مطالعاتی که محققان آمریکایی انجام داده‌اند، نشان می‌دهد که حدود ۸۲ هزار ماده مختلف در محصولات آرایشی و بهداشتی مورد استفاده قرار می‌گیرد که در میان آنها 125 نوع مواد سرطان زا وجود دارد. حالا متوجه شدید که چرا می‌گوییم لوازم آرایشی از سیگار و تنباکو هم خطرناک‌تر هستند؟ چون تعداد، انواع و همه‌گیری بیشتری دارند و جالب است که بدانید این مواد از سال 1930 تا همین الان تغییر خاصی نکردند و سازمان‌های غذا و داروی کشورهای مختلف که مسئول بررسی و اعمال محدودیت بر این لوازم است و روی دارو و تجهیزات پزشکی و محصولات غذایی به شدت کنترل دارد، برای محافظت مردم در برابر لوازم آرایشی هیچگاه برنامه‌ای نداشته یا ندارد. با خواندن این گزارش از آسیب‌های این لوازم خوش رنگ و لعاب مطلع می‌شوید و و شاید به شما کمک کند در مصرف آنها اعتدال را رعایت کنید و به برچسب‌های روی محصولات و برندهایی که استفاده می کنید دقت بیشتری داشته باشید.
داستان از کجا شروع شد؟ زنان در نقاط مختلف دنیا با خیال راحت درحال استفاده از محصولات آرایشی و بهداشتی بودند تا خبرهایی از شکایات گسترده زنان از یکی از بهترین برندهای آمریکایی به گوش جهان رسید. اولین شکایت به سال 1999 بر می‌گردد زمانی که زنی ادعا کرد استفاده از پودربچه در طول عمرش موجب ابتلای او به سرطان شده است. شکایت‌ها از آن سال تا 2009 ادامه داشت و در این فاصله زمانی بیش از پنجاه هزار زن در آمریکا شکایتشان را ثبت کردند. این اخبار واقعا تکان دهنده بودند چراکه دیگر چه چیزی قابل اعتمادتر و ایمن‌تر از پودر بچه بود؟ تحقیقات نشان داد در پودر بچه، مواد معدنی به نام پودر تالک وجود دارد که منجر به سرطان تخمدان می‌شود. هرچند شرکت بزرگ و معتبر جانسون‌اند‌جانسون که همه شکایت‌ها از او بود، هیچ وقت این ادعا را نپذیرفت و معتقد بود در مطالعات، ارتباط قانع کننده‌ای بین سرطان تخمدان و محصولات مبتنی بر تالک وجود ندارد اما در نهایت با پیشنهاد غرامت ۶.۴۸ میلیارد دلاری به شاکیان توانست 75 درصد آنها را راضی کند که پرداخت این عدد و رقم ها خودش می‌تواند دلیلی برای قصور و ظلمی باشد که این شرکت در حق مصرف کنندگان کرده است.
اورجینال یا فیک؟
زنان به طور متوسط از ۱۶ محصول آرایشی و مراقبت از پوست در طول روز استفاده می‌کنند. اکثر مردم تصور می‌کنند که مواد تشکیل دهنده هر محصول به طور کامل آزمایش شده‌اند تا اطمینان حاصل شود که ایمن هستند. اما متاسفانه، موضوع همیشه اینطور نیست. اکثر محصولات مراقبت از پوست، برای اطمینان از عدم ایجاد مشکلات کوتاه مدت آزمایش می شوند و برای بررسی اینکه آیا باعث ایجاد مشکلات طولانی مدت می شوند یا نه، آزمایش نمی‌شوند. موضوع دیگر این است که این آزمایش‌های محدود، صرفا برای برندها و محصولات اورجینال است که معمولا به دلیل گران بودن در دسترس همه قرار نمی‌گیرد و لوازم آرایشی که زنان در همه جای دنیا حتی در قلب آمریکا و اروپا از آن استفاده می‌کنند، معمولا محصولات فیک و تقلبی هستند. حالا دیگر خودتان حسابش را بکنید وقتی در ترکیبات محصولات اورجینال 125 نوع ماده سرطان زا دیده شده پس وای به حال محصولات تقلبی!
مردان هم در امان نیستند
نکته تلخ این موضوع این است که در خیلی از مواقع این محصولات برای مراقبت و رعایت بهداشت استفاده می شود نه صرفا برای زیبا شدن از طریق آرایش. این مواد سمی در اکثر لوسیون‌ها، نرم کننده‌ها، دئودرانت، کف صورت، شامپوی سر و شامپوی بدن وجود دارند. عملکرد مواد شیمیایی که در این محصولات وجود دارد به هورمون استروژن شباهت دارد و می تواند هورمون‌های جنسی را تحریف یا تغییر دهد. همینطور می‌تواند غده تیروئید را تحت تاثیر قرار دهد. به طور کلی، کلیه موادی که در عملکرد هورمون‌ها اختلال ایجاد می‌کند می‌تواند در ابتلا به سرطان‌های هورمونی مثل سرطان‌های پروستات، بیضه، تخمدان، رحم و همینطور در باروری تاثیر داشته باشند. بنابراین این آسیب‌ها صرفا متوجه زنان نیست و مردان هم در بلندمدت از گزند این آسیب‌ها در امان نیستند. یکی از محققان درباره شدت وخامت اوضاع گفته است فرآیندهای صنعتی که با استفاده از افزودنی‌های مختلف در تولید لوازم آرایش به کار می‌رود همان فرآیندی است که در تولید جنگ افزارهای شیمیایی و بیولوژیکی استفاده می شود. بله! اوضاع در این حد خراب است!
