معادلهای بیگانهساز «فرهنگستان»
«فرهنگستان زبان و ادب فارسی» برای حفظ هویت ملی و جلوگیری از نفوذ بیرویه واژگان بیگانه سالهاست که به معادلسازی کلمات خارجی پرداخته است. این اقدامی ضروری است، بهویژه با توجه به گسترش زبان انگلیسی و چالشهایی که زبان فارسی با آن روبهروست اما سوال اینجاست که آیا معادلسازی بهتنهایی میتواند زبان فارسی را از خطر انقراض نجات دهد؟
«فرهنگستان زبان و ادب فارسی» برای حفظ هویت ملی و جلوگیری از نفوذ بیرویه واژگان بیگانه سالهاست که به معادلسازی کلمات خارجی پرداخته است. این اقدامی ضروری است، بهویژه با توجه به گسترش زبان انگلیسی و چالشهایی که زبان فارسی با آن روبهروست اما سوال اینجاست که آیا معادلسازی بهتنهایی میتواند زبان فارسی را از خطر انقراض نجات دهد؟
در گذشته معادلسازیهایی مانند «رایانه» بهجای «کامپیوتر» یا «پیامک» بهجای «اساماس» با استقبال خوبی مواجه شد ولی برخی معادلها مانند «گوشی تلفن» بهجای «موبایل» یا «آبشویه» بهجای «فلشتانک» یا «افشانه» به جای «اپسری» در بین مردم جا نیفتاد این مسئله نشان میدهد تا زمانی که معادلها برای عموم جذاب و قابلاستفاده نباشند پذیرش عمومی نخواهند داشت.
تازهترین معادلسازی فرهنگستان واژه «تصدانه» بهجای «پیکسل» بود که واکنشهای متفاوتی را برانگیخت. بسیاری این واژه را غیرکاربردی و بدون جذابیت دانستند. این موضوع نشان میدهد که معادلها باید همزمان با نیازهای روزمره و تکنولوژیک همخوانی داشته باشند تا در دنیای دیجیتال موفق شوند.
یکی از چالشهای اصلی در معادلسازی عدم تطابق واژگان جدید با نیازهای فرهنگی و زبانی مردم است. معادلهای فارسی اغلب پیچیده، طولانی و دور از زبان عامیانه هستند در حالی که واژگان بیگانه معمولا راحتتر به ذهن سپرده میشوند و در مکالمات روزمره بیشتر استفاده میشوند.گویی «فرهنگستان» گاهی بیش از حد به جنبههای زبانی میپردازد و نیازهای ارتباطی و روانشناسی مردم را نادیده میگیرد.
این نهاد باید به مشارکت بیشتر با مردم و کارشناسان توجه کند یعنی انتخاب واژگانی که ساده و جذاب هستند و در عین حال با نیازهای روزمره هماهنگ باشند، میتواند به موفقیت معادلسازی کمک کند. البته آموزش و ترویج این واژگان در مدارس و دانشگاهها پذیرش این معادلها را در جامعه تسهیل میکند. سوالی که اینجا مطرح میشود این است آیا فرهنگستان آماده تغییر رویکرد و پذیرش این چالشها را دارد؟