این سامانه برای مقابله با اهداف پرتابی ایران، سوریه و لبنان طراحی شده و ساخت آن حاصل 30 سال تجربه‌‌ استفاده از گونه‌های کوچک‌تر و ساده‌تری بوده که پس از قرارداد صلح با مصر در جنوب سرزمین‌های اشغالی استفاده می‌شدند.(البته از این بالن بعد‌ها در شمال سرزمین‌های اشغالی و در مرز لبنان استفاده شد)

به طور کلی هدف از ساخت این سامانه، شناسایی و ارسال پیام اخطار در مورد تهدیدات کم خطر مانند موشک‌های کروز، پهپاد‌ها و سایر تهدیدات هوایی با عملکرد مشابه اعلام شده بود.
(از این بالن در سال 2021 رونمایی و از سال 2022 عملیاتی شد)

قیمت و نحوه عملکرد «شبنم آسمان»

قیمت هر واحد از این سامانه 230 میلیون دلار برآورد می‌شود. اگرچه جزئیات دقیقی از سیستم راداری شبنم‌آسمان در دسترس نیست اما به نظر می‌رسد که عملکردی مشابه با آئروستات JLENS ایالات متحده داشته باشد. نحوه احتمالی عملکرد این بالن‌هوایی به این صورت است که در ابتدا یک رادار شناسایی (VHF-band) اهداف را شناسایی کرده و رادار کنترل آتش (X-band) اطلاعات دقیق هدف شناسایی شده را برای انهدام به سیستم‌های دفاع هوایی مرتبط ارسال می‌کند.

«شبنم آسمان» از زبان وزیر جنگ رژیم صهیونیستی

در سال 2021 که از «شبنم آسمان» رونمایی شد بنی‌گانتز وزیر جنگ بود. او پس از تبریک به سازندگان این سامانه به خاطر دستیابی به « پیشرفت تکنولوژیکی دیگری که از آسمان‌های فلسطین اشغالی و شهروندان صهیونیست دفاع می‌کند» گفت:
«این سیستم جدید دیوار دفاعی اسرائیل را در برابر تهدیدات هوایی دور یا قریب‌الوقوع دشمنانش را از طریق قابلیت‌های شناسایی و سیستم‌های دفاعی چند لایه که از مزیت‌های ما در منطقه هستند، مستحکم می‌کند.»

اما حزب‌الله خیلی زود ثابت کرد که این سامانه رویایی میلیون‌دلاری آنقدر‌ها هم که بنی‌گانتز ادعا داشت قدرتمند نیست.

پایان زودهنگام «شبنم آسمان»

این بالن از ابتدای عملیاتی شدن در انجام ماموریتش ناکام بود. یکسال پس از عملیاتی شدن و در سال 2023 خبر از کارافتادن این بالن در اثر شرایط بد آب و هوایی در رسانه‌ها منتشر شد. پس از پروسه تعمیر طولانی مدت، مجددا از ماه ژانویه عملیاتی و ماموریت خود را از سر گرفت.
مدتی بعد و در فوریه سال 2024 یوآو‌گالانت(وزیر جنگ سابق رژیم صهیونیستی) با بازدید از پایگاه بالن در شمال سرزمین‌های اشغالی نسبت به عملکرد این سامانه در ادامه راه ابراز خوش‌بینی کرد. اما این بالن باز هم دوام نیاورد. البته این دفعه قربانی آب و هوای بد نشد.

در روز 16 می حزب‌الله لبنان در یک عملیات موفقیت آمیز بوسیله پهپاد‌ انتحاری این بالن را هدف قرار داد. بعد از این حملات مقامات رژیم صهیونیستی بنا به دلایلی همچون طولانی مدت بودن زمان تعمیر، هزینه‌ها و... نسبت به اتمام این پروژه در حال تصمیم‌‌گیری بودند. در نهایت در روز 26 نوامبر رسانه‌های این رژیم اعتراف کردند که این پروژه چند میلیارد دلاری محرمانه پس از حملات حزب‌الله لبنان نابود شده است.

منابع:
https://www.rnz.co.nz/news/world/529624/how-israel-s-iron-dome-stops-missile-attacks-and-how-much-it-costs

https://www.almayadeen.net/latestnews/2024/11/26/وسائل-إعلام-إسرائیلیة--طائرة-مسیرة-لحزب-الله-دمرت-فی-وقت-ساب

https://lynceans.org/wp-content/uploads/2023/06/Israel-Aerospace-Industries-HAAS-aerostat.pdf

https://www.jewishpress.com/news/israel/idf/israel-deploys-sky-dew-defense-system-up-north/2021/11/03/

https://timesofindia.indiatimes.com/world/middle-east/sky-dew-massive-radar-blimp-launched-by-israel-to-monitor-hezbollah-activities/articleshow/106633064.cms

https://www.jns.org/israel-weighs-shutting-down-multi-million-dollar-sky-dew-project/

https://fa.alalam.ir/news/7078508

---