خطر در کمین کودکان است
درباره پودر تالک که در پودر بچه استفاده می شده است گفتیم. هرچند شرکت‌ها معتقدند استفاده از این موارد را متوقف کرده‌اند و موادی دیگر را جایگزین آن کرده‌اند اما اگر کمی بدبینانه به بخواهیم به آن ماجرا نگاه کنیم باید بگوییم آسیب‌های آن مواد جایگزین هم شاید سال‌ها بعد خودش را نشان دهد و بعدها جزو مواد ممنوعه دسته بندی شود. به طور کلی بدن کودکان به نسبت بدن بزرگسالان آسیب پذیرتر است. کودکان اگر در معرض محصولات بهداشتی که دارای مواد شیمیایی مختل کننده غدد درون ریز است، قرار گیرند ممکن است سلامتی‌شان در آینده تحث تاثیر قرار گیرد. می‌توان گفت این مواد سمی در کودکان می‌تواند تاثیرات مادام العمری داشته باشد و روی رشد مغز تاثیر بگذارد. طبق تحقیقات، نوزادان پسر در برابر محصولات حاوی استروژن به شدت آسیب‌پذیرتر هستند و اگر قبل یا بعد از تولد در مجاورت این مواد قرار گیرند احتمال اینکه سیستم باروری آنها با مشکل مواجه شود بالا می رود. در مواجهه با این مواد صرفا نباید نگران مواد شیمیایی ساحته دست بشر باشید. عناصر و مواد طبیعی مانند اسانس اسطوخودوس که در بسیاری از محصولات بهداشتی استفاده می شود یکی از عوامل مهم مختل کننده غدد درون ریز است. پس گول حرف ها و تبلیغات نرم و لطیف شرکت ها و تولیدکنندگان این محصولات را نخورید. تاثیر این مواد بلندمدت است و در بزرگسالی و حتی دوران پیری می تواند خودش را نشان دهد.
تبلیغات گول زننده
بعد از اینکه مشخص شد 75 درصد از موارد سرطان تخمدان دارای ذرات تالک در بدنشان بوده‌اند ، تا حدود زیادی ثابت شد بین ابتلا به سرطان و پودر تالک ارتباط مستقیم وجود دارد. در دئودرانت ها هم مقادیری آلومینیوم و تالک دیده شده که موجب سرطان سینه و تخمدان می شود. جالب است که بدانید به عنوان مثال پارابن موجود در دئودرانت ها و مرطوب کننده ها تا 50 سال در بدن افراد باقی می ماند و به همین علت است که معمولا مشکلات و بیماری های ناشی از این مواد در سنین بالاتر خودشان را نشان می دهند. بعد از اثبات عوارض این مواد، شرکت ها یکی پس از دیگری تبلیغاتی مبنی بر حذف برخی از این مواد در محصولات خود را شروع کردند. آنها اعلام کردند ما پارابن را از محصولات خود حذف کرده و مواد جایگزین به نام فورمالدهید به مواد اضافه کرده ایم که البته نامی از آن بر روی محصولات درج نمیشد. اما حتی این ماده هم که یک نگهدارنده است موادی سمی و سرطان زا است و تحت عنوان دی ام دی ام هیدانتوین، ایمیدازولیدینیل اوره، کوارترنیوم ۱۵ و متانامین بر روی برچسب محصولات دیده می شود و این یکی از کلاه هایی است که شرکت های تولیدکننده سر مصرف کنندگان می گذارند.
زنان روزانه چه میزان مواد شیمیایی به بدن خود وارد می کنند؟
یک محصول آرایشی به طور معمول تقریبا از 15 الی 50 ماده شیمیایی تشکیل شده . طبق تحقیقات، خانم ها روزانه به طور میانگین از 9 الی 16 محصول مراقبت شخصی استفاده می کنند. با در نظر گرفتن عطرهایی که روزانه مورد استفاده قرار می گیرد تقریبا چیزی حدود 515 ماده شیمیایی هر روز در اثر مصرف مواد آرایشی به پوست و بدن وارد می شود . در حالی که فرمولاسیون هر محصول آرایشی متفاوت است اما اکثر این محصولات حاوی موادی از قبیل امولسیفایرها، تثبیت کننده pH، نرم کننده ها، نگهدارنده ها، آب، ضخیم کننده و رنگ هستند که درواقع اغلب همان موادی است که بالاتر به سمی بودن آنها اشاره کردیم.
محصولات فیک را ترجیح می دهید یا داخلی ها را؟
موضوعی که در این گزارش به آن اشاره کردیم این بوده که تمامی این آمار و ارقام از روی تحقیقات و آزمایش هایی است که روی محصولات اورجینال شرکت های تولیدکننده مطرح دنیا انجام شده است در صورتی که آنچه که بیشتر زنان در دنیا مصرف می کنند محصولات فیک هستند. مثلا در ایران مدیر کل امور فرآورده‌های آرایشی و بهداشتی سازمان غذا و دارو نسبت به تقلبی بودن اکثر محصولات بهداشتی و آرایشی خارجی موجود در بازار هشدار داده و اعلام کرده مصرف فرآورده‌های تقلبی از ضایعات پوستی تا کوری را برای مصرف کنندگان به دنبال داشته. در ایران وزارت صمت از سال 97 به دلیل مضیقه های ارزی واردات فرآورده های نهایی محصولات آرایشی و بهداشی را ممنوع کرد و در حال حاضر در مورد فرآورده‌های آرایشی و بهداشتی، کارخانجات فقط آزاد هستند که مواد اولیه را وارد کنند و خودشان محصول نهایی بسازند. دراین میان هجوم محصولات تقلبی از طریق قاچاق به کشور افزایش پیدا کرد. به این ترتیب که محصولات به صورت زیرزمینی در داخل کشور پر می‌شوند و صرفاً ظرف و بسته‌بندی فرآورده، مشابه محصول خارجی است اما مواد داخل آن تقلبی است و اصل نیست و معمولا راهی هم برای تشخیص محصول اصل و تقلبی وجود ندارد و اینچنین مردم محصولات تقلبی را با قیمت محصول اصلی از بازارهای غیررسمی خریداری می کنند. در سال های اخیر تولیدکننده های ایرانی بیش از قبل وارد میدان شدند و برای رقابت با یکدیگر سعی در بالا بردن کیفیت محصولاتشان کردند . در داخل کشور عمده تولیدکنندگان برچسب اصالت را روی فرآورده خود درج می‌کنند و قطعا ترکیبات قابل قبول تری از محصولات فیک قاچاق خواهند داشت. از طرفی این محصولات از نظر قیمتی هم مقرون به صرفه‌تر از برندهای خارجی هستند .یکی از دلایل ناشناس ماندن برخی از محصولات آرایشی و بهداشتی با کیفیت ایرانی، ضعف بازاریابی و تبلیغات است اما با این وجود آزمایشگاه ها و خطوط تولید مجهز باعث شد تا برخی از این برندهای ایرانی وارد بازارهای صادراتی هم شوند و بازار خوبی در بسیاری از کشورها داشته باشند.
آرایش غلیظ و رونق اقتصاد سودجویان
تا قبل از سال ۹۷ که ممنوعیتی برای واردات لوازم آرایشی و بهداشتی وجود نداشت، سالانه حدود ۴۰۰ میلیون دلار واردات رسمی این محصولات به کشور بود، اما با اجرای این قانون، واردات از مبادی غیررسمی جایگزین واردات رسمی در این حوزه شد و سالانه ۲.۵ میلیارد دلار محصولات آرایشی و بهداشتی قاچاق می شود تا جایی که می توان گفت بین ۸۰ تا ۹۰ درصد لوازم و کالاهای آرایشی در ایران به صورت قاچاق از طریق مرزهای شرقی و غربی وارد ایران می‌شوند و آن دسته از این لوازم که دارای مارک‌های معروف اروپایی یا آمریکایی هستند تقریبا تماما قلابی بوده و به طرز ماهرانه‌ای در چین، تایلند و ترکیه جعل و روانه بازار ایران می‌شوند. طبق یک آمار معتبر مشخص شد لوازم ارایشی تقلبی در واقع یک مشکل جهانی است و در سال 2023، 66% از کل تولیدات متعلق به کشور چین بوده است. به این ترتیب واضح است که بخش وسیعی از لوازم آرایشی و بهداشتی موجود در کشور قاچاق است که مشخص نیست از چه سطح کیفی برخوردار است و اینچنین صنعت لوازم آرایشی و بهداشتی به نفع تولیدکنندگان، واردکنندگان و فروشندگان آن و به ضرر جسمی و مالی مصرف کنندگان آن ختم می‌شود.
وقتی پزشکان هم از این مهلکه سود می برند
شاید کمی بدبینانه به نظر برسد اما بخش زیادی از سود این تجارت مختص پزشکان است. ما آگاهانه و ناآگاهانه با مصرف روزانه این مواد به بدن خود آسیب می‌زنیم و بعد ها برای برطرف کردن این آسیب ها به پزشکان مراجعه می کنیم. بیماری ها روز به روز بیشتر و مطب پزشکان روز به روز شلوغ تر می شود. انواع مشکلات پوستی مثل قرمزی، تورم، خارش، کهیر و آکنه، آسیب به چشم و بینایی، ریزش مو و در طولانی مدت خطر ابتلا به برخی سرطانها به دلیل وجود مواد شیمیایی در انواع مختلف فرآورده های آرایشی از عوارض استفاده از محصولات تقلبی است که سود سرشاری را عاید پزشکان می‌کند.
